Nadzabijanie (kryminalistyka)
Nadzabijanie (ang. overkill)[1] – ewentualny komponent zbrodni charakteryzujący się występowaniem licznych przyczyn śmierci, tzn. każdy cios, strzał itp. mógł prowadzić bezpośrednio do zabicia ofiary[2]; zadanie przez zabójcę większej liczby śmiertelnych ciosów w miejscach witalnych ciała i z większą siłą, niż potrzeba było do fizycznego uśmiercenia ofiary[3]; „furiackie” morderstwo, podczas którego morderca zadał dwie lub więcej śmiertelnych ran kłutych, oddał dwa lub więcej śmiertelnych strzałów, a ponowne uderzenia były zadawane nawet wtedy, gdy ofiara była już umierająca i nie była w stanie się bronić[3][4].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Overkill jest terminem pochodzącym z języka angielskiego i stosowanym w kryminalistyce[5]. Odnosi się do takiego sposobu zamordowania ofiary, podczas którego morderca zastosował względem ofiary nadmiar przemocy, o wiele więcej, niż potrzeba było, aby pozbawić ją życia, pozostawiając ciężkie rany na jej ciele[5][6].
Termin opisuje także stan emocjonalny mordercy, wskazując na przestępcę, który całkowicie stracił panowanie nad sobą albo znajdował się w stanie intensywnego gniewu czy silnego podniecenia[5][6].
O użyciu terminu decyduje m.in. liczba, głębokość (wskazująca na siłę, z jaką zadawane były ciosy) oraz rozmieszczenie ran na ciele ofiary[5]. Przykładem overkill jest np. zadanie ofierze licznych śmiertelnych ran kłutych w jednym, witalnym miejscu na jej ciele[5] lub np. połączenie uduszenia ofiary przez podwiązanie z zadaniem jej trzech śmiertelnych ciosów młotem w głowę[2].
Nie zawsze makabryczny widok zastany na miejscu zbrodni świadczy o tym, że doszło do nadzabijania[3]. W wielu przypadkach morderca szybko uśmierca ofiarę, np. przez przecięcie gardła, zaś ciało zostaje straszliwie okaleczone już po śmierci[3]. Okaleczanie ciała ofiary ma na celu usatysfakcjonowanie psychoseksualnych fantazji i emocji mordercy, a nie jej zabicie[3]. Dlatego overkill jest czasami trudny do odróżnienia od okaleczania post mortem[3].
Liczne, ale płytkie rany kłute, które nie uszkodziły witalnych narządów, wskazują na underkill, termin przeciwstawny do określenia overkill i używany przez niektórych detektywów[3].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Overkill może być konsekwencją długotrwałego, głębokiego konfliktu interpersonalnego pomiędzy zabójcą i ofiarą w przypadku, gdy sprawca i ofiara znali się uprzednio i byli ze sobą związani osobistą relacją[6]. Nie zawsze jednak overkill świadczy o tym, że zabójca i ofiara znali się osobiście[6]. Do overkill może także dojść w przypadku, gdy ofiara była dla mordercy substytutem do dokonania morderstwa na tle seksualnym[6].
Także eskalowanie walki podczas kradzieży i rozboju może prowadzić do zadania nadmiaru śmiertelnych ciosów[6].
Liczne rany kłute zadawane bywają również ofiarom przez morderców psychopatycznych lub psychotycznych[6].
Nie zawsze overkill wskazuje na morderstwo – w praktyce kryminalistycznej znane są przypadki samobójstw, podczas których samobójca zadał sam sobie nożem liczne rany kłute[6].
Patolodzy często stwierdzają overkill dokonując oględzin zwłok ofiar morderstw dokonanych pomiędzy mężczyznami-homoseksualistami[7][8]: ofiara jest często naga, liczba i rozmiar zadanych ran większe, nierzadko stwierdzane są ślady tortur na ciele, do śmierci dochodzi w wyniku urazów głowy, zadźgania, uduszenia, tępych uderzeń lub ich kombinacji[7][8]. Morderstwa wśród mężczyzn-homoseksualistów wykazują większą tendencję do zaklasyfikowania ich jako overkill niż morderstwa wśród osób heteroseksualnych[7][9]. Do fatalnego w skutkach finału może także dojść, gdy heteroseksualny mężczyzna staje się agresywny podczas nagabywania przez homoseksualnego mężczyznę[8].
Overkill jest także charakterystyczny dla większości (36 do 90%) zabójstw kobiet dokonanych przez ich intymnego partnera (męża, byłego męża, kochanka, byłego kochanka czy konkubenta), natomiast rzadko występuje, gdy kobieta zabija swojego bliskiego partnera (<12% przypadków)[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Władysław Kopaliński: overall; overkill; overlock; overdubbing; overdrive. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
- ↑ a b Robert D. Keppel i William J. Birnes: Signature Killers. Arrow Books. s. 211. [dostęp 2014-02-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Larry Wilson: Criminal Major Case Management. CRC Pres Canada, 2012. [dostęp 2014-02-07]. (ang.).
- ↑ M. Dwayne Smith i Margaret A. Zahn: Homicide: A Sourcebook of Social Research. [w:] Overkill [on-line]. Sage Publications Inc., 1999. s. 161. [dostęp 2014-02-04]. (ang.).
- ↑ a b c d e Barry Rosenfeld i Steven D. Penrod: Research Methods in Forensic Psychology. John Wiley & Sons, Inc. Hoboken, New Yersey, 2011. s. 128. [dostęp 2014-02-04]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Michael Tsokos: Forensic Pathology Reviews Volume 4. Humana Press Inc. New Yersey, USA, 2006. s. 77 i 78. [dostęp 2014-02-04]. (ang.).
- ↑ a b c Dominick DiMaio i Vincent J.M. DiMaio: Forensic Pathology. [w:] Homosexual Rape [on-line]. CRC Press, 2001. s. 444. [dostęp 2014-02-04]. (ang.).
- ↑ a b c Bernard Knight i Pekka Saukko: Knight's Forensic Pathology. [w:] Homosexual Offences [on-line]. CRC Press, 2004. s. 428 i 429. [dostęp 2014-02-04]. (ang.).
- ↑ Wallace Swan (pod redakcją): Handbook of Gay, Lesbian, Bisexual, and Transgender Administration and Policy. [w:] Managing GLBT Homicide [on-line]. Taylor & Francis e-Library, 2005. s. 321, 322 i 323. [dostęp 2014-02-04]. (ang.).
- ↑ Janice Roehl, Ph.D., Chris O’Sullivan, Ph.D., Daniel Webster, ScD i Jacquelyn Campbell, Ph.D.: Intimate Partner Violence Risk Assessment Validation Study. A research report submitted to the U.S. Department of Justice, 28. s. 12. [dostęp 2014-02-04]. (ang.).