Płyną tratwy
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1962 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
19 min |
| Reżyseria | |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Montaż | |
| Produkcja |
Michał Horowic |
| Wytwórnia |
Płyną tratwy – polski dokumentalny film przyrodniczy z 1962 roku w reżyserii Władysława Ślesickiego.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Bohaterem filmu jest Mietek, chłopiec wkraczający w dorosłość, a zarazem początkujący flisak mieszkający nad augustowskimi jeziorami[1]. Film – nie bez elementów inscenizacji – dokumentuje stopniowe dojrzewanie Mietka: szkolenie się w spławie tratwą, palenie pierwszego papierosa, pierwsze zauroczenie widokiem dziewczyny, pierwszą wypłatę, dołączenie do mężczyzn dojeżdżających do pracy[2]. Film również w poetycki sposób ukazuje niszczenie przyrody otaczającej bohatera: piłowanie drzew, dewastację szałasów, ucieczkę zwierząt przed działalnością ludzi[1].
Produkcja[edytuj | edytuj kod]
Inspiracją dla reżysera filmu, Władysława Ślesickiego, był film Opowieść z Luizjany (1948) Roberta J. Flaherty’ego. Dwuletnie prace nad dokumentem o mazurskich krajobrazach poprzedziło wieloletnie doświadczenie zdobyte przez reżysera we wcześniejszych filmach krajobrazowych, takich jak W gromadzie Ducha Puszczy (1957), Spacer w Bieszczadach (1958)[3]. Zamysł prac nad filmem Płyną tratwy Ślesicki konsultował z dawnym wykładowcą z łódzkiej szkoły filmowej, Jerzym Bossakiem, który wyperswadował mu niektóre hipotetyczne pomysły na sceny filmowe[4]. Operatorem zdjęć był Leszek Krzyżański, który z uznaniem wypowiadał się o Ślesickim jako „poecie kina”[5].
Odbiór[edytuj | edytuj kod]
Lech Pijanowski w recenzji filmu odczytywał Płyną tratwy jako „przykład artystycznej konsekwencji”, wyrażonej zarówno w zdjęciach o „rzadko spotykanej wrażliwości”, „giętkim i wymownym” montażu, jak i w „prawdziwych i wzruszających sylwetkach ukazywanych ludzi”[6]. W retrospektywnym rozdziale książki Wiosenna bujność traw Karolina Kostyra sugerowała związki filmu z powieściami Marka Twaina, doszukując się w dziele Ślesickiego zarówno grozy niszczenia przyrody, jak i baśniowości świata przedstawionego[7].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Film Płyną tratwy jest zaliczany w poczet nurtu określanego mianem „szkoły Karabasza”[8].
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Festiwal/instytucja | Nominacja | Odbiorca |
|---|---|---|---|
| 1962 | Krakowski Festiwal Filmowy | Nagroda "Złoty Smok Wawelski" w kategorii filmów dokumentalnych | Władysław Ślesicki |
| Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych i Dokumentalnych w Wenecji | Złoty Lew św. Marka | ||
| Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Buenos Aires | II Nagroda w kategorii filmów artystycznych | ||
| „Film” | Złota Kaczka dla najlepszego filmu krótkometrażowego |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Pławuszewski 2014 ↓, s. 287-288.
- ↑ Pławuszewski 2014 ↓, s. 288-289.
- ↑ Pławuszewski 2014 ↓, s. 287–289.
- ↑ Pławuszewski 2014 ↓, s. 287–290.
- ↑ Pławuszewski 2014 ↓, s. 290.
- ↑ Pijanowski 1962 ↓, s. 6.
- ↑ Kostyra 2019 ↓, s. 70–73.
- ↑ Lubelski 2015 ↓, s. 305.
- ↑ Płyną tratwy w bazie filmpolski.pl
- ↑ Pławuszewski 2014 ↓, s. 294.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Karolina Kostyra, Wiosenna bujność traw, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2019, ISBN 83-226-3498-6 (pol.).
- Tadeusz Lubelski, Historia kina polskiego 1895-2014, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2015, ISBN 83-242-2707-5 (pol.).
- Lech Pijanowski, Reportaż z Orylu, „Film” (17), 1962, s. 6.
- Piotr Pławuszewski, „Takim zapamiętałem Mietka”. Władysława Ślesickiego "Płyną tratwy" (1962), „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication”, 15 (24), 2014, s. 287–294 [dostęp 2024-01-20].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Płyną tratwy w bazie filmpolski.pl