Little America (stacja antarktyczna)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Little America
Ilustracja
Częściowo ukończona Little America V, 21 stycznia 1956 r.
Przynależność państwowa

 Stany Zjednoczone

Data założenia

1928

Położenie na mapie Antarktyki
Mapa konturowa Antarktyki, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Little America”
Ziemia77°30′S 162°00′W/-77,500000 -162,000000

Little America – nazwa pięciu kolejnych stacji polarnych należących do Stanów Zjednoczonych, które znajdowały się na Lodowcu Szelfowym Rossa u wybrzeża Antarktydy.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Mapa z 1947 roku, ukazująca położenie stacji Little America I–IV
Samoloty transportowe Douglas C-47 Skytrain w stacji Little America IV podczas Operacji Highjump

Stacje znajdowały się w pobliżu Zatoki Wielorybiej na powierzchni lodowca szelfowego, na północ od Wyspy Roosevelta. Pierwsze dwie bazy służyły wyprawom Richarda Byrda z lat 1928-1930 i 1933-1935. W pierwszej z nich powstał film With Byrd at the South Pole, o wyprawie Byrda na biegun południowy. Little America III, zwana też West Base, działała w latach 1939-1941, w służbie United States Antarctic Service[1]. Opuszczona, zbliżała się wraz z lodowcem ku otwartemu morzu. Na początku lat 60. szczątki tej stacji na pływającej górze lodowej dostrzeżono z jednego z przepływających tamtędy lodołamaczy[2]. Little America IV była bazą Operacji Highjump w latach 1946-1947[1].

Little America V[edytuj | edytuj kod]

Little America V powstała na potrzeby Międzynarodowego Roku Geofizycznego w ramach Operacji Deep Freeze, działała od 4 stycznia 1956 do 31 grudnia 1959. Pełniła w tym czasie rolę głównej amerykańskiej stacji badawczej na Antarktydzie. Tak jak w przypadku poprzednich stacji, kluczową rolę w jej powstaniu i organizacji miał wiceadmirał Byrd. Tworzyły ją pomarańczowe budynki z prefabrykatów. Pracownicy z tej stacji budowali także położoną w głębi lądu stację Byrd, również zimą, gdy temperatura spadła do −61 °C. Po zamknięciu Little America V rolę głównej amerykańskiej bazy na kontynencie przejęła stacja McMurdo, wcześniej służąca jako lotnisko dla samolotów odbywających loty do stacji na biegunie południowym[1][3].

Los stacji[edytuj | edytuj kod]

Ruch lodowca szelfowego nieuchronnie oznaczał zniszczenie położonych na nim stacji. Lód na którym znajdowała się stacja przemieszczał się w stronę czoła lodowca, gdzie następuje jego cielenie. Jeszcze w latach 50. XX wieku część stacji Little America IV oderwała się od lodowca, dryfując w głąb oceanu. W 1987 roku od tej części Lodowca Szelfowego Rossa odłamała się jedna z największych w historii gór lodowych – obecnie miejsce, gdzie znajdowały się te stacje, nie istnieje[3][4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c U.S. Stations and Camps in Antarctica. NASA Quest, 2009-06-12. [dostęp 2016-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-09)].
  2. (e). Popłynęła baza. „Poznaj Świat”. R. XII (nr 5 (138)), s. 27, maj 1964. Polskie Towarzystwo Geograficzne. (pol.). 
  3. a b Navy comes to build first bases; Little America to be primary station. „The Antarctic Sun”, s. 8–9, 2005-12-25. (ang.). 
  4. Bay of Whales, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-02-08] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]