Przykazanie miłości
Przykazanie miłości – według Ewangelii dwa przykazania zestawione ze sobą przez Jezusa Chrystusa: miłości do Boga i miłości bliźniego. Zwane są też największym przykazaniem. Ewangelie przedstawiają przykazanie miłości jako centralny motyw etyki Jezusa[1].
Treść i kontekst biblijny[edytuj | edytuj kod]
Ustanowienie największego przykazania występuje w relacji ewangelii synoptycznych. W 22 rozdziale Ewangelii Mateusza Jezus został zapytany przez faryzeuszy, które przykazanie w Prawie jest największe:
- Odpowiedział: Będziesz miłował Pana Boga swego całym swoim sercem, całą swoją duszą i całym swoim umysłem. To jest największe i pierwsze przykazanie. Drugie podobne jest do niego: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego. Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy[2].
Podobny epizod ma miejsce w Ewangelii Marka[3] oraz w Ewangelii Łukasza[4].
W relacji Mateusza i Marka Jezus odpowiada na klasyczny dylemat prawny poruszany przez żydowskich nauczycieli, a dotyczący priorytetów w stosowaniu Prawa. U Łukasza pytanie jest kontynuacją historii bogatego młodzieńca i poprzedzone przez pytanie o życie wieczne, natomiast kontynuacją jest przypowieść o miłosiernym Samarytaninie, będąca jednocześnie interpretacją przykazania miłości bliźniego[5][6].
Oba przykazania zacytowane przez Jezusa pochodzą z Pięcioksięgu, w przypadku Ewangelii Mateusza niemal dosłownie cytując tekst Septuaginty. Źródłem przykazania miłości Boga jest fragment Księgi Powtórzonego Prawa, będący częścią Szema, codziennego wyznania wiary pobożnych Żydów.
- Będziesz miłował Pana, Boga twojego, z całego swego serca, z całej duszy swojej, ze wszystkich swych sił.[7]
Z kolei źródłem przykazania miłości bliźniego był fragment Księgi Kapłańskiej, zwany Kodeksem Świętości:
- Nie będziesz szukał pomsty, nie będziesz żywił urazy do synów twego ludu, ale będziesz miłował bliźniego jak siebie samego[8].
Jezus połączył oba przykazania zgodnie z rabiniczną zasadą gezerach szawah, która pozwala łączyć dwa wersety przy pomocy jednego słowa. W tym przypadku chodziło o tryb rozkazujący czasownika kochać[5].
Przykazanie miłości występuje także w Ewangelii Jana, tam jednak Jezus nie cytował już Tory, ale wystąpił jako twórca własnego, nowego przykazania[1]:
- Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie[9].
W ujęciu Janowym przykazanie nawiązuje nie tyle do miłości innych ludzi, co do miłości samego Jezusa do uczniów. Wygłoszenie przykazania nastąpiło po obrzędzie umycia nóg i było skierowane do uczniów, co być może stanowiło odpowiedź na brak solidarności we wspólnocie[1]. Ale przede wszystkim miało ono odniesienie do zbliżającej się śmierci Jezusa, który w swej mowie pożegnalnej do uczniow w czasie Ostatniej Wieczerzy powtarza nowe przykazanie[10], a w następnym zdaniu mówi:
- Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich[11].
Nawiązania[edytuj | edytuj kod]
Motyw miłości wywodzący się z nowego przykazania występował niejednokrotnie w pismach Jana i jest kluczowy do zrozumienia jego teologii[12]. Pisze on m.in.:
- Po tym poznaliśmy miłość, że On oddał za nas życie swoje. My także winniśmy oddać życie za braci.[13]
Paweł Apostoł podsumował w Liście do Rzymian (Rz 13,9-10)[14] przykazania z Dekalogu w podobny sposób jak Jezus, podsumowując, że Miłość jest doskonałym wypełnieniem Prawa[5].
Połączone przykazanie miłości jest też cytowane w drugim wersecie Didache[15].
Katechizm Kościoła Katolickiego z 1992 przywołuje przykazanie miłości jako wstęp i streszczenie Dekalogu[16].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Green, Brown i Perrin 2017 ↓, s. 446.
- ↑ Mt 22,37-40 w przekładach Biblii.
- ↑ Mk 12,29-31 w przekładach Biblii.
- ↑ Łk 10,27 w przekładach Biblii.
- ↑ a b c Green, Brown i Perrin 2017 ↓, s. 651.
- ↑ Keener 1994 ↓, s. 106-107.
- ↑ Pwt 6,5 w przekładach Biblii.
- ↑ Kpł 19,18 w przekładach Biblii.
- ↑ J 13,34 w przekładach Biblii.
- ↑ J 15,12 w przekładach Biblii.
- ↑ J 13,13 w przekładach Biblii.
- ↑ Green, Brown i Perrin 2017 ↓, s. 448.
- ↑ 1J 3,16 w przekładach Biblii.
- ↑ Rz 13,9-10 w przekładach Biblii.
- ↑ Biblia Jerozolimska, s. 1391.
- ↑ Katechizm Kościoła Katolickiego, pkt. 2083 i 2196, Pallotinum, 1994.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Joel B. Green, Jeannine K. Brown, Nicholas Perrin: Słownik nauczania Jezusa oraz tematów czterech Ewangelii. Warszawa: Vocatio, 2017. ISBN 978-83-7829-218-0.
- Craig S. Keener: The IVP Bible Background Commentary: New Testament. IVP Academic, 1994, s. 106-107. ISBN 978-0830814053.