Mount Siple
73°25,8′S 126°40,2′W/-73,430000 -126,670000 Mount Siple, widok z zachodu (1985) | |
| Terytorium | |
|---|---|
| Położenie |
obszar Układu w sprawie Antarktyki↗ |
| Wysokość |
3110 m n.p.m. |
| Wybitność |
3110 m |
| Dane wulkanu | |
| Rok erupcji |
nieznany |
| Typ wulkanu | |
Położenie na mapie Antarktyki  | |
| 73°25,8′S 126°40,2′W/-73,430000 -126,670000
| |
Mount Siple[1] – nieaktywny wulkan tarczowy na Wyspie Siple’a u wybrzeża Ziemi Marii Byrd w Antarktydzie Zachodniej.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwany na cześć Paula Siple’a (1908-1968) – amerykańskiego odkrywcy i geografa, który brał udział w sześciu wyprawach antarktycznych i był nawigatorem wszystkich głównych lotów badawczych z bazy Little America, w tym lotu, podczas którego odkryto Mount Siple[2].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Mount Siple leży w północno-zachodniej części Wyspy Siple’a, oddzielonej od Wybrzeża Bakutisa na Ziemi Marii Byrd przez Lodowiec Szelfowy Getza[2].
Jest to masywny wulkan – jego średnica podstawy to 45–35 km[3]. Wznosi się na wysokość 3110 m[3][a]. Jest to trzecia co do wybitności góra w Antarktyce (po Masywie Vinsona (4892 m) i Mount Erebus (3794 m)[4][5]. Nie ma dowodu, że jej wierzchołek został kiedykolwiek zdobyty[5].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Mount Siple to wulkan tarczowy zbudowany z bazaltu[6]. Na jego szczycie znajduje się wypełniona lodem kaldera o średnicy ok. 4,5 km[3]. Sam wulkan nie jest przykryty lądolodem West Antarctic Ice Sheet, który dochodzi do wybrzeża Ziemi Marii Byrd[3].
Wiek trachitów występujących na szczycie ustalono przy pomocy datowania metodą argonową na ok. 227–169 tys. lat[6]. Stożki pasożytnicze na zboczach wulkanu mogły być aktywne w holocenie, lecz brak jest wiarygodnych danych potwierdzających ich aktywność[3].
Raporty o aktywności wulkanu na podstawie zdjęć satelitarnych w 1988 roku i 2012 roku[7] okazały się mylne – zjawiska uchwycone na zdjęciach miały charakter atmosferyczny, a nie wulkaniczny[6]. Obecnie (stan na 2021 rok) nie ma wystarczających wskazań, by wulkan uznać za aktywny[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Odkryty z powietrza podczas jednego z lotów badawczych z bazy Little America w latach 1939–1941[2].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zarówno wybitność, jak i wysokość n.p.m. to 3110 m, zob. Helman 2005 ↓ i peaklist.org ↓.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ KSNG 2006 ↓, s. 28.
- ↑ a b c SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer ↓.
- ↑ a b c d e f Smellie, Panter i Geyer 2021 ↓, s. 545.
- ↑ peaklist.org ↓.
- ↑ a b Helman 2005 ↓.
- ↑ a b c Global Volcanism Program ↓.
- ↑ Hund 2014 ↓, s. 730.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antarctica Ultra-Prominences. Peaklist, 1998. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).
- Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG). [dostęp 2022-12-27].
- Global Volcanism Program: Siple. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).
- Helman, Adam: The Finest Peaks – Prominence and Other Mountain Measures. Trafford Publishing, 2005. ISBN 978-1-4120-5995-4. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).
- Hund, Andrew J.: Antarctica and the Arctic Circle: A Geographic Encyclopedia of the Earth’s Polar Regions. ABC-CLIO, 2014. ISBN 978-1-61069-393-6. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).
- Mount Siple (United States Gazetteer). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
- Smellie, John L., Panter, K.S., Geyer, A.: Volcanism in Antarctica: 200 Million Years of Subduction, Rifting and Continental Break-up. Geological Society of London, 2021. ISBN 978-1-78620-536-0. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).