Orzech (roślina)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Klad | |
| Klad | |
| Klasa | |
| Klad | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
orzech |
| Nazwa systematyczna | |
| {{{nazwa łacińska}}} L. Sp. Pl. 997. 1753 | |
Orzech (Juglans L.) – rodzaj roślin z rodziny orzechowatych, obejmujący kilkanaście gatunków drzew, o owocach zwanych potocznie orzechami, w rzeczywistości będących pestkowcami. Gatunkiem typowym jest Juglans regia L.[2].
Morfologia
- Pokrój
- Zależnie od gatunku od niskiego do dużego drzewa liściastego.
- Liście
- Naprzeciwległe, długości 25–100 cm, najczęściej nieparzystopierzaste. Składają się z 5–23 listków. Często wydzielają specyficzny aromat.
- Kwiaty
- Kwiaty zebrane w kwiatostany zwane kotkami.
- Owoc
- Owocami są pestkowce. Mają kulisty bądź owalny kształt. Egzokarp stanowi mięsistą, zieloną okrywę, łatwo odpadającą jesienią. Wewnętrzna część owocni, czyli endokarp tworzy zdrewniałą skorupę. Nasiono otoczone błoniastą łupiną, potocznie zwane jądrem, stanowi część jadalną owocu.
Biologia
Orzechy zawierają w swoich liściach, korzeniach, bądź łupinach związek chemiczny zwany juglonem. Jest to organiczny związek chemiczny z grupy barwników chinonowych, który wykazuje właściwości allelopatyczne.
Systematyka
- Synonimy taksonomiczne[2]
Nux Duhamel du Monceau
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (2001...)
Rodzaj z rodziny orzechowate z rzędu bukowców, należącego do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[1].
- Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa oczarowe (Hamamelididae Takht.), nadrząd Juglandanae Takht. ex Reveal, rząd orzechowce (Juglandales Dumort.), rodzina: orzechowate (Juglandaceae A. Rich. ex Kunth), podrodzina Juglandoideae Eaton, plemię Juglandeae Rchb., rodzaj orzech (Juglans L.)[3].
- Gatunki uprawiane w Polsce[4]
- orzech ajlantolistny, orzech Siebolda – Juglans ailanthifolia Carrière, syn. Juglans sieboldiana Maxim.
- orzech czarny – Juglans nigra L. – antropofit zadomowiony[5]
- orzech szary – Juglans cinerea L. – antropofit zadomowiony[5]
- orzech włoski – Juglans regia L. – antropofit zadomowiony, gatunek inwazyjny[5]
- Pozostałe
- Juglans mandshurica Maxim. – orzech mandżurski
- Juglans alba L.
- Juglans boliviana (DC.) Dode
- Juglans californica S. Wats. - orzech kalifornijski
- Juglans cathayensis Dode – orzech chiński
- Juglans hindsii Jepson ex R.E. Sm.
- Juglans jamaicensis DC.
- Juglans major (Torr.) Heller
- Juglans microcarpa Berl.
- Juglans neotropica Diels, syn. Junglans honorei Dode
- Juglans rupestris Engelm. ex Torr.
Przypisy
- ↑ a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2010-01-07]. (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-05].
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Juglans. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-01]. (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Srodowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.