Marcin Michał Dębicki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marcin Michał Dębicki
Herb
Gryf
Data urodzenia

ok. 1620

Data śmierci

1690

Marcin Michał Dębicki (ur. ok. 1620 roku, zm. w 1690 roku) – podczaszy sandomierski 1648-52, chorąży sandomierski 1653-1676, podkomorzy sandomierski 1676-1690[1], wachmistrz żup krakowskich i bocheńskich, generał-prowiantmagister wojsk Jego Królewskiej Mości i Rzeczypospolitej, przywódca szlachty małopolskiej, dworzanin pokojowy Jego Królewskiej Mości w 1669 roku, starosta stobnicki od 1670 roku, marszałek sandomierskich sądów skarbowych w 1663 roku[2].

Pochodził rodziny Dębickich herbu Gryf, wyznania kalwińskiego[3]. Był posłem na sejm konwokacyjny 1648 roku[4]. Żonaty z Zofią z Mojkowic Krupczanką i Zofią z Oleksowa Gniewoszówną. Z Krupczanką miał syna Krzysztofa kanonika krakowskiego i sandomierskiego i Stanisława kanonika krakowskiego, córkę Helenę, żonę Michała Wąsowicza[5].

Jako poseł na sejm konwokacyjny 1648 roku z województwa sandomierskiego był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 31 lipca 1648 roku[6]. W 1648 roku był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa sandomierskiego[7]. Poseł sejmiku opatowskiego na sejm koronacyjny 1649 roku[8]. Był sędzią kapturowym województwa sandomierskiego oraz starostą stobnickim. Poseł na sejm 1649/1650 roku z sejmiku opatowskiego województwa sandomierskiego[9]. Na sejmie 1649/1650 roku wyznaczony z koła poselskiego na komisarza komisji wojskowej lubelskiej, która zająć się miała wypłatą zaległych pieniędzy wojsku[10]. Poseł sejmiku opatowskiego na sejm 1650 roku[8]. Po bitwie pod Beresteczkiem, jako marszałek koła generalnego (sejmiku obozowego)[11], działając z poduszczenia Radziejowskiego oskarżył króla o zdradę przyczyniając się do odwrotu pospolitego ruszenia[12]. Poseł na pierwszy sejm 1652 roku z województwa sandomierskiego[13]. Bronił Radziejowskiego na pierwszym sejmie 1652 (zerwanym)[14]. Poseł sejmiku opatowskiego na sejm zwyczajny i sejm nadzwyczajny 1652 roku, sejm 1653, 1654 (II), 1655, 1658, 1659, 1661, 1662, 1664/1665, sejm 1668 roku (nadzwyczajny) i sejm abdykacyjny 1668 roku[8]. Zerwał pierwszy (przedabdykacyjny) sejm 1668 roku[15]. Deputat sądu skarbowego województwa sandomierskiego w 1658 roku[16]. Na sejmie abdykacyjnym jako poseł województwa sandomierskiego 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy[17].

W 1669 roku był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego z województwa sandomierskiego[18], podpisał jego pacta conventa[19]. Według pogłosek jako pierwszy krzyknął 19 czerwca 1669 roku na polu elekcyjnym „Vivat rex Michael”[20],

Jako poseł na sejm konwokacyjny 1674 roku z województwa sandomierskiego był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na tym sejmie[21]. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa sandomierskiego w 1674 roku[22]. Poseł na sejm koronacyjny 1676 roku[23].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Urzędnicy województwa sandomierskiego XVI-XVIII w., Kórnik 1993, s. 176.
  2. Zofia Trawicka, Sejmik województwa sandomierskiego w latach 1572-1696, Kielce 1985, s. 143.
  3. Szymon Konarski, Szlachta Kalwińska w Polsce, Warszawa 1936, s.65n
  4. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 78.
  5. Zofia Trawicka, Życie polityczne szlachty województwa sandomierskiego w drugiej połowie XVII w., [w:] Między monarchą a demokracją. Studia z dziejów Polski XV–XVIII wieku, red. A. Sucheni-Grabowska, A. Żaryn, Warszawa 1994, s. 317.
  6. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 86.
  7. Svffragia Woiewodztw, y Ziem Koronnych, y Wielk. Xięstwa Litewskiego. Zgodnie na Naiaśnieyszego Iana Kazimierza Obranego Krola Polskiego [...]. Dane, między Warszawą, a Wolą, Dnia 17. Listopada, Roku 1648, [b.n.s]
  8. a b c Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 342.
  9. Łucja Częścik, Sejm warszawski w 1649/50 roku, 1978, s. 148.
  10. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 129.
  11. Encyklopedia Staropolska, Jędrzej Kitowicz O Hetmanach
  12. Karol Szajnocha Szkice historyczne Warszawa 1876 tom 3 s. 154 i 376, Ludwik Kubala Szkice historyczne Lwów 1880 tom 1, s.300n
  13. Władysław Czapliński, Dwa sejmy w roku 1652, Wrocław 1655, s. 63-64.
  14. Kubala Szkice t.2 s. 82, 92, 95 – 98. Radziejowski w testemancie z 15 lutego 1652 : JMPanu Marcinowi Dębickiemu, podczaszemu sandomirskiemu, konia siwego tureckiego z rzędem, pod pierścieniem, siodłem, koncerzem, czaprakiem srebrogłowym, leguję i daruję i proszę, aby to wszystko oddane było. (tamże s.54)
  15. Władysław Konopczyński, Liberum veto Kraków Warszawa 1918, s.267 i 323, Chronologia sejmów polskich, Kraków 1948, s. 155.
  16. Zofia Trawicka, Sejmik województwa sandomierskiego w latach 1572-1696, Kielce 1985, s. 141.
  17. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 481.
  18. Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku pańskiego 1669 dnia wtorego miesiąca maia, s. B.
  19. Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s]
  20. Tadeusz Korzon, Dola i niedola Jana Sobieskiego 1629-1674 t.2, Kraków 1898, s.223n
  21. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 130.
  22. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 150.
  23. Krystyn Matwijowski, Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976, s. 248, tu mylnie jako chorąży sądecki.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]