Meiolania
| Meiolania | |||
| Owen, 1886 | |||
| Okres istnienia: środkowy miocen-holocen | |||
 rekonstrukcja M. platyceps | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Rodzina |
Meiolaniidae | ||
| Rodzaj |
Meiolania | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Meiolania ("mały wędrowiec") to wymarły rodzaj żółwia nienależącego do żadnego współczesnego podrzędu (Cryptodira, Pleurodira)[1][2], występował od środkowego miocenu aż do prawdopodobnie holocenu.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Meiolania posiadała niezwykłą czaszkę, na której znajdowały się liczne wypukłości oraz przypominające rogi wyrostki. Dwa z tych rogów rozchodziły się do tyłu i na boki, co uniemożliwiało zwierzęciu schowanie głowy do skorupy. Ogon chroniony był przez kostne "pierścienie" przy nasadzie, które potem przechodziły w kolce[3]. Meiolania może być uznana za przykład konwergencji z ankylozaurami i gliptodontami.
W Australii znaleziono 2 gatunki: M. brevicollis i nienazwany gatunek. Długość karapaksu nienazwanego gatunku mogła osiągać 2m, co sprawiałoby, że byłby to drugi pod względem wielkości żółw w historii. Przewyższałby go jedynie azjatycki Megalochelys atlas z pleistocenu. Najmniejszy gatunek to M. mackayi z Nowej Kaledonii, którego karapaks osiągał długość 70 cm. Ostatni z wyspowych gatunków to M. platyceps z Lord Howe.
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Meiolania była roślinożerna. Z racji faktu, że skamieniałości do roku 1925 pochodziły z plaż, uznawano rodzaj za żółwia wodnego. Obecnie przeważa pogląd, że był to żółw lądowy. Ostatnie badania zdają się burzyć tę hipotezę, sugerując tryb życia bardziej zbliżony do legwana morskiego[4].
Odkrycie i taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj został utworzony w 1886 roku na bazie skamieniałości z Lord Howe, Richard Owen stworzył w nim 2 gatunki- M. platyceps i M.minor (obecnie synonim poprzedniego gatunku)[5]. Były to pierwsze dobrze zachowane szczątki Meiolaniidae i posłużyły do identyfikacji wcześniej odkrytego rodzaju Ninjemys oweni (do 1992 znajdował się on w rodzaju Meiolania) jako pozostałości żółwi, a nie jak wcześniej sądzono, jaszczurek. Później do rodzaju został wrzucony gatunek Niolamia argentina, co wykluczyli autorzy kolejnych badań.
M. mackayi został opisany w 1925 roku na podstawie znaleziska z wyspy Walpole, z archipelagu Nowej Kaledonii. Był on mniejszy i drobniejszy niż M. platyceps[6]. Szczątki są również znane z jaskiń Pindai na Grande Terre oraz z wyspy Tiga.
M. brevicollis został znaleziony w 1992 roku w skałach ze środkowego miocenu, z Carnfield Beds w północnej Australii i różnił się od M. platyceps bardziej płaską czaszką i innymi proporcjami rogów[7].
Nienazwany gatunek pochodzi ze środkowej części Australii, w formacji Wyandotte Creek w Queensland. Datowanie wykazało, że pochodziły z późnego pleistocenu, znalezisko składało się z czubków 3 rogów oraz kręgów ogonowych, które zostały opisane jako "niewiarygodnie duże". Gatunek jest określany pod nazwą M. cf platyceps, z racji największego podobieństwa, chociaż ich stan nie pozwala na rozpoznanie ponad rodzaj[8][9].
Pozostałości żółwi datowane na holocen z wysp Vanuatu, które znaleziono przeszukując sterty stworzone przez kulturę Lapita uznano za należące do rodzaju Meiolania jako nowy gatunek ?M. damelipi w 2010 roku. Po dokładniejszych analizach wykazano jednak, że nie pochodzą one od żadnego przedstawiciela Meiolaniidae, a znaleziskom brakuje rogów potylicznych, charakterystycznej cechy rodzaju Meiolania. Jest to o tyle nietypowe, że są one jednym z najczęstszych znalezisk pobliskich wysp Walpole i Lord Howe. Długie kości kończyn wskazują ku żółwiom lądowym, grupie która nigdy nie występowała w regionie Południowego Pacyfiku czy Australazji[10]. Kolejne znaleziska również uznawane za ?M. damelpi lub blisko spokrewnionego gatunku, zostały znalezione w różnych częściach archipelagu Fiji, m.in. na Viti Levu, Vanua Levu, i na pomniejszych wyspach[11][12].
Wymarcie[edytuj | edytuj kod]
Uważa się, że M. platyceps wymarł na wyspie Lord Howe przed przybyciem człowieka, zapewne na skutek wzrostu poziomu morza spowodowanym cofającym się lądolodem[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Walter G. Joyce, Phylogenetic Relationships of Mesozoic Turtles, „Bulletin of the Peabody Museum of Natural History”, 48 (1), 2007, s. 3–102, DOI: 10.3374/0079-032X(2007)48[3:PROMT]2.0.CO;2, ISSN 0079-032X [dostęp 2020-11-03] (ang.).
- ↑ Jérémy Anquetin, Reassessment of the phylogenetic interrelationships of basal turtles (Testudinata), „Journal of Systematic Palaeontology”, 10 (1), 2012, s. 3–45, DOI: 10.1080/14772019.2011.558928, ISSN 1477-2019 [dostęp 2020-11-03] (ang.).
- ↑ Douglas Palmer, C. Barry (Christopher Barry) Cox, The illustrated encyclopedia of dinosaurs and prehistoric animals, London: Marshall Pub, 1999, ISBN 1-84028-152-9, OCLC 44131898 [dostęp 2020-11-03].
- ↑ (PDF) THE ECOLOGY OF MEIOLANIA PLATYCEPS, A PLEISTOCENE TURTLE FROM AUSTRALIA [online], ResearchGate [dostęp 2020-11-03] (ang.).
- ↑ XIV. Description of fossil remains of two species of a genus (Meiolania) from "Lord Howe's Island.", „Philosophical Transactions of the Royal Society of London”, 177, 1886, s. 471–480, DOI: 10.1098/rstl.1886.0015, ISSN 0261-0523 [dostęp 2020-11-03] (ang.).
- ↑ C Anderson, Notes on the extinct Chelonian Meiolania, with a record of a new occurrence, „Records of the Australian Museum”, 14 (4), 1925, s. 223–242, DOI: 10.3853/j.0067-1975.14.1925.844.
- ↑ Dirk Megirian, Meiolania brevicollis sp. nov. (Testudines: Meiolaniidae): a new horned turtle from the Australian Miocene, „Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology”, 16 (2), 1992, s. 93–106, DOI: 10.1080/03115519208619035, ISSN 0311-5518 [dostęp 2020-11-03] (ang.).
- ↑ G. C. McNamara. 1990. The Wyandotte Local Fauna: A New, Dated, Pleistocene Vertebrate Fauna from Northern Queensland. Memoirs of the Queensland Museum 28:285-297
- ↑ GAFFNEY, E.S. AND G. MCNAMARA. 1990. A meiolaniid turtle from the Pleistocene of Northern Queensland. Memoirs of the Queensland Museum 28:107–113.
- ↑ Juliana Sterli, A Review of the Fossil Record of Gondwanan Turtles of the Clade Meiolaniformes, „Bulletin of the Peabody Museum of Natural History”, 56 (1), 2015, s. 21–45, DOI: 10.3374/014.056.0102, ISSN 0079-032X.
- ↑ T.H. Worthy, A.J. Anderson, R.E. Molnar, Megafaunal expression in a land without mammals-the first fossil faunas from terrestrial deposits in Fiji (Vertebrata: Amphibia, Reptilia, Aves), „Senckenbergiana Biologica”, 79 (2), 1999, s. 237–242.
- ↑ Stuart Hawkins i inni, Ancient tortoise hunting in the southwest Pacific, „Scientific Reports”, 6 (1), 2016, s. 38317, DOI: 10.1038/srep38317, ISSN 2045-2322, PMID: 27922064, Bibcode: 2016NatSR...638317H.
- ↑ A.W. White i inni, Megafaunal meiolaniid horned turtles survived until early human settlement in Vanuatu, Southwest Pacific, „Proc. Natl. Acad. Sci. USA.”, 107 (35), 2010, s. 15512–15516, DOI: 10.1073/pnas.1005780107, PMID: 20713711, PMCID: PMC2932593, Bibcode: 2010PNAS..10715512W.