Martin Repka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Martin Repka (ur. 16 listopada 1975 we Frankfurcie nad Menem[1]) – słowacki reżyser i scenarzysta. Jest autorem i reżyserem odnoszących międzynarodowe sukcesy filmów krótkometrażowych[1], takich jak Plávanie (Pływanie)[2], Posledná večera (Ostatnia wieczerza) czy Zlodeji (Złodzieje)[3]. Jego pełnometrażowy debiut fabularny Návrat bocianov (Powrót bocianów)[4] został nominowany do Oscara[1][5]. Poza twórczością artystyczną zajmuje się również reżyserią telewizyjną i reklamą, pracuje jako producent, kierownik produkcji, edytor scenariuszy. Był członkiem głównego jury na Art Film Fest[6].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Martin Repka urodził się 16 listopada 1975 roku we Frankfurcie w Niemczech. Jest synem poety Petra Repki, który w 1963 roku wraz z Ivanem Štrpko i Ivanem Laučíkiem założył grupę poetycką Osamelí bežci. Peter Repka w 1972 roku wziął ślub z Niemką Angelą (pisarką i tłumaczką), dzięki czemu mógł opuścić Czechosłowację i osiedlić się w Niemczech. Rodzina regularnie odwiedzała Słowację, dzięki czemu Martin Repka jednocześnie poznawał kulturę słowacką i niemiecką, co miało silny wpływ na jego późniejszą twórczość. Pierwsze próby kręcenia własnych filmów miał w wieku 7 lat. W wieku jedenastu lat zasiadł w jury festiwalu filmów dla dzieci we Frankfurcie nad Menem. Oprócz jury dziecięcego zasiadało także drugie, złożone z profesjonalnych filmowców. Podczas tego festiwalu miał okazję zobaczyć filmy z różnych stron świata. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Sztuk Scenicznych w Bratysławie przez pewien czas żył na Słowacji, później wraz z żoną Eleną i dwójką dzieci zamieszkał w Wiedniu[1].

Artysta inspirował się dziełami twórców wschodnioeuropejskich – polskich filmowców takich jak Kieślowski, Wajda, czy z Czechosłowacji – Formana, Hanáka, Havetty i innych. Podobała mu się również koncepcja wschodnioeuropejskich szkół filmowych, ponieważ podzielona jest ona od początku na zawody: reżyseria, kamera, produkcja, montaż. W krajach niemieckojęzycznych studenci wybierają specjalizację pod koniec edukacji. Martin Repka od początku chciał studiować reżyserię, więc zdecydował się na wschodnioeuropejską koncepcję szkoły filmowej Wyższej Szkoły Sztuk Scenicznych w Bratysławie. Reżyser pragnął zamieszkać na Słowacji, aby mógł dalej poznawać kraj ojca[1].

Podczas studiowania w Bratysławie zrealizował dwa filmy krótkometrażowe. Historia filmu Plávanie (Pływanie) z roku 1997 przedstawia stary opuszczony basen, w którym mieszkają jedynie duchy[7]. W kolejnym filmie, który nakręcił w czasach studenckich, Posledná večera (Ostatnia wieczerza) grają słowaccy aktorzy Csongor Kassai i Marián Labuda st[8]. Oba jego filmy krótkometrażowe były prezentowane na Festiwalu Filmowym w Cannes[9]. W 1999 roku współreżyserował krótkometrażowy film początkujących filmowców Šesť statočných (Sześcioro wspaniałych) – opowiadanie Zlodeji (Złodzieje). Film przedstawia historię mężczyzny, który obserwuje osiedlową rzeczywistość z wnętrza swojego mieszkania[10].

Filmy[edytuj | edytuj kod]

Charakterystyczną cechą twórczości Martina Repki jest poruszanie tematów i motywów związanych z wielokulturowością. Dzięki temu, że artysta wychowywał się w Zachodnich Niemczech i regularnie odwiedzał Słowację, już w młodym wieku profilowała się wrażliwość na różne kultury. Pomimo tego w filmach konfrontuje starą, wiejską kulturę i jej wartości z wartościami nowej, miejskiej społeczności[1].

Návrat bocianov (Powrót bocianów)

Jego pełnometrażowy debiut fabularny Návrat bocianov (Powrót bocianów) powstał w 2007 roku. Reżyser od najmłodszych lat pasjonował się poznawaniem innych kultur, uważał, że w sztuce nie powinno być granic. Z tego powodu zdecydował się nakręcić wielokulturowy film o młodej Niemce Wandzie, która po odejściu z pracy postanawia odwiedzić swoją babcię we wschodniej Słowacji[11].

Film przeznaczony jest dla osób, które podobnie jak główna bohaterka odczuwają niepewność, szukają wartości i własnego domu. Publiczność mogą stanowić zarówno starsi, jak i młodsi widzowie, ponieważ niesie ze sobą dialog pokoleniowy. Ucieczka Wandy do wioski Runina, gdzie mieszka jej babcia, wciąga ją w przygodę prowadzącą do obrotu ludzkimi losami. Celem jest stworzenie obrazu międzykulturowego dialogu w regionie, gdzie na pierwszy rzut oka wydaje się on marginalny, ale tutaj rozwiązywane są problemy dotyczące całej Europy. Zaletą filmu jest konfrontacja niemiecko-słowackiej historii i teraźniejszości, a także to, że w roku 2007 otworzył się on na kwestię uchodźstwa. Minusem filmu, pomimo jego wielokulturowości, jest pewna prymitywność w przedstawianiu różnych kultur za pomocą utrwalonych stereotypów[1].

Skrývačky (Hide and seek)

Jego kolejnym filmem jest film telewizyjny Skrývačky (Hide and seek)[12] z 2008 roku. Film opowiada historię o miłości i odnajdywaniu właściwej drogi w życiu. Do wiejskiego domu po śmierci swojej matki, powracają dwie córki, Wilma i Hela. Różnica pokoleniowa między siostrami znajduje odzwierciedlenie w odmiennym postrzeganiu środowiska, w którym ich matka spędziła całe swoje życie. Stopniowo odkrywają przeszłość matki, ważne miejsca i ludzi. Główne bohaterki zagrały Zuzana Maurery i Ivana Stejskalová[13]

Tanec tigra (Taniec tygrysa)

Martin Repka jest również reżyserem i scenarzystą krótkiego, kilkunastominutowego filmu z 2013 roku. Tygrysi tancerz Kader (Palani) przybywa na casting do tamilskiego reżysera filmowego Sharmy (Nasser), którego dni świetności są już dawno za nim. Reżyser odrzuca go i ośmiesza mimo jego niezwykłego talentu. Kiedy zdaje sobie sprawę, że zmarnował niezwykłą okazję, jest już za późno i nie może ponownie odnaleźć tancerza. Sharma traci wyjątkową okazję do powrotu przez swoje aroganckie zachowanie wobec tancerza. „Taniec tygrysa” jest hołdem złożonym południowoindyjskiemu „Kollywood” i jednocześnie odzwierciedleniem słowackich realiów. Wskazuje na konieczność otwarcia się na nowe możliwości i wykorzystanie ich. Autor filmu zwraca też uwagę na fakt, że ludzie nie doceniają wystarczająco swojej kultury, tradycji oraz wartości, którymi powinni się kierować w życiu[14].

Film otrzymał nominację do nagrody Słońce w Sieci[15].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

  • 2019 Osamelí bežci: Ideme ďalej! / Lonely Runners: Moving On! (Samotni biegacze: Idziemy dalej)
  • 2013 Tanec tigra / Tiger Fight (Taniec tygrysa)
  • 2008 Skrývačky / Hide and Seek
  • 2006 Thirst / Smäd
  • 2007 Návrat bocianov / Return of the Storks (Powrót bocianów)
  • 2000 Posledná večera / The Last Supper (Ostatnia wieczerza)
  • 1997 Plávanie / Swimming (Pływanie)
  • 1991 Zlodeji / Thieves (Złodzieje)

Źródło: Warszawski Festiwal Filmowy[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g Ingrid Žalneva: Martin Repka – Povolanie som neriešil, bolo mi dané. miaumagazin.sk, 2015. [dostęp 2023-01-22].
  2. ↑ Kino na granicy. [dostęp 2023-01-16].
  3. ↑ a b Warszawski Festiwal Filmowy. [dostęp 2023-01-22].
  4. ↑ filmweb.pl. [dostęp 2023-01-22].
  5. ↑ Nominacje do Oscara. kultura.onet.pl. [dostęp 2023-01-18].
  6. ↑ Art film fest 2012 – katalog. [dostęp 2023-01-18].
  7. ↑ MartinRepka.com – filmy. [dostęp 2023-01-18].
  8. ↑ MartinRepka.com – filmy. [dostęp 2023-01-18].
  9. ↑ Martin Repka – biografia. [dostęp 2023-01-18].
  10. ↑ MartinRepka.com – filmy. [dostęp 2023-01-18].
  11. ↑ imdb.com. [dostęp 2023-01-21].
  12. ↑ crew-united. [dostęp 2023-01-16].
  13. ↑ ceskatelevize.cz. [dostęp 2023-01-21].
  14. ↑ filmsk.sk. [dostęp 2023-01-21].
  15. ↑ Slnko v sieti. [dostęp 2023-01-16].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Martin_Repka&oldid=69486318”