Maria Leszczyńska
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Dzieci |
10 (lista) |
| |
Maria Karolina Zofia Felicja Leszczyńska, herbu Wieniawa (ur. 23 czerwca 1703 w Trzebnicy, zm. 24 czerwca 1768 w Wersalu) – królowa Francji w latach 1725-1768 jako żona Ludwika XV. Młodsza córka króla polskiego Stanisława Leszczyńskiego, herbu Wieniawa, i Katarzyny Opalińskiej.
Wywód przodków
| 4. Rafał Leszczyński | ||||||
| 2. Stanisław Leszczyński | ||||||
| 5. Anna z Jabłonowskich córka Stanisława Jana |
||||||
| 1. Maria Leszczyńska | ||||||
| 6. Jan Karol Opaliński | ||||||
| 3. Katarzyna Opalińska | ||||||
| 7. Zofia Anna z Czarnkowskich córka Adama Uriela |
||||||
Królowa Francji
Została królową Francji, gdyż Ludwik IV Henryk Burbon, książę de Condé, pierwszy minister króla Ludwika XV oraz jego następca na tym stanowisku - Kardynał Fleury, chcieli znaleźć panu żonę, która nie wciągnie Francji w skomplikowane polityczne sojusze. Popierała to mocno Markiza de Prie, kochanka księcia de Condé i to ona miała decydujący wpływ na wybór Marii. Od kiedy Stanisław Leszczyński utracił polityczne znaczenie, Maria stała się doskonałą kandydatką. Ich ślub miał miejsce 4 września 1725. Polska królewna była bardzo wdzięczna królowi, że to właśnie ją wybrał na swoją żonę. Cieszyła się również, że przez swoje małżeństwo będzie mogła w jakiś sposób zrekompensować rodzicom utratę tronu.
Małżeństwo Marii i Ludwika XV było początkowo szczęśliwe, urodziła 10 dzieci, większość była bardzo oddana matce. Ludwik XV był notorycznym kobieciarzem i miał wiele oficjalnych metres (np. Madame Pompadour, która ostatecznie przyćmiła Marię na dworze królewskim). O większości romansów swojego męża Maria doskonale wiedziała, akceptowała je, albo wiedziała, że nie może na nie nic poradzić. Bardzo cierpiała, gdy dowiadywała się o romansach męża. Ten jednak ogólnie traktował ją dobrze, cieszyła się dużą swobodą, mogła sama dobierać sobie swoje towarzystwo. Miała też dużo wolnego czasu i mało obowiązków. W odróżnieniu do innych królowych miała możliwość spotykania się ze swoimi rodzicami. Mimo to Ludwik XV sprawiał, że Maria wręcz bała się męża. Ten po upływie czasu zrozumiał, że małżeństwo z Leszczyńską było dla niego zawstydzającym mezaliansem. Już po oświadczeniu młodego króla, że zamierza poślubić ubogą polską księżniczkę, decyzja wzbudziła duże oburzenie. Uważano, że to wstyd dla Francji. Maria przybyła na dwór bardzo skromnie, jednak to ślub Ludwika XV właśnie z Leszczyńską sprawił, że do Francji została przyłączona Lotaryngia. Sam król stracił zaufanie do Marii kiedy ta wmieszała się w sprawy polityczne, mimo to, że ostrzegał ją przed tym jej ojciec. Na prośbę księcia Burbona, któremu była wdzięczna, za to, że m.in. jego wpływy sprawiły, że została królową, podstępem doprowadziła do jego spotkania z królem. Książę chciał, aby Ludwik pozbył się swego wychowawcy, co spotkało się z gniewem Ludwika. Była gorliwą katoliczką, jej dzieci odziedziczyły po niej tę cechę charakteru.
Jej kulturalnym wkładem w życie dworu wersalskiego, było urządzanie cotygodniowych koncertów polskich chórów. Kiedy spotkała młodego Mozarta i jego siostrę, Marię Annę - młodego kompozytora uznała za niezwykle miłego.
Matka dzieci Francji
Jej jedyny syn - Ludwik Ferdynand poślubił Marię Józefę Wettyn, córkę rywala ojca Marii o koronę polską - Augusta III Sasa. Początkowo fakt ten powodował spięcia między dwiema kobietami, ale wkrótce okazało się, że Maria Józefa podziwia byłego króla Stanisława Leszczyńskiego. Kilkoro wnuków Marii otrzymało nawet na jedno z imion, imię Stanisław np. późniejszy król Ludwik XVIII.
Maria zmarła w 1768, sześć lat przed swoim mężem. Została pochowana w bazylice Saint-Denis pod Paryżem. Jej serce spoczęło obok rodziców w kościele Notre-Dame de Bon Secours w Nancy. Nową metresą jej męża została Madame du Barry, była prostytutka. Dzieci i wnuki Marii zgodnie i szczerze opłakiwały jej śmierć i znienawidziły du Barry. Dwa lata później, wnuk Marii - Ludwik August poślubił młodą arcyksiężniczkę austriacką - Marię Antoninę, która w przyszłości miała zostać ostatnią królową Francji.
Dwoje wnuków Marii zostało zgilotynowanych podczas rewolucji francuskiej: Ludwik August - Ludwik XVI i Madame Elżbieta. Dwoje innych wnuków po restauracji monarchii, w 1814, zostało kolejnymi królami Francji: Ludwik XVIII i Karol X.
Potomstwo
- Maria Ludwika Elżbieta (Marie-Louise-Elisabeth) (14 sierpnia 1727 - 6 grudnia 1759), księżna Parmy, żona Filipa Burbona
- Anna Henrietta (Anne-Henriette) (14 sierpnia 1727 - 10 lutego 1752),
- Maria Ludwika (Marie-Louise) (28 lipca 1728 - 19 lutego 1733)
- Ludwik Ferdynand (4 września 1729 - 20 grudnia 1765), delfin Francji, ojciec 3 królów Francji: Ludwika XVI, Ludwika XVIII i Karola X
- Filip Ludwik (30 sierpnia 1730 - 17 kwietnia 1733), diuk Andegawenii
- Maria Adelajda (30 marca 1732 - 27 lutego 1800)
- Wiktoria Ludwika (Victoire-Louise) (11 maja 1733 - 7 czerwca 1799)
- Zofia Filipa (Sophie-Philippine) (17 lipca 1734 - 3 marca 1782)
- Teresa Felicja (Thérèse-Félicité) (16 maja 1736 - 28 września 1744)
- Ludwika Maria (Louise-Marie) (5 lipca 1737 - 23 grudnia 1787), wstąpiła do klasztoru i zwana była jako Teresa od St-Augustin