Nowy pałac biskupi we Fromborku
 nr rej. 662/67 z 16.10.1967
| |
 Widok od strony bramy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Katedralna 6 |
| Typ budynku |
pałac biskupi |
| Styl architektoniczny | |
| Rozpoczęcie budowy |
1844 |
| Ukończenie budowy |
1845 |
Położenie na mapie Fromborka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu braniewskiego  | |
Położenie na mapie gminy Frombork  | |
 54°21′26,208″N 19°41′03,728″E/54,357280 19,684369
| |
Nowy pałac biskupi we Fromborku – zabytkowy, neogotycki budynek wykonany z cegły, znajdujący się we Fromborku, przy ulicy Katedralnej 6. Obecnie pełni funkcję plebanii tutejszej parafii.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pałac został wybudowany w miejscu dawnych kanonii pw. św. Jana Nepomucena i św. Andrzeja Apostoła, w latach 1844–1845. Decyzja o budowie zapadła, ponieważ w 1837 przeniesiono siedzibę biskupią do Fromborka, w okresie rządów biskupa Józefa Ambrożego Geritza. Projekt pałacowego założenia wykonał braniewski inspektor budowlany August Bertram, natomiast samymi pracami kierował mistrz budowlany Dominski. Budowla jest dwukondygnacyjna, z czerwonej cegły, na planie prostokąta. Jej frontowa elewacja skierowana jest ku zachodowi. Na parterze pałacu znajduje się kaplica, a na piętrze sale reprezentacyjne, w których zachowały się biało szkliwione piece kaflowe z lat 1844–1845, będące dziełem znakomitej berlińskiej fabryki Christopha Tobiasa Feilnera, w której autorami projektów byli znakomici niemieccy architekci, w tym także współpracujący z Feilnerem Karl Friedrich Schinkel. Wschodnie wyjście z budynku prowadzi do dużego ogrodu. Na posesji znajduje się także budynek dawnej wozowni[1].
Pałac był siedzibą biskupów przez ponad sto lat – do momentu przeniesienia siedziby biskupów do Olsztyna. Mieszkali tu kolejni biskupi warmińscy: Józef Ambroży Geritz, Filip Kremetz, Andrzej Thiel, Augustyn Bludau i Maksymilian Kaller. Obecnie w pałacu mieści się plebania parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Fromborku.
.jpg)
Piece kaflowe[edytuj | edytuj kod]
Zespół pieców kaflowych pałacu jest jednym z ciekawszych w skali Europy. Piece skonstruowane z białych, szkliwionych kafli mają wysokość od 2,80 do 3,50 metra. Posadowiono je w latach 1844-1845. Ich konstruktorem było berlińskie przedsiębiorstwo Tobiasa Christopha Feinlera, z którym współpracował m.in. Karl Friedrich Schinkel. W latach 2019-2020 piece zostały zdemontowane i poddane konserwacji oraz uzupełnieniom braków. Obecnie, po ponownym zmontowaniu, mają pełną funkcjonalność[2].
Piece są dwu- lub trzyskrzyniowe i reprezentują style neogotycki oraz klasycystyczny. W ich zwieńczeniach umieszczono sceny mitologiczne i antyczne, motywy liści akantu, groteskowe i arabeski[2].
Oszklenie[edytuj | edytuj kod]
W dwudziestu oknach na pierwszym piętrze pałacu zachowała się oryginalna, neogotycka stolarka okienna z dębu, a także unikalny w skali Polski zespół oszkleń, na który składa się zespół osiemnastu witraży w maswerkowych nadświetlach. W nadświetlach refektarza zachowały się relikty bezbarwnych, pierwotnych oszkleń ze szlifowaną dekoracją roślinną w drewnianych szczeblinach. W pozostałych reprezentacyjnych pomieszczeniach dochowało się również barwne oszklenie ze szkieł powłokowych ze szlifowanymi dekoracjami roślinnymi w żeliwnej armaturze[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wozownia Sztuk Frombork, Wozownia Sztuk [online], Wozownia Sztuk [dostęp 2020-04-30] (pol.).
- ↑ a b Zespół unikatowych pieców kaflowych w nowym pałacu biskupim we Fromborku, ulotka, Rzymskokatolicka Parafia pw. Wniebowzięcia NMP, Frombork, 2021
- ↑ Nowy pałac biskupi, tablica informacyjna in situ
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Kuprjaniuk: Frombork. Wyd. III (poprawione). Olsztyn: Wydawnictwo Mantis, 2011, s. 55-56. ISBN 978-83-6286-002-9. OCLC 802163544. (pol.).