Struktura organizacyjna polskiej dywizji zmechanizowanej w 1949

Ordre de Bataille Dywizji Zmechanizowanej z 1949 r - etaty 2/119-2/128 i 4/55 typ „A”

Organizacja

Dowództwo Dywizji: (67+10)

• dowództwo (dca dywizji i jego zastępcy)
• sztab:
  • wydział I organizacyjno-wyszkoleniowy
  • wydział II wywiadowczy
  • wydział III łączności,
  • wydział IV organizacyjno-ewidencyjny,
  • wydział V łączności specjalnej
• wydział polityczny
• wydział techniczny
• dowódca artylerii dywizyjnej ze sztabem
• wydział uzbrojenia
• szef służby inżynieryjno-saperskiej
• szef służby chemicznej
• szef służby zdrowia
• kwatermistrzostwo
• wojskowa prokuratura dywizyjna
• 2 x Pułki Zmechanizowane (1786),
  • 3 x bataliony strzeleckie,
    • 3 x kompanie strzeleckie,
      • 3 x plutony strzeleckie
    • kompania ciężkich karabinów maszynowych,
      • 3 x pluton ckm
    • kompania moździerzy
      • 3 x pluton moździerzy
    • pluton łączności
    • pluton armat z 2 armatami 57 mm ZIS-2
    • drużyna naprawcza
  • batalion czołgów, liczący 31 czołgów T-34-85
    • 3 x kompanie czołgów z 10 czołgami T-34-85
    • drużyna techniczna z 1 ciągnikiem pancernym T-34T
  • dywizjon artylerii, z 12 armatami 76 mm ZIS-3
  • batalion szkolny
  • bateria moździerzy z 6 moździerzami 120 mm
  • kompania rozpoznawcza
    • pluton zwiadu,
    • pluton samochodów pancernych z 5 samochodami pancernymi BA-64,
    • pluton motocykli i regulacji ruchu
  • kompania saperów
  • kompania łączności
  • kompania technicznego zaopatrzenia
  • pluton obrony przeciwchemicznej
  • kwatermistrzostwo
  • izba chorych
• Pułk Czołgów (789)
  • 2 x bataliony czołgów, każdy 31 czołgów T-34-85,
    • 3 x kompanie czołgów z 10 czołgami T-34-85
    • drużyna techniczna z 1 ciągnikiem pancernym T-34T
  • batalion artylerii pancernej, liczący 19 dział pancernych ISU-122
    • 2 x kompanie dział pancernych z 9 działami pancernymi ISU-122
    • drużyna techniczna
  • kompania dowodzenia
    • pluton łączności
    • pluton saperów
    • pluton komendancki z dwoma czołgami T-34-85
  • kompania technicznego zaopatrzenia,
    • pluton remontowy,
    • pluton transportowy
  • kwatermistrzostwo
  • izba chorych
• Pułk Artylerii Lekkiej (947)
  • bateria dowodzenia
  • 2 x dywizjony artylerii haubic liczące 24 haubice 122 mm, w składzie:
    • 3 x baterie artylerii haubic z 4 haubicami 122 mm
  • dywizjon artylerii armat liczący 12 armat 76 mm ZIS-3
    • 3 x baterie artylerii armat z 4 armatami 76 mm ZIS-3
  • pułkowa szkoła podoficerska z 2 haubicami 122 mm, 4 armatami 76 mm ZIS-3, 1 armatą 57 mm ZIS-2
  • izba chorych
  • kwatermistrzostwo
  • służby techniczne z sekcją techniczną, warsztatami i magazynami artyleryjskim i łączności
• Pułk Moździerzy (685) liczący 42 moździerze 120 mm
  • pluton dowodzenia
  • 2 x dywizjony moździerzy
  • pułkowa szkoła podoficerska
  • izba chorych
  • kwatermistrzostwo
  • służby techniczne z sekcją techniczną, warsztatami i magazynami artyleryjskim i łączności
• Batalion Rozpoznawczy (318)
  • pluton dowodzenia
  • pluton saperów
  • kompania motocyklistów
  • kompania czołgów średnich z 10 czołgami średnimi T-34-85
  • kompania piechoty zmotoryzowanej z 5 samochodami pancernymi BA-64
  • pluton techniczny
  • ambulatorium
  • kwatermistrzostwo
• Batalion Saperów (319)
  • drużyna dowodzenia
  • 3 x kompanie saperów
  • pluton samochodowy
  • pluton sprzętu przeprawowego
  • pluton szkolny
  • ambulatorium
  • kwatermistrzostwo
• Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (348) liczący 21 armat plot 37 mm
  • pluton dowodzenia
  • 3 baterie artylerii przeciwlotniczej po 7 armat plot 37 mm
  • pluton szkolny
  • warsztat i magazyn artyleryjski pluton samochodowy
  • kwatermistrzostwo
  • ambulatorium
• Batalion Łączności (282) liczący 12 radiostacji
  • kompania dowodzenia z 2 czołgami dowództwa dywizji T-34-85
  • kompania radiowa
  • pluton telefoniczny
  • kompania szkolna
  • pluton samochodowy
  • warsztat i magazyn techniczny
  • ambulatorium
  • kwatermistrzostwo
• Kompania Samochodowa (47):
  • pluton samochodów ciężarowych
  • drużyna samochodów osobowych warsztat remontowy
• Ruchomy Warsztat Naprawy Czołgów
  • pluton naprawy czołgów
  • pluton robót specjalnych,
  • szkolna kompania młodszych specjalistów
• Ruchomy Warsztat Naprawy Samochodów
  • pluton montażowo - demontażowy,
  • pluton robót specjalnych
• Ruchomy Warsztat Naprawy Sprzętu Artyleryjskiego
  • drużyna na prawy broni maszynowej
  • drużyna naprawy sprzętu artyleryjskiego

Razem w Dywizji Zmechanizowanej:

• 867 oficerów
• 2304 podoficerów
• 5 055 szeregowych,

łącznie 8226 żołnierzy;

• 150 czołgów średnich T-34-85,
• 22 działa pancerne ISU- 122,
• 15 samochodów pancernych BA-64,
• 61 samochodów osobowo-terenowych,
• 371 samochodów ciężarowych,
• 147 ciągników samochodowych,
• 104 samochody specjalne,
• 4 ciągniki pancerne T-34
• 26 haubic 122 mm,
• 40 armat 76 mm ZIS-3,
• 9 armat 57 mm ZIS-2,
• 54 moździerze 120 mm,
• 40 moździerzy 82 mm,
• 21 armat plot 37 mm
• 58 ciężkich karabinów maszynowych,
• 170 ręcznych karabinów maszynowych,
• 3614 pistoletów maszynowych,
• 2503 karabinów.

Źródło: J. Kajetanowicz, Zmiany struktur organizacyjnych Dywizji Zmechanizowanych...,