Naxhije Dume

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Naxhije Dume
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 lutego 1921
Lubonjë

Data i miejsce śmierci

29 września 2008
Tirana

Minister edukacji
Okres

od 6 lutego 1948
do 22 listopada 1948

Przynależność polityczna

Komunistyczna Partia Albanii

Poprzednik

Manol Konomi

Następca

Kahreman Ylli

Naxhije Dume (ur. 2 lutego 1921 we wsi Lubonjë, Okręg Kolonja, zm. 29 września 2008 w Tiranie[1]) – albańska polityk i pedagog, w 1948 minister edukacji w rządzie Envera Hodży.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Córka urzędnika państwowego Dume Dumji i Vezirji[2]. W latach 1933-1941 uczyła się w Instytucie dla Dziewcząt w Tiranie (Instituti Femëror Nëna Mbretëreshë), kończąc szkołę dyplomem nauczycielki. Pracowała w szkołach w Tiranie i w Korczy[3]. W tym czasie związała się z ruchem komunistycznym (grupa działająca w Szkodrze)[2]. W 1943 objęła stanowisko sekretarza komitetu d.s. kobiet w Korczy. W latach 1943-1948 była członkinią Komitetu Centralnego KPA[1]. W 1944 była jedną z siedmiu kobiet, zasiadających w Antyfaszystowskiej Radzie Wyzwolenia Narodowego, namiastce podziemnego parlamentu[3].

Po zakończeniu wojny objęła stanowisko dyrektorki biblioteki w Elbasanie. W 1946 zdobyła mandat deputowanej do Zgromadzenia Ludowego[2]. W lutym 1948 została mianowana na stanowisko ministra edukacji[4]. Była pierwszą kobietą w historii Albanii, która pełniła urząd ministra[1]. Po I kongresie Albańskiej Partii Pracy (listopad 1948) na stanowisku ministra edukacji zastąpił ją Kahreman Ylli. Naxhije Dume otrzymała stanowisko dyrektorki Muzeum Archeologiczno-Etnograficznego w Tiranie, a w 1956 dyrektorki Biblioteki Narodowej[1]. W tym samym roku trafiła do Cërriku, gdzie początkowo pozostawała bez pracy, a następnie została zaangażowana na etat wiejskiej nauczycielki[4].

W 1967 została usunięta z partii komunistycznej, a pięć lat później przeszła na emeryturę. Od 1982 po aresztowaniu męża Nesti Kerenxhiego była internowana wraz z rodziną we wsi Mavrovë, a następnie w Selenicy w okolicach Wlory[2][3]. Powróciła do Tirany w 1996[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 120-121.
  2. a b c d Naxhije Dume, ministrja e parë shqiptare, që u persekutua tërë jetën. = 2017-05-08 [online], tiranaobserver.al, 1 listopada 2015 [dostęp 2017-05-08] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-02] (alb.).
  3. a b c Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 546. (alb.).
  4. a b Unë vajza e dy ministrave, e persekutuar 35 vjet. = 2018-07-10 [online], panorama.com.al, 1 listopada 2015 (alb.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 122.
  • Luan Kondi. Naxhije Dume, e para ministre e ekzekutivit shqiptar : jeta e grave të Bllokut. „Tirana observer”, s. 17, 18 X 2005.