Polyzoniida
| Polyzoniida | |
| Cook, 1895 | |
_(3405605943).jpg) Octoglena sierra | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| (bez rangi) | Colobognatha |
| Rząd |
Polyzoniida |
Polyzoniida – rząd wijów z gromady dwuparców i podgromady Chilognatha. Obejmuje ponad 70 opisanych gatunków.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Krocionogi te mają grzbietobrzusznie spłaszczone, kopulaste w przekroju ciało o długości poniżej 30 mm długości ciała[1][2]. Dorosłe formy mają powyżej 30 pierścieni zagłowowych. Powierzchnia ciała jest gładka i nieoszczeciniona. Ich tergity nie są zlane z pleurytami, są pozbawione paranota i podłużnej bruzdy grzbietowej[2]. Widoczna od góry głowa jest mała, stożkowata, silnie wydłużona, w obrysie trójkątna i pozwala na wwiercanie się wija w podłoże[1][2]. Na głowie osadzona jest para dużych oczu prostych, a spomiędzy nasad czułków wyrasta para dużych szczecin[2]. Samce mają tylne odnóża siódmego i przednie odnóża ósmego pierścienia tułowia przekształcone w gonopody[1].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Krocionogi te rozsiedlone są kosmopolitycznie. Występują na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy. Zamieszkują większą część Europy. W Azji znane są z Turcji, Nepalu, Chin, Wietnamu, Indonezji, Półwyspu Koreańskiego, Japonii, rosyjskiego Dalekiego Wschodu i Syberii, w tej ostatniej sięgając za północne koło podbiegunowe. W Afryce znane z RPA, Gwinei, Sierra Leone i wysp krainy madagaskarskiej. W Amerykach występują w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Panamie, Trynidadzie, Brazylii i Chile. Ponadto znane są z Australii, Wyspy Północnej Nowej Zelandii oraz niektórych wysp Oceanii[3].
W Polsce stwierdzono dwa gatunki[1] (zobacz: Polyzoniida Polski).
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1895 przez Oratora Fullera Cooka. Należy do niego ponad 70 opisanych gatunków, zgrupowanych w trzech rodzinach[4]:
- Hirudisomatidae Silvestri, 1896
- Polyzoniidae Newport, 1844
- Siphonotidae Cook, 1895
Według analiz filogenetycznych Enghoffa z 1984 oraz analizy morfologicznej Regiera i innych z 2005 Polyzoniida zajmują pozycję siostrzaną względem Siphonophorida lub Platydesmida[5][6]. Według analizy molekularnej Regiera i Shultza z 2001 są siostrzane względem Platydesmida, jednak w analizie nie uwzględniono Siphonophorida[7]. Analiza molekularna Regiera i innych z 2005 metodą największej parsymonii umieszcza je jako siostrzane dla Platydesmida, a analiza metodami bayesowskimi jako siostrzane dla kladu obejmującego Platydesmida i Siphonophorida[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Jolanta Wytwer: gromada: dwuparce – Diplopoda. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 29–52.
- ↑ a b c d Descriptions and putative apomorphies of millipede clades. [w:] Milli-PEET: Millipede Systematics [on-line]. Field Museum of Natural History, 26 września 2006. [dostęp 2017-10-10].
- ↑ Rowland M. Shelley, Sergei I. Golovatch. Atlas of myriapod biogeography. I. Indigenous ordinal and supra-ordinal distributions in the Diplopoda: Perspectives on taxon origins and ages, and a hypothesis on the origin and early evolution of the class. „Insecta Mundi”. 158, s. 1–134, 2011.
- ↑ William Shear, Class Diplopoda de Blainville in Gervais, 1844, [w:] Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness, „Zootaxa”, 3148, 2011, s. 159–164 [dostęp 2017-10-08].
- ↑ H. Enghoff. Phylogeny of millipedes-a cladistic analysis. „Zeitschrift für Zoologische Systematik und Evolutionsforschung”. 22 (1), s. 8-26, 1984.
- ↑ a b J.C. Regier, H.M. Wilson, J.W. Shultz. Phylogenetic analysis of Myriapoda using three nuclear protein-coding genes. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 34, s. 147-158, 2005.
- ↑ J.C. Regier, J.W. Shultz. A phylogenetic analysis of the Myriapoda (Arthropoda) using two nuclear protein-encoding genes. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 132 (4), s. 469-486, 2001.