Abdurrahman Dibra

Abdurrahman Dibra
Data i miejsce urodzenia	1885 ; Dibra
Data i miejsce śmierci	luty 1961 ; Tirana
	Minister spraw wewnętrznych
Okres	od 30 maja 1924; do 10 czerwca 1924
Poprzednik	Shefqet Verlaçi
Następca	Rexhep Shala
	Minister spraw wewnętrznych
Okres	od 12 lutego 1927; do 1 września 1928
Poprzednik	Musa Juka
Następca	Kosta Kotta
	Minister edukacji
Okres	od 16 stycznia 1929; do 6 marca 1930
Poprzednik	Xhafer Ypi
Następca	Hil Mosi
	Minister finansów
Okres	od 11 stycznia 1933; do 16 października 1935
Poprzednik	Lame Kareco
Następca	Rrok Gera

Abdurrahman Dibra właśc. Abdurrahman Remzi^[1] (ur. 1885 w Dibrze, zm. w lutym 1961 w Tiranie^[2]) – albański polityk, minister spraw wewnętrznych w 1924 i w latach 1927–1928, minister edukacji (1929-1930), minister finansów (1933-1935), więzień polityczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn urzędnika osmańskiego Elmaza Lami beja^[1]. Uczył się w Dibrze, w Monastirze, a następnie w wyższej szkole dla urzędników osmańskich Mekteb-i Mülkiye w Stambule. Szkołę ukończył w 1908, w tym samym roku rozpoczął pracę w ministerstwie spraw wewnętrznych i związał się z albańskim ruchem narodowym^[3]^[4].

W latach 1910–1912 pełnił funkcje kajmakama w wilajecie bitolskim. W 1912 wrócił do Stambułu, a następnie pełnił urząd podprefekta w Atinie, Symelu i w Orduku. W latach 1918–1921 pełnił funkcję dyrektora w urzędzie miejskim Stambułu^[2].

W 1923 przyjechał do Albanii. Z uwagi na swoją znajomość z Ahmedem Zogu, sięgającą czasów stambulskich szybko awansował w hierarchii politycznej państwa albańskiego^[1]. W latach 1921–1925 i 1928-1939 zasiadał w parlamencie albańskim. W latach 1925–1928 był senatorem. Dwukrotnie obejmował stanowisko ministra spraw wewnętrznych (1924, 1927-1928). W latach 30. obejmował także tekę ministra finansów i ministra edukacji^[2]. W tym czasie był wydawcą popularnego w Tiranie pisma Besa. W latach 30. był przeciwnikiem tworzenia kościoła unickiego w Albanii, we współpracy z Włochami^[5].

W czasie inwazji włoskiej na Albanię w 1939 Dibra próbował stawiać opór na czele podległych mu ludzi. W konsekwencji majątek Dibry został skonfiskowany, a on sam mieszkał w Turcji, a następnie we Włoszech. Był internowany we Florencji. Po uwolnieniu w 1943 powrócił do Albanii i zaprzestał dalszej działalności politycznej.

W 1946 władze komunistyczne aresztowały syna Abdurrahmana Dibry, Qenana za współpracę ze środowiskami monarchistycznymi i prowadzenie działalności wywrotowej. W konsekwencji cała rodzina została internowana w okolicach Durrësu^[3]. W 1951 Abdurrahman Dibra został aresztowany przez funkcjonariuszy Sigurimi. Sąd Wojskowy w Elbasanie skazał go na 10 lat ciężkich robót za „prowadzenie antyludowej działalności w okresie rządów Zogu”^[2]. Karę odbywał w więzieniu w Burrelu, a następnie w Tiranie^[3]. W 1959 został uwolniony z więzienia, zmarł dwa lata później na udar mózgu.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Elisabeth Özdalga: Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy. Psychology Press, 2005, s. 329. ISBN 978-0-415-34164-6.
↑ ^a ^b ^c ^d Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 115-116.
↑ ^a ^b ^c Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History.. I.B. Tauris: 2013, s. 110. ISBN 978-1-78076-431-3.
↑ Stephen Taylor: Who's who in Central and East-Europe 1933/1934. Zurich: The Central European Times Publishing, 1935, s. 204.
↑ Ardit Bido: The Albanian Orthodox Church: A Political History, 1878–1945.. Routledge: 2020. ISBN 978-0-429-75546-0.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 115-116.
Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History.. I.B. Tauris: 2013, s. 110. ISBN 978-1-78076-431-3.

[Ozdalga-1] Elisabeth Özdalga: Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy. Psychology Press, 2005, s. 329. ISBN 978-0-415-34164-6.

[Dervishi-2] Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 115-116.

[elsie-3] Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History.. I.B. Tauris: 2013, s. 110. ISBN 978-1-78076-431-3.

[whoiswho-4] Stephen Taylor: Who's who in Central and East-Europe 1933/1934. Zurich: The Central European Times Publishing, 1935, s. 204.

[bido-5] Ardit Bido: The Albanian Orthodox Church: A Political History, 1878–1945.. Routledge: 2020. ISBN 978-0-429-75546-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Księstwo Albanii	Libohova Toptani Prishtina Alizoti Toptani Biçaku Frashëri Zogu Dibra Delvina Fevziu Gurakuqi Fico Zogu Verlaci Dibra Shala
Republika Albanii	Zogu Kryeziu Juka Dibra Kotta
Królestwo Albanii	Kotta Juka Toto Juka
Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka)	Bushati Merlika Libohova Gjonmarkaj Mirakaj Deva Dine Biçaku
Ludowa Republika Albanii	Lleshi Xoxe Kerenxhi Shehu Hazbiu Shehu Isai Stefani Isai Ruçi Shyti Yzeiri
Republika Albanii	Hysi Kopliku Musaraj Shamata Çelo Ceka Teta Koçi Poçi Gjoni Çipa Rama Toska Olldashi Lezhja Nishani Basha Nishani Noka Tahiri Xhafaj Demiraj Xhafaj Lleshaj Çuçi

Księstwo Albanii	Gurakuqi Turtulli Gurakuqi Peci Floqi Peci Mosi Tefiku Dako Xhuvani Mitrovica Rashi Vinjau
Republika Albanii	Kotta Ypi
Królestwo Albanii	Ypi Dibra Mosi Ivanaj Bushati Shatku Dibra
Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka)	Koliqi Korça Libohova Krasniqi Benusi Muka
Ludowa Republika Albanii	Kokoshi Cipo Malëshova Konomi Dume Ylli Spahiu Alia Myftiu Deliana Cami Gjinushi
Republika Albanii	Islami Lakrori Pema Vejsiu Teliti Lulja Skuqi Ruka Blushi Memushi Pollo Beja Tafaj Nikolla Karabina Nikolla Shahini Kushi