Frynosomowate

Frynosomowate
	Phrynosomatidae
	Fitzinger, 1843
	; Przedstawiciel rodziny – Sceloporus poinsettii
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Rząd	łuskonośne
Infrarząd	Iguania
Rodzina	frynosomowate
	Typ nomenklatoryczny
	Phrynosoma Wiegmann, 1828
Rodzaje
	10 rodzajów (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	10 rodzajów (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Frynosomowate, frynosomy (Phrynosomatidae) – rodzina jaszczurek z infrarzędu Iguania w obrębie rzędu łuskonośnych (Squamata), początkowo zaliczane jako podrodzina Sceloporinae, później Phrynosomatinae do legwanowatych (Iguanidae).

Występowanie i biotop[edytuj | edytuj kod]

Ameryka Północna i Centralna – od południowej Kanady, przez Stany Zjednoczone po Panamę. Większość gatunków jest przystosowana do życia w warunkach pustynnych i skalistych.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzina obejmuje jaszczurki niewielkich rozmiarów – większość gatunków nie przekracza 10 cm długości ciała – o dużej różnorodności form. Są gatunkami naziemnymi. Zebrogonki z rodzaju Callisaurus potrafią biegać na tylnych kończynach.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Do rodziny należą następujące rodzaje^[1]^[2]:

Callisaurus Blainville, 1835 – jedynym przedstawicielem jest Callisaurus draconoides Blainville, 1835
Cophosaurus Troschel, 1852 – jedynym przedstawicielem jest Cophosaurus texanus Troschel, 1852
Holbrookia Girard, 1851
Petrosaurus Boulenger, 1885
Phrynosoma Wiegmann, 1828
Sceloporus Wiegmann, 1828 – kolcogwan
Uma Baird, 1859
Urosaurus Hallowell, 1854
Uta Baird & Girard, 1852

Opisano również rodzaj wymarły^[3]:

Desertiguana Alifanov, 2013 – jedynym przedstawicielem był Desertiguana gobiensis Alifanov, 2013

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Phrynosomatidae. The Reptile Database. [dostęp 2023-07-22]. (ang.).
↑ R.R. Midtgaard R.R., Family Phrynosomatidae, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-21] (ang.).
↑ V.R. Alifanov. Desertiguana gobiensis gen. et sp. nov., a new lizard (Phrynosomatidae, Iguanomorpha) from the Upper Cretaceous of Mongolia. „Paleontological Journal”. 47 (7), s. 419, 2013. DOI: 10.1134/S0031030113040023. (ang.).

[Uetz&Hallermann-1] P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Phrynosomatidae. The Reptile Database. [dostęp 2023-07-22]. (ang.).

[repfocus-2] R.R. Midtgaard R.R., Family Phrynosomatidae, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-21] (ang.).

[ali-3] V.R. Alifanov. Desertiguana gobiensis gen. et sp. nov., a new lizard (Phrynosomatidae, Iguanomorpha) from the Upper Cretaceous of Mongolia. „Paleontological Journal”. 47 (7), s. 419, 2013. DOI: 10.1134/S0031030113040023. (ang.).

[1]

[2]

[3]