Palazzo Corner Spinelli
 Fasada pałacu od strony Canal Grande | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
San Marco, 3872, 30124 Venezia VE, Italia |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Inwestor |
rodzina Lando |
| Kondygnacje |
3 |
| Rozpoczęcie budowy |
1480 |
| Ukończenie budowy |
1490 |
| Pierwszy właściciel |
rodzina Lando |
| Kolejni właściciele |
Giovanni Corner, rodzina Spinelli, Maria Taglioni |
| Obecny właściciel |
Rubelli S.p.A |
Położenie na mapie Wenecji  | |
Położenie na mapie Włoch  | |
Położenie na mapie Wenecji Euganejskiej  | |
 45°26′08,02″N 12°19′50,48″E/45,435561 12,330689
| |
Palazzo Corner Spinelli – renesansowy pałac w Wenecji, w dzielnicy (sestiere) Sam Marco, zbudowany według projektu Maura Codussiego w latach 1480–1490. Budynek miał licznych właścicieli. Jego nazwa pochodzi od nazwisk dwóch znanych rodzin, do których w przeszłości należał: Corner i Spinelli.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pałac Corner Spinelli został zbudowany z inicjatywy rodziny Lando mniej więcej w latach 1480–1490. W 1542 roku, w następstwie ciężkiej sytuacji gospodarczej rodziny, został sprzedany przez Pietra Landa, arcybiskupa Candii, Giovanniemu Cornerowi, który dostosował go do własnych potrzeb przeprowadzając kilka modyfikacji, które odegrały bardzo ważną rolę w późniejszej historii sztuki weneckiej. W realizacji zmian architektonicznych uczestniczyli, między innymi, architekt i inżynier wojskowy Michele Sanmicheli, toskański architekt Giorgio Vasari oraz inni artyści. Vasari namalował 9 obrazów olejnych o tematyce alegorycznej, które miały ozdobić sufit (zaprojektowany przez Michele Sanmichelego) jednego z pokojów, już udekorowanego stiukami i sztukateriami. Schemat dekoracyjny tego sufitu, złożony z centralnego ośmiokąta z wydłużonymi owalami po obu stronach, był często podejmowany przez największych artystów tamtych czasów: Tycjan powtórzył go na suficie kościoła Santo Spirito, a Paolo Veronese – w zakrystii kościoła San Sebastiano. W późniejszych czasach sufit został podzielony na części, a poszczególne płótna, które go tworzyły, zostały rozproszone między Rzymem a Londynem (niektóre zaginęły). O zakresie prac wykonywanych przez Sanmichelego nie wiadomo zbyt wiele; prawdopodobnie przebudował atrium według założeń bardziej dostosowanych do tamtych czasów, mezzanino oraz salon na piano nobile[1].
W 1740 roku pałac został wynajęty rodzinie Spinellich, kupców jedwabiu pochodzących z Castelfranco, którzy mieszkali w nim do 1810 roku, kiedy to został sprzedany rodzinie Comoldi. W 1850 roku właścicielką pałacu została tancerka Maria Taglioni, do której należały także Ca’ d’Oro i Palazzo Barzizza. Dodała ona do schodów wejściowych dwie balustrady z remontowanego wówczas Ca’ d’Oro[1].
Od 1966 roku w budynku mieści się siedziba firmy Rubelli S.p.A., zajmującej się produkcją i handlem luksusowymi tkaninami do wyposażenia wnętrz[2].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Fasada pałacu wychodzi na Canal Grande[3]. Ma kształt kwadratu o wymiarach 18 x 18 metrów. Wykonana została z kamienia istryjskiego. Parter, posadowiony na wysokiej bazie, przepruty został niewielkimi oknami łukowymi[1]. Zarówno baza jak i parter zostały obłożone gładkimi, rustykowanymi blokami z kamienia, podobnie jak fasada kościoła San Michele in Isola[4]. Nad parterem wznoszą się dwa piano nobile, bogato zdobione, przeprute biforiami, podwójnymi pośrodku i pojedynczymi po bokach. Płaszczyzny ich okien zostały przedzielone smukłymi kolumnami z kapitelami korynckimi[1]. Biforia, które otrzymały prostokątne obramowania, podobnie jak okna gotyckich pałaców w Wenecji, same również wykazują wyraźny wpływ okien gotyckich. Dekorację fasady tworzą koła wypełnione porfirem, typowe dla architektury Wenecji[4]. Nadają one fasadzie aspekt delikatności[1]. W pałacu Codussi doprowadził do szczytu swój schemat architektoniczny, którego zasadniczym elementem były dwa porządki architektoniczne oraz specjalny typ biforium, z oknami zamkniętymi półokrągłym łukiem i wzbogaconym w górnej części ślepym oculusem[3]. Model ten, bardzo osobisty, łączący elementy późnego gotyku i renesansu, Codussi wykorzystał później, w większej skali, w pałacu Ca’ Vendramin Calergi[1].
Wnętrze[edytuj | edytuj kod]
W pałacu znajduje się kolekcja historyczna oraz archiwa Rubelli (Collezione Storica i Archivi Rubelli), w skład których wchodzi ponad 6000 próbek tkanin pochodzących z końca XV i pierwszej połowy XX wieku. Wśród najstarszych zachowanych próbek znajdują się fragmenty jedwabnego aksamitu przeplatanego złotem, pochodzące z końca XV wieku, oraz cenny fragment wytłaczanego aksamitu z XVI wieku ozdobiony motywem rozety zwieńczonym koroną; materiał używany był wyłącznie do szycia tog noszonych przez prokuratorów Republiki Weneckiej. W kolekcji znajdują się również brokaty, adamaszki i aksamity, szaty liturgiczne i świeckie z XVIII wieku, tkaniny w stylu empire oraz pierwsze produkcje firmy Rubelli. Wśród tkanin XX-wiecznych są te zaprojektowane przez Gio Pontiego[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Canal Grande di Venezia: Palazzo Corner Spinelli. www.canalgrandevenezia.it. [dostęp 2019-06-22]. (wł.).
- ↑ a b Insidecom: The Rubelli fabric collection at Corner Spinelli Palace on the Grand Canal in Venice. www.venetoinside.com. [dostęp 2019-06-22]. (ang.).
- ↑ a b Zucchoni 1993 ↓, s. 55.
- ↑ a b Huse i Wolters 1993 ↓, s. 30.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Guido Zucchoni: Venezia: guida all'architettura. Lupatoto: Arsenale Editrice, 1993. ISBN 978-88-7743-129-5. (wł.).
- Norbert Huse, Wolfgang Wolters: The Art of Renaissance Venice: Architecture, Sculpture, and Painting, 1460-1590. Chicago and London: University of Chicago Press, 1993. ISBN 0-226-36109-8. (ang.).