Plac św. Macieja we Wrocławiu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
plac Świętego Macieja
Nadodrze
Obiekt zabytkowy nr rej. A/1576/402/Wm z 3.05.1979 r.
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wrocław

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „plac Świętego Macieja”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „plac Świętego Macieja”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „plac Świętego Macieja”
51°07′11,869″N 17°02′09,622″E/51,119964 17,036006
Multimedia w Wikimedia Commons
Jezdnia południowa placu
Jezdnia południowa placu
Szalet
Skwer
Wylot z placu ul. Trzebnickiej

Plac świętego Macieja (Matthias Platz, Lignicki, Legnicki, Fryderyka Engelsa) – plac położony we Wrocławiu na osiedlu Nadodrze (dawniej Przedmieście Odrzańskie, Oder Vorstadt, Odertorviertel), wydzielonego z osiedla Ołbin, w obrębie dzielnicy Śródmieście. W północnej części plac ma kształt zbliżony do prostokąta, ale od południa mającego ścięte narożniki. Okala go tu charakterystyczna ulica w przebiegu nawiązującym do półkola, która łączy ulice Bolesława Chrobrego i Trzebnicką. Plac ma powierzchnię około 1,8 ha[1][2]. Zespół urbanistyczny w rejonie placu został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A/1576/402/Wm z 3.05.1979 r.[3]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Obszar, na którym położony jest plac, leży na prawym brzegu rzeki Odry (Odry Głównej) i stanowił niegdyś zabagniony teren niezabudowanego tzw. Pola Maciejowego (Matthiasfeld), stanowiącego środkową część Ołbina – pomiędzy dobrami miejskimi a klasztornymi norbertanów[4][5]. Znajdujący się tu dwór ołbiński (wcześniej będący własnością cysterską) bracia książę Henryk III i Władysław wraz z matką księżną Anną przekazali w 1253 r. szpitalowi św. Macieja (St. Matthias-hospital). W XIV wieku ówczesny Ołbin dzielił się na trzy części, przy czym ta, na której położony jest współczesny plac Świętego Macieja stanowiła enklawę należącą do klasztoru Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. W odniesieniu do tej części stosowano nazwę Pole Maciejowe (Matthiasfeld). Obejmowała ona obszar w przybliżeniu obejmujący teren zawarty między współczesnymi ulicami: Rydygiera, Ołbińską, Jedności Narodowej, Placem Stanisława Staszica i Powstańców Wielkopolskich. Do XVIII wieku zabudowa skupiała się na obrzeżach placu[1][2][4][5][6].

W 1869 powstała Spółka Komandytowa Pola Maciejowego, której plany obejmowały budowę dochodowych kamienic. Nie udało się jednak przeprowadzić ani parcelacji tego obszaru, ani żadnych inwestycji. Dopiero w 1873 roku dokonano podziału działek umożliwiając rozpoczęcie zagospodarowania i zabudowy tego obszaru[1][4].

Plac zaprojektowany został w 1873 roku przez O. Bauera i G. von Drabiziusa, a projekt nawiązywał do angielskiego sąsiedztwa skwerowego. Miał formę prostokąta ze ściętymi w części południowej narożami, z zakomponowaną zielenią i fontanną. Następnie w latach 1874–1885 sukcesywnie wykonywano zgodnie z założeniami tyczenie i wykonywanie poszczególnych elementów zarówno placu, jak i zabudowy wokół niego, na którą składały się kamienice, 3- lub 4-kondygnacyjne, o stylistyce klasycystycznej i neorenesansowej z wieżyczkami i wykuszami w narożach[1].

W trakcie działań wojennych podczas oblężenia w 1945 r. Wrocławia część zabudowy w tym rejonie uległa zniszczeniu. W latach 60. i 70. XX wieku wybudowano tu w części zachodniej całkowicie nie zharmonizowaną z otoczeniem zabudowę mieszkaniową z wielkiej płyty, a na północ od placu także nie pasujący do otoczenia kompleks szkolny[1][5].

Nazwy placu[edytuj | edytuj kod]

Plac w swojej historii nosił następujące nazwy[1]:

  • Matthias Platz
  • Lignicki
  • Legnicki
  • Fryderyka Engelsa
  • Świętego Macieja.

Ulice[edytuj | edytuj kod]

Do placu przypisane są ulice o długości ok. 463 m, tj. jezdnia biegnąca od ulicy Bolesława Chrobrego do ulicy Paulińskiej[7].

Z placu wybiegają następujące ulice:

Zabudowa i zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]

Centralną cześć placu otoczoną ulicami stanowi skwer[1], gdzie w 2013 zasadzono magnolię upamiętniającą Annę German[16], która mieszkała przy ul. Trzebnickiej 5[17]. Na skwerze znajduje się też szalet miejski[18]. Zabudowę wokół placu stanowią kamienice i uzupełniająca zabudowa powojenna. Za północną jezdnią położony jest kompleks szkolny[1].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Harasimowicz 2006 ↓, s. 887 (Św. Macieja, plac).
  2. ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 721-722 (Przemieście Odrzańskie).
  3. ↑ Nid 2013 ↓, s. 200.
  4. ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 688 (Pole Maciejowe).
  5. ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 621 (Ołbin).
  6. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 873 (Szpital Św. Macieja).
  7. ↑ ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 4398 (Św. Macieja plac).
  8. ↑ ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 532 (Chrobrego Bolesława).
  9. ↑ ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 322 (Brodatego Henryka).
  10. ↑ ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 3264 (Pobożnego Henryka).
  11. ↑ ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 3418 (Probusa Henryka).
  12. ↑ ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 3097 (Paulińska).
  13. ↑ ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 4530 (Trzebnicka).
  14. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 921 (Trzebnicka, ulica).
  15. ↑ ZDiUM 2016 ↓, s. poz. 2230 (Łokietka Władysława).
  16. ↑ Magnolia Anny German.
  17. ↑ [1].
  18. ↑ Toalety 2015 ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Plac Macieja, św., [w:] woj. dolnośląskie, Wrocław, Nadodrze [online], fotopolska.eu [dostęp 2016-07-01] (pol.).
  • pl. Macieja, św., [w:] Wrocław, Nadodrze [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2016-07-01] (pol.).
  • Plac Świętego Macieja, wikimapia.org [dostęp 2016-07-01] (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plac_św._Macieja_we_Wrocławiu&oldid=69492167”