Mauro Codussi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mauro Codussi
Imię i nazwisko

Maurus de Cudussis de Lentina

Data i miejsce urodzenia

1440
Lenna

Data i miejsce śmierci

1504
Wenecja

Narodowość

włoska

Dziedzina sztuki

architektura

Epoka

renesans

Ważne dzieła
Multimedia w Wikimedia Commons

Mauro Codussi, znany też jako: Mauro Coducci, Mauro Bergamasco, Moretus, Moro de Martiri, Moro da S. Zaccaria, Moro Lombardo, Maurus de Cudussis de Lentina (ur. 1440 w Lennie, zm. 1504 w Wenecji) – włoski architekt epoki odrodzenia, znany z projektów weneckich kościołów, w tym San Michele in Isola, pierwszego renesansowego kościoła w tym mieście.

Życiorys i twórczość[edytuj | edytuj kod]

Mauro Codussi urodził się jako syn Martina w Lennie. Nic pewnego nie wiadomo o jego życiu przed jego przybyciem do Wenecji w 1469 roku. Miał dwóch synów, Domenica, handlarza suknem i Santina[1].

Budowle sakralne[edytuj | edytuj kod]

Około 1469 roku rozpoczęto budowę kościoła San Michele in Isola[1]. Nie wiadomo, dlaczego kameduli akurat Codussiemu zaproponowali sporządzenie projektu świątyni. Możliwe, że był wcześniej zaangażowany w budowę ich kościoła w Rawennie[2]. Fasada kościoła, ukończona w 1475 roku, jest znaczącym przykładem wczesnego renesansu w Wenecji, stanowiąc precyzyjne połączenie architektury i kamiennego detalu[3]. Codussi przypuszczalnie zaprojektował barco, wsparty na arkadach chór klasztorny, który przecina w poprzek kościół[4].

4 sierpnia 1482 roku patriarcha Wenecji, Maffeo Gerardo, podpisał umowę z Codussim dotyczącą odbudowy i wzmocnienia kampanili kościoła San Pietro di Castello, rażonej piorunem. Prace przy niej trwały 6 lat[5]. Kampanila została również nakryta kopułą, (rozebraną w 1670 roku), która miała nadać budynkowi inny wygląd, z wyraźnymi odniesieniami do tradycji wenecko-bizantyńskiej[1].

W 1483 roku Codussi został „proto” (pierwszym architektem) kościoła San Zaccaria. Musiał pogodzić gotycki jeszcze styl swego poprzednika, Antonia Gambella (zmarłego w 1481 roku), z nowymi wymogami weneckiego renesansu[1]. Dobudował górne kondygnacje kościoła, oraz renesansowe kolumny wewnątrz[6]. Jego dziełem jest również pięciokondygnacyjna, marmurowa fasada (gotycka jedynie w dolnej części)[7], ukończona w latach 1485–1490[8]. Poszczególne jej kondygnacje zdobią dekoracyjne nisze, kolumny, pilastry i wysokie, renesansowe okna. Szczyt wieńczy półokrągły, bogato rzeźbiony tympanon, ozdobiony okrągłym oknem i figurami świętych[7].

W 1483 roku spłonęło wschodnie skrzydło Pałacu Dożów. Wkrótce potem ogłoszono przetarg na jego odbudowę. Choć źródła wymieniają Antonia Rizziego jako architekta związanego z odbudową, to wykonawstwo robót, z uwagi na styl, przypisać można Codussiemu. Zaprojektował on dwie całkowicie różne fasady, jedną od strony Rio di Palazzo, a drugą od strony dziedzińca. Zaprojektował również bogate dekoracje ścienne[2].

W latach 1483–1499 przy kościele Santi Apostoli zbudowano według projektu Codussiego kaplicę, przeznaczoną dla rodziny królowej Cypru, Katarzyny Cornaro[9].

W styczniu 1491 roku Codussi kierował pracami rekonstrukcyjnymi przy Scuoli Grande di San Marco, ukończonym w 1495 roku. Większość krytyków, porównując fasadę Scuoli z fasadą kościoła San Zaccaria, przypisuje Codussiemu fakturę majestatycznych łuków szczytu fasady[1].

15 listopada 1491 roku Codussi otrzymał zamówienie na zbudowanie kościoła Santa Maria Formosa. Prace nie zostały ukończone przed sierpniem 1497 roku. Kościół Santa Maria Formosa, z centralnym planem krzyża greckiego, o renesansowej prostocie linii, był zapowiedzią najważniejszego dzieła Codussiego, modelowego weneckiego kościoła renesansowego – San Giovanni Crisostomo. Codussi nie zdołał jednak ukończyć dzieła (zmarł w 1504 roku). Dokonał tego jego syn, Domenico[1].

Budowle świeckie[edytuj | edytuj kod]

Około 1490 roku Codussi rozpoczął budowę pałacu Corner Spinelli. Jego charakterystyczną fasadę, zwróconą w stronę Canal Grande, cechują dwa porządki architektoniczne, oraz biforia ze ślepymi oculusami w górnej części, stanowiące połączenie elementów późnogotyckich i renesansowych W 1481 roku rozpoczęto budowę pałacu Ca’ Vendramin Calergi. Przy budowie jego fasady Codussi wykorzystał swoje wcześniejsze doświadczenia, zdobyte przy budowie fasady pałacu Corner Spinelli[10].

Dziełem Codussiego była prawdopodobnie budowa wystawnych schodów Scuoli Grande di San Giovanni Evangelista, które zlecono mu po 13 maja w 1498 roku, po tym jak wstąpił do Bractwa św. Jana Ewangelisty[1].

Codussiemu przypisuje się również zbudowanie w latach 1496–1499 Wieży Zegarowej na Placu św. Marka oraz jej dwóch skrzydeł bocznych, zbudowanych w latach 1500–1506[1]. Tradycyjnie Codussiemu przypisywano również projekt Procurazzie Vecchie, obecnie jednak przypisuje się je Scarpagninowi[11]. Około 1500 roku Codussi zbudował Palazzo Zorzi Galeoni (jedno ze swych ostatnich dzieł), z fasadą zwróconą w stronę Rio di San Severo[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Alberto Tacco w: Treccani.it: CODUSSI, Mauro. www.treccani.it. [dostęp 2019-05-12]. (wł.).
  2. ↑ a b Huse, Wolters i Jephcott 1993 ↓, s. 27.
  3. ↑ Goy 2010 ↓, s. 101.
  4. ↑ Concina 1995 ↓, s. 250.
  5. ↑ Zucchoni 1993 ↓, s. 82.
  6. ↑ Zucchoni 1993 ↓, s. 48.
  7. ↑ a b Stefańska 1980 ↓, s. 131.
  8. ↑ VeneziaMuseo: Ciexa de Santa Zacaria. www.veneziamuseo.it. [dostęp 2019-05-12]. (wł.).
  9. ↑ Zucchoni 1993 ↓, s. 53.
  10. ↑ Zucchoni 1993 ↓, s. 55.
  11. ↑ Zucchoni 1993 ↓, s. 56.
  12. ↑ Zucchoni 1993 ↓, s. 58.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mauro_Codussi&oldid=59419384”