Michał Jerchel
kapitan piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
4 września 1892 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1940 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Michał Jerchel (ur. 4 września 1892 w Ostrzeszowie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się Ostrzeszowie, w rodzinie Roberta i Balbiny z Marszałków. W 1913 został powołany do armii niemieckiej[1]. Uczestnik I wojny światowej i powstania wielkopolskiego. W wojnie 1920 był dowódcą kompanii w 70 pułku piechoty.
W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Służył w 70 pułku piechoty w Jarocinie[2][3][4]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 984. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5].
W 1922 zdobył tytuł mistrza Korpusowych Oficerskich Zawodów Strzeleckich Okręgu Korpusu Nr VII[6] a w Mistrzostwach Wojsk Polskich w strzelaniu pojedynczym zajął 12 miejsce[7].
W 1928 roku służył w 86 pułku piechoty w Mołodecznie[8][9]. W 1929 roku został przeniesiony w stan spoczynku.
Współpracował z Oddziałem II Sztabu Głównego, był zatrzymany przez Niemców jako współpracownik polskiego wywiadu[10]. 6 czerwca 1930 został skazany na karę pięciu lat i siedmiu miesięcy ciężkiego więzienia „za zdradę tajemnicy wojskowej na rzecz Polski”. W czerwcu 1935 wrócił do kraju i zamieszkał w Kępnie[1].
Aktywny w Związku Weteranów Powstań Narodowych. W 1935 wybrany prezesem Tymczasowego Komitetu Powiatowego w Kępnie b. Powstańców Wielkopolskich[11], rok później został prezesem Koła W Kępnie i delegatem na Walne Zgromadzenie Związku Weteranów[12]. W latach 1937/38 był wójtem Gminy Podzamcze[13]. Ostatni przedwojenny burmistrz Grabowa nad Prosną.
W kampanii wrześniowej zmobilizowany, następnie wzięty do niewoli radzieckiej. Według stanu na kwiecień 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 017/1 poz. 87, nr akt 1813[14] z 05.04.1940[15]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[15]. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943. Krewni do 1957 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Od 1929 mieszkał w Kępnie. Żonaty z Marią z Banasiaków[16], z którą miał córkę Mariannę. Miał dwoje wnuków - Magdalenę Kowalik i Krzysztofa Kowalika. 9 maja 2014 roku wnuk Krzysztof wraz z Burmistrzem Miasta i Gminy Grabów nad Prosną, Zenonem Cegłą posadzili Dąb Pamięci ku Czci Ofiar Zbrodni Katyńskiej[17].
Na cmentarzu w Kępnie jest grób Marii Jerchel, zmarłej w 1986 i symboliczna tablica poświęcona pamięci Michała Jerchela.
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
- Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości "Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów".
- Dąb Pamięci - posadzony przez Gimnazjum im. Zjednoczonej Europy w Grabowie nad Prosną, ul. Przemysłowa 1A, 63-520 Grabów nad Prosną (certyfikat nr 004441/001258/WE/2014).
- tytuł honorowego obywatela miasta Grabowa nad Prosną - 30 październik 2000[18]
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Niepodległości – 17 marca 1938 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”, zamiast nadanego 9 listopada 1932 roku Medalu Niepodległości[19][20]
- Krzyż Walecznych[21]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 „Polska Swemu Obrońcy”
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertne 1 stycznia 1986
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- Ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Snitko-Rzeszut 1995 ↓, s. 363.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 196, 672.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 325, 413.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 288, 357.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 54.
- ↑ Dziennik Rozkazów, t. R. 5, nr 44, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 929 .
- ↑ Żołnierz Polski, „Żołnierz Polski” (Nr 44 (323)), 22 października 1922, s. 19 .
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 100, 189.
- ↑ Przegląd Piechoty, t. R.1 Z.8, 1928, s. 99 .
- ↑ Wojciech Skóra , Porwania jako element konfrontacji wywiadów Polski i Niemiec na odcinku pomorskim w okresie dwudziestolecia międzywojennego [Kidnappings as part of a confrontation of secret services Poland and Germany...], Studia..., t. 1, red. W. Skóra, P. Skubisz, Szczecin 2012, s. 141-166 [online] [dostęp 2018-01-03] (ang.).
- ↑ Zjazd byłych powstańców w Kępnie, „Nowy Kurjer”, R.46 Nr 235, 11 października 1935, s. 7 .
- ↑ Kronika Kombatancka, „Hasło Polski Zachodniej: niezależny tygodnik chrześcijańsko-narodowy poświęcony zagadnieniom kombatanckim”, R.3 Nr 7, 16 stycznia 1936, s. 3 .
- ↑ OSTRZESZÓW: W rocznicę zbrodni i katastrofy [online], Radio SUD oraz Gazeta Bezpłatna Kurier Lokalny [dostęp 2018-01-03] .
- ↑ Jędrzej Tucholski , Mord w Katyniu, Warszawa 1991, s. 630 .
- ↑ a b УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 323 .
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 235.
- ↑ Monika Grzesiek , grabownadprosna.pl [online], 12 maja 2014 [dostęp 2023-09-08] .
- ↑ 9 maja 2014 r., na placu Wolności w Grabowie nad Prosną zostały posadzone dwa Dęby Pamięci ku czci Ofiar Zbrodni Katyńskiej – majora Michała Jerchela i porucznika Józefa Mikołajczyka - Aktualności - Miasto i Gmina Grabów nad Prosną [online], www.grabownadprosna.com.pl [dostęp 2018-01-03] (pol.).
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 64, poz. 72.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 325.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
- УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
- Janina Snitko-Rzeszut. Pro memoria. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3-4 (153-154), 1995. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. ISSN 0043-7182.
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Ludzie urodzeni w Ostrzeszowie
- Ludzie związani z Kępnem
- Polacy – żołnierze Armii Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej
- Kapitanowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Kampanii Wrześniowej 1939 r.
- Oficerowie 86 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Katyniu
- Pochowani na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Powstańcy wielkopolscy (1918–1919)
- Urodzeni w 1892
- Zmarli w 1940
- Oficerowie 70 Pułku Piechoty (II RP)