Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej
Ilustracja
Sala muzealna Muzeum Oświaty w Kuźnicy Grabowskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miejscowość

Kuźnica Grabowska

Adres

Kuźnica Grabowska 105

Data założenia

1 września 2005

Zakres zbiorów

oświata

Dyrektor

Ewa Maląg

Położenie na mapie gminy Kraszewice
Mapa konturowa gminy Kraszewice, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej”
Położenie na mapie powiatu ostrzeszowskiego
Mapa konturowa powiatu ostrzeszowskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej”
Ziemia51°30′24,0″N 18°15′55,0″E/51,506667 18,265278
Strona internetowa
Tablica upamiętniająca prof. Mariana Falskiego umieszczona na ścianie Muzeum Elementarza w Kuźnicy Grabowskiej

Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej[1] – samorządowa instytucja kultury (jedyne w Polsce muzeum elementarza).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Muzeum Oświaty powstało na przełomie 2004/2005 roku w dawnym dworku rodziny Oxnerów[2][3] w Kuźnicy Grabowskiej, dla uczczenia 100. rocznicy utworzenia Związku Nauczycielstwa Polskiego[4]. To miejsce wybrano, gdyż prof. Marian Falski bardzo często tu bywał jako zięć Oxnerów. Spod jego pióra wyszedł najpopularniejszy polski elementarz, z którego uczyły się czytać całe pokolenia Polaków. W muzeum zaaranżowano klasę szkolną z lat ’50 XX wieku, wyposażoną w dawne ławki z kałamarzami, tabliczki do pisania, czy słynne granatowe fartuszki. Znajduje się też wystawa dawnych materiałów dydaktycznych, dzienników szkolnych, zeszytów itp.[5] W Kuźnicy Grabowskiej od 2005 obchodzi się rocznice urodzin Falskiego[6]. Rada Gminy Kraszewice w październiku 2020 podjęła uchwałę w sprawie utworzenia samorządowej instytucji kultury pod nazwą Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej (w organizacji). Dyrektorem nowo powstałej instytucji została Ewa Maląg[7]. W 2019 honorowym patronatem wydarzenie „Wspólne Czytanie Elementarza prof. Mariana Falskiego” objeła I Dama III RP Agata Kornhauser-Duda[8].

W czwartek 7 października 2021 w Senacie Marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki otworzył wystawę pt. „Elementarz dobrych wspomnień. W 140. rocznicę urodzin prof. Mariana Falskiego”. Inicjatorką wystawy jest senator Ewa Matecka. Na wystawie, przygotowanej przez Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej, oprócz plansz ze zdjęciami i wspomnieniami prof. Falskiego zaprezentowane zostały wydania elementarza z różnych lat, dawna ławka szkolna i przybory do pisania[9]. Wystawa odwiedziła szereg miast[10][11][12][13]. 4 listopada 2021 muzeum gościło Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka[14]

W listopadzie 2022 roku mieszkańcy tej miejscowości wraz z samorządem Kraszewic zwrócili się do Rady Powiatu z petycją dotyczącą zbycia dworku na rzecz gminy. Podpisy złożyło pod nią ponad 230 osób. W lipcu 2023 Rada Powiatu w Ostrzeszowie wyraziła zgodę na sprzedaż dworku w Kuźnicy Grabowskiej Gminie Kraszewice[15].

Zbiory i otoczenie muzeum[edytuj | edytuj kod]

Zgromadzono tutaj elementarze wydane od 1910 do 1983 roku, a także przedwojenne przybory szkolne oraz świadectwa, zeszyty, lektury, harcerskie mundurki, odznaki, czapki i zdjęcia. W zbiorach jest m.in. Toruński Elementarz Polski z 1910 r.[16] W Kuźnicy Grabowskiej można też zobaczyć Elementarz dla szkół wiejskich Mariana Falskiego[17][18][19][20] oraz pierwsze czytanki mieszkańców Grenlandii, Izraela czy Japonii[21]. Muzeum posiada ciekawy zbiór czasopism dla dzieci ("Miś", "Świerszczyk", "Płomyczek" i inne)[22].

Wystawa stała jest rekonstrukcją dawnej klasy. Na frontowej ścianie wiszą po bokach krzyża portrety Marszałka Piłsudskiego i prezydenta Mościckiego. W dwóch rzędach stoją dawne ławki szkolne z otworami na kałamarze i wgłębieniami na pióra ze stalówką, jest staroświecka tablica i tabliczki, na których dzieci sporządzały rachunki. Można też obejrzeć dawne przybory szkolne i fartuszki z białymi kołnierzykami, z lat 60. I 70. XX w. Biurko (katedrę) nauczyciela wyposażono w dawny sprzęt piśmienniczy oraz okazały ręczny dzwonek szkolny. Mariana Falskiego przypominają też ciekawe archiwalne fotografie, wykonane podczas jego pobytów w Kuźnicy.

Przed Muzeum stoi drewniana statua jego patrona, która powstała na początku sierpnia 2016 r. podczas warsztatu dla młodzieży, który prowadził artysta rzeźbiarz Zdzisław Gotfryd. W otoczeniu dworku stoją potężne, wiekowe dęby, otaczające popiersie Chopina (odwiedzał radziwiłłowski pałac myśliwski w pobliskim Antoninie). Cztery z nich, stojące przed dworkiem, mają swoje imiona – jeden z nich to „Marian”[23].

W 2023 muzeum wspólnie z Urzędem Gminy w Kraszewicach wydało książeczkę „600 lat Kuźnicy Grabowskiej 1423-2023", Kuźnica Grabowska 2023[24].

Działalność muzeum[edytuj | edytuj kod]

Muzeum można zwiedzać indywidualnie i w grupach zorganizowanych[25]. Placowka gromadzi nowe eksponaty. 7 grudnia organizuje wspólne czytanie „Elementarza” Mariana Falskiego[26].

Działania Muzeum Elementarza w 2022 roku[25]:

  • wystawa „Elementarz dobrych wspomnień” zawitała do Wojewódzkiego Urzędu Województwa Wielkopolskiego, Muzeum Okręgowego w Koninie oraz Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego,
  • roczek Muzeum Elementarza,
  • powiększono zbiory o kilka nowych eksponatów:
  • pozyskano „Książkę do czytania dla austriackich szkół ludowych pospolitych. Cześć I. Elementarz” wydaną w Wiedniu w 1907 r.,
  • pozyskano „Elementarz dla szkół miejskich i wiejskich” z 1945 r.
  • pozyskano "Elementarz powiastkowy" z 1930 r.
  • na wystawie czasowej pojawił się "Elementarz" M. Falskiego wydany w Jerozolimie,
  • muzeum znalazło się na liście obiektów, które mogą zwiedzić grupy szkolne w ramach programu „Poznaj Polskę”,
  • warsztaty pisania stalówką w przedszkolach,
  • muzeum znalazło się na liście "WielkoPolska Ciekawie"[27],
  • Noc w Muzeum,
  • udział w audycjach: Polskiego Radia[28] i Radia Poznań,
  • II Piknik Historyczny,
  • złożenie kwiatów na grobie Mariana Falskiego,
  • udział w programie "Poszukiwacze Historii",
  • VI Wspólne Czytanie Elementarza[25][29][30][31]. Każdego roku muzeum w Kuźnicy Grabowskiej odwiedza ok. tysiąca osób[32]
  • 7 grudnia 2023 muzeum wspólnie z Radiem Poznań zorganizowało czytanie Elementarza Mariana Falskiego. W audycjach uczestniczyli politycy, samorządowcy, nauczyciele, słuchacze i uczniowie[33].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej [online], kraszewice.pl [dostęp 2023-08-25] (pol.).
  2. ↑ Irena Regina Oxner-Falska [online], CSW2020 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  3. ↑ Jerzy Krzywaźnia, Szkice historyczne - Jerzy Krzywaźnia: Rodzina Oxnerów w Kuźnicy Grabowskiej [online], Szkice historyczne - Jerzy Krzywaźnia, 29 lipca 2018 [dostęp 2023-08-27].
  4. ↑ n, Kuźnica Grabowska [online], Galeria Wielkopolska, 20 kwietnia 2020 [dostęp 2023-09-17] (pol.).
  5. ↑ Muzeum Elementarza im. prof. M. Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej • Odkryj Wielkopolskę • sprawdź ciekawe miejsca w Twojej okolicy [online], regionwielkopolska.pl [dostęp 2023-08-25] (pol.).
  6. ↑ Grupa Wirtualna Polska, Wielkopolskie: Uczczą 130. rocznicę urodzin prof. Mariana Falskiego [online], www.money.pl, 7 grudnia 2011 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  7. ↑ Powstaje Muzeum Elementarza [online], Radio SUD oraz Gazeta Bezpłatna Kurier Lokalny [dostęp 2023-08-25] (pol.).
  8. ↑ "Wspólne Czytanie Elementarza prof. Mariana Falskiego" z Pierwszą Damą [1]
  9. ↑ Elementarz dobrych wspomnień » Witryna edukacyjna Kancelarii Senatu [online], senat.edu.pl [dostęp 2023-08-26].
  10. ↑ Otwarcie wystawy „Elementarz dobrych wspomnień. W 140. rocznicę urodzin prof. Mariana Falskiego” - Suski.dlawas.info - portal informacyjno - rozrywkowy [online], DlaWas.info, 8 października 2021 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  11. ↑ Wystawa – Elementarz dobrych wspomnień – Kuratorium Oświaty w Poznaniu [online], ko.poznan.pl [dostęp 2023-08-27].
  12. ↑ KurierOstrowski, „Elementarz dobrych wspomnień”. Nowa wystawa w ostrowskim muzeum (foto) | Wiadomości Ostrów Wielkopolski [online], Kurier Ostrowski, 1 kwietnia 2022 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  13. ↑ Kultura - ELEMENTARZ DOBRYCH WSPOMNIEŃ - wystawa w Muzeum Okręgowym w Koninie - Konin24.info [online], konin24.info [dostęp 2023-08-27].
  14. ↑ Czarnek: Nie ma zagrożenia dla nauki stacjonarnej. Służba zdrowia radzi sobie z czwartą falą [online], dziennik.pl, 4 listopada 2021 [dostęp 2023-09-01] (pol.).
  15. ↑ Dworek jednak zostanie sprzedany? [online], Radio SUD oraz Gazeta Bezpłatna Kurier Lokalny [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  16. ↑ Elementarze z lat 1910-1983 w Muzeum Oświaty w Kuźnicy [online], dzieje.pl [dostęp 2023-08-25] (pol.).
  17. ↑ BIAŁY KRUK w Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego [online], ostrzeszow.eska.pl [dostęp 2023-08-26].
  18. ↑ Wirtualna Polska Media S.A, Elementarze z lat 1910-1983 w Muzeum Oświaty w Kuźnicy [online], ksiazki.wp.pl, 11 października 2011 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  19. ↑ Elementarze z lat 1910-1983 w Muzeum Oświaty w Kuźnicy [online], wydarzenia.interia.pl [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  20. ↑ Jeden z pierwszych „Elementarzy” Falskiego w muzeum [online], Fakty Kaliskie, 5 czerwca 2014 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  21. ↑ Egzemplarz elementarza Falskiego trafił do Kuźnicy [online], radiopoznan.fm [dostęp 2023-08-25] (pol.).
  22. ↑ Kuźnica Grabowska - Muzeum Oświaty im. prof. M. Falskiego. Atrakcje turystyczne Kuźnicy Grabowskiej. Ciekawe miejsca Kuźnicy Grabowskiej [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2023-08-26].
  23. ↑ Mała wycieczka do Muzeum im. prof. Mariana Falskiego [online], Dolnośląska Biblioteka Publiczna [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  24. ↑ Jerzy Krzywaźnia, Szkice historyczne - Jerzy Krzywaźnia: Biuletyn okolicznościowy "600 lat Kuźnicy Grabowskiej 1423-2023" [online], Szkice historyczne - Jerzy Krzywaźnia, 18 sierpnia 2023 [dostęp 2023-09-18].
  25. ↑ a b c Muzeum Elementarza im. prof. Mariana Falskiego, Kuźnica Grabowska, Kraszewice (2023) [online], www.gluseum.com [dostęp 2023-08-25] (pol.).
  26. ↑ Telewizja Polska S.A, Kolejne eksponaty trafią do Muzeum Elementarza w Kuźnicy Grabowskiej [online], poznan.tvp.pl [dostęp 2023-08-25] (pol.).
  27. ↑ Ostrzeszów i okolice atrakcje na weekend • Wielkopolska Ciekawie [online], wielkopolskaciekawie.pl, 21 sierpnia 2022 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  28. ↑ Sentymentalna podróż edukacyjna. "Lato z Radiem" w Muzeum Elementarza, [w:] Jedynka - polskieradio.pl, Jedynka - Polskie Radio [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  29. ↑ Wspólne Czytanie Elementarza im. prof. Mariana Falskiego [WIDEO] [online], trojka.polskieradio.pl [dostęp 2023-08-25] (pol.).
  30. ↑ Telewizja Polska S.A, Czytanie elementarza (06.12.2022) [online], poznan.tvp.pl [dostęp 2023-08-26] (pol.).
  31. ↑ Elementarz [online], Radio Centrum [dostęp 2023-08-27] (pol.).
  32. ↑ W małej wiosce powstało niezwykłe muzeum. Łza się w oku kręci [online], kobieta.interia.pl [dostęp 2023-09-04] (pol.).
  33. ↑ Wspólne czytanie elementarza Falskiego [online], radiopoznan.fm [dostęp 2023-12-08] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Muzeum_Elementarza_im._prof._Mariana_Falskiego_w_Kuźnicy_Grabowskiej&oldid=73637934”