Paul Ernst Jablonski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Paul Ernst Jablonski
Data i miejsce urodzenia

28 grudnia 1693
Berlin

Data i miejsce śmierci

13 września 1757
Berlin

Wyznanie

luteranizm

Kościół

ewangelicki

Paul Ernst Jablonski (ur. 28 grudnia 1693 w Berlinie[1], zm. 13 września 1757 tamże[1]) – niemiecki orientalista, teolog protestancki i pastor reformowany, autor prac z zakresu koptologii, egiptologii, historii Kościoła.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem teologa i seniora Jednoty Braci czeskich Daniela Ernesta Jabłońskiego i jego żony Barbary Fergushill (1671-1723) oraz prawnukiem Jana Amosa Komenskiego[1][2]. Kształcił się w Joachimstalsches Gymnasium, a następnie studiował we Frankfurcie nad Odrą i Berlinie[1]. Przez dalsze lata dokształcał się w Anglii, Holandii i Francji[1].

Od 1721 wykładał filologię i teologię na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą, gdzie był profesorem[1]. Od 1721 do 1741 pełnił też w tym mieście funkcję kaznodziei reformowanego, z której zrezygnował by móc się zająć pracą naukową[2].

Jako autor prac z zakresu pisma koptyjskiego dokonywał nieudanych prób jego odczytania[1]. Był ostrym krytykiem ustaleń Athanasiusa Kirchera w tym zakresie[1]. Przygotował pierwsze kompendium wyrazów staroegipskich wymienianych w pismach klasycznych i później[1].

Wybrane dzieła[edytuj | edytuj kod]

  • Remphah, Aegyptiorum deus, ab Israelitis in deserto cultus, nunc ex lingua et antuiquititate Aegyptiaca erutus et ilustratus (1731)[1][3]
  • Epistula de Anubido Aegyptiorum (1738)[1]
  • De Memnone Graecorum Et Aegyptiorum, Huiusque Celeberrima in Thebaide Statua (1753)[1]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l Śliwa 2019 ↓, s. 104.
  2. a b Historische Commission bei der königl. Akademie der Wissenschaften, Jablonski, Paul Ernst, wyd. 1., Allgemeine Deutsche Biographie, München/Leipzig: Duncker & Humblot, 1881, s. 526 [dostęp 2022-10-25].
  3. Paul Ernst Jablonski, Remphah, Aegyptiorum deus, ab Israelitis in deserto cultus, 1731 [dostęp 2022-10-02] (łac.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Joachim Śliwa, Starożytny Egipt oczami Polaków. Słownik biograficzny egiptologów, archeologów i badaczy pokrewnych dziedzin, podróżników i kolekcjonerów oraz literatów i malarzy zafascynowanych przeszłością i teraźniejszością Egiptu, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2019, s. 104, ISBN 978-83-7676-301-9.