Navicula gregaria
| Systematyka[1] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Gromada | |||
| Klasa | |||
| Podklasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Navicula gregaria | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Navicula gregaria Donkin On the marine Diatomaceae of Northumberland with a description of several new species. Quarterly Journal of Microscopical Science, New Series 1: 1-15, pl. I. | |||
| Synonimy | |||
| |||
Navicula gregaria Donkin – gatunek okrzemek z rodziny łodzikowatych (Naviculaceae) występujący w różnych siedliskach na całym świecie.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Komórki nie tworzą kolonii. Gromadząc się, tworzą oliwkowy nalot na pokrytych obiektach[2]. Zawierają po dwa chloroplasty po obu stronach pasa obwodowego[3].
Okrywy lancetowate do eliptyczno-lancetowatych z silnie zmienionymi, wyciągniętymi końcami o różnorodnym kształcie (od spiczastych, zaokrąglonych aż po główkowate). Długość 13-30 μm, szerokość 5-7,5 μm. Prążki 13-20 w 10 μm, w środku tylko słabo promieniste, zaś na końcach silnie skumulowane. Areole 25-33 w 10 μm łatwo widoczne. Pole środkowe bardzo zmienne w zależności od skrócenia prążków (im krótsze prążki tym pole jest rozszerzone i asymetryczne). Ramiona rafy nitkowate wygięte w tę samą stronę skierowane zgodnie z asymetrycznym zgrubionym węzłem środkowym[3].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Bardzo szeroka amplituda ekologiczna. Gatunek tolerancyjny na zanieczyszczenia organiczne. Częsty zarówno w czystych, oligosaprobowych strumieniach, jak i w zubożałych zespołach zanieczyszczonych strumieni i rzek. W wodach stojących szeroko rozprzestrzeniony, ale o mniejszej stałości niż w wodach płynących[3]. Występuje wzdłuż wybrzeży, w ujściach rzek słonych i śródlądowych źródłach soli, a także w wodach eutroficznych. Pojawia się w różnorodnych siedliskach wodnych, takich jak baseny, jeziora, rzeki, strumienie, stawy, a czasem na wilgotnych mchach lub glebach[1].
Okrzemki te mają określone wartości i wąski zakres tolerancji ekologicznej w odniesieniu do wielu czynników środowiska, dlatego są dobrymi wskaźnikami stanu środowiska, np. w polskim wskaźniku IO do oceny stanu rzek wskaźnik trofii, czyli tolerancji na zawartość soli biogennych dla Navicula gregaria wynosi 3,5, a wskaźnik saprobii, czyli zanieczyszczenia materią organiczną i procesów z nią związanych wynosi 2,5, co odpowiada preferencjom wód zanieczyszczonych[4].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Jest to gatunek wszechobecny pod względem siedlisk oraz kosmopolityczny, występując od Antarktyki po Wyspę Ellesmere’a, także w strefie równikowej[1]. Pierwszy raz opisano go w 1861 ze zbiorów zebranych w ujściach rzek Nortumbrii[2]. W miejscach występowania bywa bardzo liczny[3][2].
Biologia[edytuj | edytuj kod]
Wśród kwasów tłuszczowych gromadzonych w komórkach Navicula gregaria dominują jednonienasycone kwasy tłuszczowe (54,85%), zwłaszcza oleopalmitynowy, podczas gdy nasycone kwasy tłuszczowe stanowią około ⅓ zawartości, z kwasem palmitynowym na pierwszym miejscu, a wielonienasycone kwasy tłuszczowe nieco ponad 10%. Wśród nich największą frakcję tworzy kwas eikozapentaenowy[5].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
- Navicula supergregaria Lange-Bertalot i Rumrich - występuje w wodach słonawych i jest trudna od odróżnienia. Gatunek ten jest większy, zaś końce ma mocno wyciągnięte. Prążki w świetle mikroskopu są widoczne jako duże punkty.
- Navicula germainii - cieniej prążkowana i posiada lekko wygięte prążki[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Navicula gregaria Donkin :: Algaebase [online], www.algaebase.org [dostęp 2019-01-27].
- ↑ a b c Arthur Scott Donkin, On the marine Diatomaceae of Northumberland with a description of several new species, „Quarterly Journal of Microscopical Science, New Series”, 1, 1861, s. 1-15 (ang.).
- ↑ a b c d e M. Bąk i inni, Klucz do oznaczania okrzemek w fitobentosie na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce, Warszawa 2012 (Biblioteka Monitoringu Środowiska), s. 214, 219, 220.
- ↑ Ocean Sense Maciej Fojcik, Aktualizacja metodyk monitoringu i oceny stanu ekologicznego śródlądowych wód powierzchniowych na podstawie fitobentosu wraz ze szkoleniami. Załącznik 2.6 Ostateczna wersja zaktualizowanych metodyk na potrzeby stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce na podstawie fitobentosu, czerwiec 2018.
- ↑ Cecilia A. Popovich i inni, Lipid quality of the diatoms Skeletonema costatum and Navicula gregaria from the South Atlantic Coast (Argentina): evaluation of its suitability as biodiesel feedstock, „Journal of Applied Phycology”, 24 (1), 2012, s. 1-10, DOI: 10.1007/s10811-010-9639-y (ang.).