Plac Generała Walerego Wróblewskiego we Wrocławiu
| Przedmieście Oławskie | |
 Przystanek tramwajowy pl. Wróblewskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
| 51°06′20,057″N 17°02′53,275″E/51,105571 17,048132 | |
.jpg)
.jpg)
Plac Generała Walerego Wróblewskiego (Mauritius Platz, Wołoski) – plac położony we Wrocławiu na osiedlu Przedmieście Oławskie (Ohlauer Vorstadt), w obrębie dzielnicy Krzyki[1][2][3][4]. Współcześnie zachowany został jedynie układ komunikacyjny placu oraz po jego zachodniej stronie okalana murem zabudowa kościoła Świętego Maurycego, pozostała, istniejąca niegdyś, zabudowa Placu obecnie nie istnieje[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Plac pierwotnie był końcowym odcinkiem ul. Walońskiej[1]. W obszarze tym bowiem, w okolicach kościoła Świętego Maurycego wzniesionego w 1234 roku, znajdowała się osada Walonów[a] osiedlonych w XII wieku[5][6] (1138 rok[7]), trudniących się w XIII i XIV wieku tkactwem. Korzystali oni także z pobliskich pastwisk komunalnych położonych między Oławą i Odrą[5][6].
Zabudowa wokół placu istniała już w połowie XVI wieku. W drugiej połowie XVIII wieku zabudowano także kwartał stanowiący plac, ograniczając go do dwóch krótkich uliczek[1]. Obszar Przedmieścia Oławskiego został włączony do miasta w 1808 roku[2][8]. Plan zabudowy tych obszarów położony na lewym brzegu rzeki Odry został sporządzony w 1856 roku i zabudowę realizowano sukcesywnie w XIX i XX wieku[2]. Główną ulicą Przedmieścia Oławskiego, która wcześniej stanowiła fragment średniowiecznej drogi do Oławy, była współczesna ul. Generała Romualda Traugutta, przebiegająca bezpośrednio przy terenie placu[8].
Pod koniec XIX wieku wytyczono nowy odcinek drogi po wschodniej stronie kościoła, a po zachodniej stronie placu, stanowiącej część ulicy później noszącej nazwę ul. Kujawskiej (obecnie nieistniejącej). W latach 70. XX wieku wyburzono zabudowę dla potrzeb realizacji układu komunikacyjnego Placu Społecznego (obejmującego między innymi budowę estakad drogowych nad skrzyżowaniem). Pierwotny plac zachował się jedynie w obszarze układu komunikacyjnego ulic, a z dawnej zabudowy pozostał jedynie kompleks kościelny po zachodniej stronie placu obejmujący otoczony murem kościół i budynek plebanii[1].
Nazwy placu[edytuj | edytuj kod]
Plac w swojej historii nosił następujące nazwy:
- Mauritius Platz (do 1945)[4]
- Wołoski (1945–1951)[4]
- Plac Generała Walerego Wróblewskiego (od 18 marca 1951)[4].
Ulice[edytuj | edytuj kod]
Do placu przypisana jest ulica o długości 243 m klasy G (droga główna), którą wyznaczona jest droga krajowa nr 98 (niegdyś droga krajowa nr 8) oraz droga wewnętrzna o długości 80 m[9].
Ulice i place w najbliższym sąsiedztwie placu[10]:
- ul. Generała Romualda Traugutta (Wallgasse, Weingasse-Vorverkgasse, Klosterstrasse)[8][11][12]
- ul. Kazimierza Pułaskiego[13]
- pl. Społeczny[14]
- ul. Walońska[15].
W obrębie placu przebiegają torowiska tramwajowe zbiegające się z czterech kierunków: biegnące wzdłuż Generała Romualda Traugutta, z ul. Kazimierza Pułaskiego oraz z pl. Społecznego[10][16]. Położony w pobliżu przystanek nosi nazwę zaczerpniętą od tego placu – "pl. Wróblewskiego"[17].
Przy północno-wschodnim narożniku placu znajduje się także skrzyżowanie ul. Walońskiej z ul. Mazowiecką[18][19]. W niektórych publikacjach i planach miasta pojawia się także po zachodniej stronie placu nazwa ulicy: ul. Kujawska. Nie ma takiej ulicy w zestawieniu Urzędu Miejskiego Wrocławia[19][20].
Zabudowa i zagospodarowanie[edytuj | edytuj kod]
Obecnie brak jest zabudowy samego Placu. Na południe po przeciwnej stronie ul. gen. Romualda Traugutta powstaje nowa inwestycja biurowa.
Według różnych koncepcji, w tym Rady Miasta Wrocławia, zawartych między innymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego z 2010 r. obecny układ ulic, zabudowy i zagospodarowania terenów obszaru Placu Walerego Wróblewskiego i dalej Placu Społecznego oraz Placu Powstańców Warszawy mają ulec radykalnej zmianie. Plany obejmują między innymi zabudowę mieszkalno-usługową i usługową dla niezabudowanych obecnie terenów[19] oraz przebudowę układu ulic[19], w tym wybudowanie ulic głównych jako ulice podziemne[19][21][22].
Ochrona i zabytki[edytuj | edytuj kod]
Obszar Przedmieścia Oławskiego podlega ochronie konserwatorskiej, między innymi w zakresie historycznego, urbanistycznego układu przestrzennego z XIII-XIX wieku i wpisany jest do rejestru zabytków decyzją nr 538/A/05 z dnia 20.06.2005 roku[23][24][25].
Bezpośrednio przy Placu nie ma położonych obiektów zabytkowych, lecz istnieją obiekty stanowiące bezpośrednie jego otoczenie. Ochronie i wpisowi do ewidencji zabytków podlegają:
- kościół Św. Maurycego przy ul. Romualda Traugutta 36 wpisany do rejestru pod nr 426/86[26]
- plebania ww. kościoła przy ul. Romualda Traugutta 34-36 wpisany do rejestru pod nr 256[27]
- kościół Św. Łazarza przy ul. Romualda Traugutta 52 wpisany do rejestru pod nr 425/75[28]
- dawny szpital Św. Łazarza, obecnie Dom Pomocy Społecznej Caritas przy ul. Romualda Traugutta 54 wpisany do rejestru pod nr 433/74[29].
Ponadto ustanowiono ochronę konserwatorską ogrodzenia kościoła Św. Maurycego i plebanii przy ul. Romualda Traugutta 34-36[30] i położonej na zachód od Placu kamienicy przy ul. Romualda Traugutta 35[31].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pobliska ulica nosi nazwę ulicy Walońskiej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 993 (Wróblewskiego Walerego).
- ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 722 (Przedmieście Oławskie).
- ↑ Wratislavia.net osiedla 2012 ↓.
- ↑ a b c d Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. 99 (Mauritiusplatz).
- ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 943 (Walonowie we Wrocławiu).
- ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 552 (Most Oławski).
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. xxx (Kościół Św. Maurycego).
- ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 918-919 (Traugutta Romualda).
- ↑ ZDiUM 2016 ↓, poz. 4904-4905.
- ↑ a b SIP Wrocław, pl. Wróblewskiego 2015 ↓.
- ↑ ZDiUM 2016 ↓, poz. 5089 (Zgody plac.
- ↑ Wratislavia.net n-p 2012 ↓, s. 84 (Klosestr.).
- ↑ ZDiUM 2016 ↓, poz. 3526.
- ↑ ZDiUM 2016 ↓, poz. 3970.
- ↑ ZDiUM 2016 ↓, poz. 4661.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 36 ust. 1 i 2.
- ↑ Przystanek 2016 ↓.
- ↑ ZDiUM 2016 ↓, poz. 2403.
- ↑ a b c d e MPZP 2010 ↓, zał. 1 projekt planu.
- ↑ ZDiUM 2016 ↓.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 36 ust. 2 pkt 3.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 50 ust. 2 pkt 4.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 8 ust. 4 pkt 1.
- ↑ NID 2016 ↓, s. 203.
- ↑ WUOZ 2016 ↓, poz. 53.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 8 ust. 4 pkt 2.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 8 ust. 4 pkt 3.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 8 ust. 4 pkt 4.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 8 ust. 4 pkt 5.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 8 ust. 1 pkt 6.
- ↑ MPZP 2010 ↓, § 8 ust. 1 pkt 4.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9 (pol.).
- Niemiecko-polski słownik nazw ulic, Wratislavia.net, 2012 [dostęp 2016-07-29] (pol.).
- Osiedla, Wratislavia.net, 2012 [dostęp 2016-07-29] (pol.).
- pl. GEN. WALEREGO WRÓBLEWSKIEGO, System Informacji Przestrzennej Wrocławia, 10 września 2015 [dostęp 2016-09-02] (pol.).
- Przystanek pl. Wróblewskiego we Wrocławiu – wszystkie linie, Oficjalny Serwis Wrocławia, 2016 [dostęp 2016-09-02] (pol.).
- UCHWAŁA NR XLV/1366/10 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 21 stycznia 2010 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu zespołu urbanistycznego Centrum w rejonie Placu Społecznego we Wrocławiu, Uchwały Rady Miejskiej Wrocławia; Biuletyn Urzędowy RMW z 1 lutego 2010 r. Nr 1, poz.12; Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego z 2 kwietnia 2010 r. Nr 60, poz.928., 21 stycznia 2010 [dostęp 2016-09-02] (pol.).
- Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice”, Krzysztof Kubicki; sporządziła: Jolanta Gac /NOXE/, Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, Wrocław, 11 sierpnia 2016 [dostęp 2016-08-29] (pol.).
- Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, Województwo dolnośląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2016 [dostęp 2016-07-20] (pol.).
- Wykaz zabytków we Wrocławiu, stan sierpień 2016, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu, sierpień 2016 [dostęp 2016-08-30] (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Plac Wróblewskiego Walerego, [w:] woj. dolnośląskie, Wrocław, Przedmieście Oławskie [online], fotopolska.eu [dostęp 2016-09-02] (pol.).
- pl. Wróblewskiego Walerego, [w:] Wrocław, Przedmieście Oławskie [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2016-09-02] (pol.).
- Plac Wróblewskiego, wikimapia.org [dostęp 2016-09-02] (pol.).