Pałac Mirów w Książu Wielkim

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pałac Mirów
Symbol zabytku nr rej. 115/3/57 z 24 stycznia 1957 oraz 979 z 3 lipca 1978[1]
Ilustracja
Pałac od strony zachodniej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Książ Wielki

Adres

ul. Wincentego Witosa 10
32-210 Książ Wielki

Typ budynku

Pałac

Architekt

Santi Gucci

Ukończenie budowy

1585–1595

Pierwszy właściciel

Piotr Myszkowski (biskup)

Położenie na mapie Książa Wielkiego
Mapa konturowa Książa Wielkiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pałac Mirów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac Mirów”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Pałac Mirów”
Położenie na mapie powiatu miechowskiego
Mapa konturowa powiatu miechowskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac Mirów”
Położenie na mapie gminy Książ Wielki
Mapa konturowa gminy Książ Wielki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac Mirów”
Ziemia50°26′25,12″N 20°08′57,41″E/50,440311 20,149281

Pałac Mirów – rezydencja Myszkowskich zbudowana w XVI wieku w Książu Wielkim i częściowo nadbudowana w XIX wieku. Obecnie mieszcząca Zespół Szkół im. Wincentego Witosa oraz Zespół Szkół Rolniczych.

Pałac renesansowy[edytuj | edytuj kod]

Pałac został zaprojektowany i zbudowany w latach 1585–1595 wg projektu włoskiego architekta Santiego Gucciego. Zleceniodawcą był biskup krakowski Piotr Myszkowski oraz jego bratanek i spadkobierca Piotr Myszkowski, pełniący w późniejszym okresie urząd kasztelana wojnickiego[2]. Pałac zbudowano na planie prostokąta z ryzalitami na osi obu elewacji i bocznymi aneksami mieszczącymi wewnątrz schody. Całe założenie, którego centralną częścią jest pałac oparto na osi wytyczonej na linii wschód-zachód, która biegła w kierunku kościoła augustianów w Książu. Obiekt pałacowy wraz z kaplicą i biblioteką znajdował się na wydłużonym prostokątnym tarasie, zakończonym parą bastionów na zachodnich narożnikach od strony miasta. Na zboczu w kierunku miasta, ukształtowano nieistniejący już geometryczny ogród z układem tarasów. Parter i I piętro zostały ozdobione jednolitą rustyką - taką samą jak na Kaplicy Myszkowskich przy kościele Dominikanów w Krakowie. Obramienia okienne dekorowane są herbem Jastrzębiec, którym posługiwali się Myszkowscy.

Od 1601 roku istniała Ordynacja Pińczowska i pałac „Na Mirowie” (nazwa wywodziła się od starszej siedziby Myszkowskich w Mirowie) pełnił funkcję jednej z jej głównych siedzib. W roku 1729 pałac po wymarciu Myszkowskich majątek przeszedł w ręce rodziny Wielopolskich.

Przebudowy w XIX wieku[edytuj | edytuj kod]

Dawniej pałac był zwieńczony dachem ze szczytami, podobnymi do istniejącego do dzisiaj nad pawilonami bocznymi. W 1809 roku doszło do przebudowy na zlecenie Franciszka Wielopolskiego, którą wykonał architekt Józef Lebroni usuwając renesansowe szczyty. Na zlecenie Aleksandra Wielopolskiego w latach 1841–1846 doszło do poważnej zmiany architektonicznej polegającej na nadbudowie centralnego ryzalitu o trzecie piętro w stylu berlińskiego neogotyku[2]. Przebudowy tej dokonał m.in. architekt Karol Kremer wg projektu opracowanego przez Friedricha Augusta Stülera z Berlina[2].

Pałac był zamieszkany do 1945 r. Po 1949 r. został wyremontowany po zniszczeniach wojennych i od tego czasu jest użytkowany na cele szkolne.

Pałac jest jednym z zabytków objętych programem "Szlak Renesansu w Małopolsce", realizowanym przez Stowarzyszenie Willa Decjusza.


Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 98 [dostęp 2011-06-11].
  2. a b c zespół pałacowy, Książ Wielki - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2020-02-21] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Madejski E, Brzezińska W., Madejska-Tkaczyk S., Madejski L., Dzieje Książa Wielkiego do 2004 r., Książ Wielki 2011
  • Madejski E., Pałac Myszkowskich w Książu Wielkim, Ochrona Zabytków, III, 1950, s. 46
  • Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska, Warszawa 2016

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]