Lejkówka biaława

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lejkówka biaława
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

gąskowate

Rodzaj

Leucocybe

Gatunek

lejkówka biaława

Nazwa systematyczna
Leucocybe candicans (Pers.) Vizzini, P. Alvarado, G. Moreno & Consiglio
Mycologia 107(1): 131 (2015)

Lejkówka biaława (Leucocybe candicans (Pers.) Vizzini, P. Alvarado, G. Moreno & Consiglio) – gatunek grzybów z rodziny gąskowatych[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1801 Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus candicans. Później zaliczany był do różnych rodzajów Omphalia, Pholiota lub Clitocybe. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w roku 2015 Vizzini, P. Alvarado, G. Moreno & Consiglio, przenosząc go do nowo utworzonego rodzaju Leurocybe, bez określenia przynależności do rodziny[1].

Niektóre synonimy[2]:

  • Agaricus candicans Pers. 1801
  • Agaricus gallinaceus Scop. 1772
  • Agaricus tuba Fr. 1838
  • Clitocybe candicans (Pers.) P. Kumm. 1871
  • Clitocybe gallinacea (Scop.) Gillet 1874
  • Clitocybe tuba (Fr.) Gillet 1874
  • Omphalia candicans (Pers.) Gray 1821
  • Omphalia gallinacea (Scop.) Quél. 886
  • Omphalia tuba (Fr.) Quél. 1886
  • Pholiota candicans (Pers.) J. Schröt. 1889

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. Wcześniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był jako lejkówka olśniewająca, lejkorodek białawy i lejkówka trąbkowata[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 2-5 cm. Początkowo wypukły z podwiniętym brzegiem, później łukowaty, z czasem rozpostarty i na środku płytko wgłębiony, w końcu lejkowaty. Powierzchnia bez rowkowań, delikatnie włóknista i jedwabiście błyszcząca. Barwa biała lub brudnobiała, u starych okazów staje się jasno mięsista. Jest higrofaniczny; w stanie wilgotnym pojawiają się na powierzchni nasycone wodą, ciemniejsze plamy[4].

Blaszki

Szeroko przyrośnięte i zbiegające ząbkiem. Ostrza białe i równe[4].

Trzon

Wysokość 3-5 cm, grubość 2-4 mm, kształt walcowaty, dołem zwykle nieco rozszerzony, często powyginany, sprężysty. Powierzchnia podłużnie włóknista, biała[4].

Miąższ

Cienki, białawy, bez wyraźnego smaku i o aromatycznym zapachu[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje na półkuli północnej[5]. W polskim piśmiennictwie naukowym opisano liczne jej stanowiska, prawdopodobnie jest dość częsta[3].

Owocniki pojawiają się od sierpnia do listopada, w lasach liściastych i mieszanych wśród liści (szczególnie dębowych i bukowych), w miejscach trawiastych, w ogrodach, na pastwiskach[3].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

Grzyb mikoryzowy[3], Grzyb trujący (zatrucia muskarynowe)[4].

Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]

  • lejkówka jadowita (Clitocybe rivulosa), która ma oszroniony kapelusz, a na jego powierzchni koncentrycznie ułożone mięsisto-kremowe plamy[4].
  • lejkówka liściowa (Clitocybe phyllophila). Jest większa, jej blaszki słabo zbiegają i nie ma przebarwień na kapeluszu[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2016-10-26]. (ang.).
  3. a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2015-12-16].