Pierścieniowa plamistość jabłek
Pierścieniowa plamistość jabłek (ang. union necrosis of apple[1]) – wirusowa choroba jabłek spowodowana przez wirusa pierścieniowej plamistości pomidora (Tomato ringspot virus, TomRSV)[2].
Głównymi żywicielami wirusa TomRSV są: pelargonia, brzoskwinia zwyczajna i malina właściwa, ale poraża on także czarną porzeczkę, agrest, truskawkę, wiśnię i inne rośliny z rodzajów Prunus i Rubus, winorośl, borówka, jesiona amerykańskiego, hortensje, mieczyki[3] i jabłka[4]. Wśród roślin uprawianych w Polsce powoduje jamkowatość pnia drzew pestkowych, pierścieniową plamistość jabłek i pierścieniową plamistość pomidora[2].
Na porażonych przez wirusa jabłkach tworzą się nieregularne w kształcie i różnej wielkości plamy, początkowo jasne, ale szybko ciemniejące, w dojrzałych jabłkach czerwonobrunatne. Wokół plam powstają koncentrycznie pierścienie ordzawionej i spękanej skórki. Miąższ owoców pod plamami zazwyczaj nie ulega zmianie, bardzo rzadko tylko zdarza się, że czerwienieje[4].
Wirus przenosi się podczas okulizacji i szczepienia. Jego okres inkubacji trwa 4–5 lat. Najbardziej podatna na niego jest odmiana 'Golden Delicious' i jabłoń niska (Malus pumila). Są one używane jako rośliny wskaźnikowe do wykrycia jego obecności[4]. Obecnie używa się jednak metod serologicznych (test ELISA) oraz konwencjonalnej techniki opartej na łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR) oraz PCR w czasie rzeczywistym (qPCR) z sondami molekularnymi typu TaqMan[3].
Zapobiega się chorobie przez używanie do szczepienia i okulizacji zdrowego materiału rozmnożeniowego. Porażone wirusami drzewa usuwa się z sadu[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tomato ringspot virus(TORSV0) [online], EPPO Global Database [dostęp 2022-09-26].
- ↑ a b Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
- ↑ a b Beata Hasiów-Jaroszewska i inni, Podsumowanie 1 Ekspresowej Oceny Zagrożenia Agrofagiem dla Tomato ringspot nepovirus, Instytut Ochrony Roślin-Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu 2016 [dostęp 2022-09-25].
- ↑ a b c d Marek Grabowski, Choroby drzew owocowych, Kraków: Wyd. Plantpress, 1999, ISBN 83-85982-28-0.