Pyrolycus jaco
| Pyrolycus jaco | |
| Frable et al. 2023 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Pyrolycus jaco |
Pyrolycus jaco – gatunek morskiej[1] ryby promieniopłetwej, okoniokształtnej z rodziny węgorzycowatych (Zoarcidae) i jeden z 3 przedstawicieli rodzaju Pyrolycus. Gatunek został naukowo opisany w 2023 roku przez Benjamina W. Frable i współpracowników na łamach czasopisma „Zootaxa”. 4 okazy zostały odłowione w 2018 roku blisko kolonii wieloszczetów osiadłych (Sabellida) na terenie zimnych wysięków Jacó Scar, u wybrzeży Kostaryki. Od swych 2 krewnych z zachodniego Pacyfiku różni się m.in. krótszą głową, płetwami piersiowymi. Jest to pierwszy odkryty kręgowiec z Jacó Scar i 4. gatunek węgorzycy związany z ekosystemem hydrotermalnym.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
W 2018 roku odłowiono 4 okazy na terenie zimnych wysięków Jacó Scar u wybrzeży Kostaryki, we wschodnim Pacyfiku[2]. Okazy te zostały złapane na głębokości 1,795 metrów, według współrzędnych na 9°7.041'N, 84°50.375'W[1]. Wydzielono z nich kolejno: holotyp pod numerem katalogowym SIO 20-41 [ex SIO-BIC BI1339] oraz paratypy pod numerami katalogowymi MZUCR 3319, SIO 20-42, ZMUC P2397865[1]. Obecnie te okazy muzealne znajdują się w: Universidad de Costa Rica (San José, Kostaryka), Scripps Institution of Oceanography (SIO; La Jolla, USA) oraz Natural History Museum (Kopenhaga, Dania)[2]. Gatunek Pyrolycus jaco został opisany wedle binominalnego nazewnictwa gatunków w 2023 roku na łamach czasopisma „Zootaxa” przez naukowców Benjamina W. Frable, Charlotte A. Seid, Allison W. Bronson oraz Petera Raska Møllera jako nowy gatunek głębokowodnego węgorzycowatego (Zoarcidae)[2]. Gatunek przynależy do rodzaju Pyrolycus i rodziny węgorzycowatych[2]. William Neil Eschmeyer w swej pracy, jaką jest Catalog of Fishes (CAS) przyjmuje, że gatunek należy do Zoarcidae i podrodziny Lycodinae[1].
Sekwencjonowanie DNA zostało przeprowadzone w laboratorium G. Rouse, w SIO; analizie została poddana oksydaza cytochromu c metodą reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR), natomiast w innych instytucjach zastosowano metodę Sangera (metodę tą zastosowało m.in. Eurofins Genomics); konsensusowe sekwencjonowanie zmontowano przy użyciu platformie oprogramowania bioinformatycznego Geneious[2]. Sekwencje DNA zdeponowano do bazy danych GenBank[2]. W rezultacie wykazano nowy gatunek ryby, któremu nadano nazwę Pyrolycus jaco sp. nov.
Z terenów zimnych wysięków znane są tylko nieliczne rodzaje węgorzycowatych, mianowicie Pyrolycus, Pachycara oraz Thermarces. Natomiast Pyrolycus jaco jest pierwszym kręgowcem znanym z Jacó Scar i jeden z 4 gatunków węgorzycowatych związanych z ekosystemem hydrotermalnym[2].
Epitet gatunkowy jaco honoruje miejsce, skąd pochodzi ten gatunek (Jacó Scar), natomiast nazwa ekoregionu wzięła się od dystryktu Jacó w prowincji Puntarenas[2].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Endemiczny gatunek, zasiedlający Jacó Scar u wybrzeży Kostaryki, we wschodnim Pacyfiku[1]. Jest to jedyny przedstawiciel tego rodzaju we wschodnim Oceanie Spokojnym[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Jak dotąd znane są jedynie wymiary ciała holotypu i paratypów, przy czym ich długość całkowita jest równa długości standardowej. SIO 20-41 osiąga ponad 107 mm, SIO 20-42 razem z drugim paratypem, MZUCR 3319 osiągają ponad 95 mm długości, a ZMUC P2397865 więcej niż 69 mm[2].
W naturze zwierzę jest prawie przezroczyste z odcieniem jasnego różu, czasem nawet połączenia różu i jasnofioletowego (lawendowy)[2]. Boki głowy ciemnofioletowe, przód pyska i wargi są czerwono-różowe[2]. Jelita są ciemniejsze od ciała. Oczy ciemnoniebiesko-czarne[2]. Płetwy jasne, blado lawendowe do różowawych, półprzezroczyste. Autorzy stwierdzają słabo widoczne, brązowe plamki na całym ciele oraz na płetwach piersiowych[2]. Autorzy opisali też ubarwienie zakonserwowanego okazu P. jaco. Holotyp jednolicie podpalany, tułów półprzezroczysty, płetwy lekko podpalane nakrapiane na płetwach piersiowych; paratypy w 95% etanolu, jasnobrązowe z bardzo słabo nakrapianymi plamkami na tułowiu, głowie i płetwach (zwłaszcza SIO 20-42)[2].
Jeden z przedstawicieli Pyrolycus, różniący się od innych gatunków z tego rodzaju następującymi cechami: obecnych jest 5 kości podoczodołowych z pięcioma porami (w przeciwieństwie do innych gatunków z rodzaju, u których jest 6 takich kości); otwory potyliczne występują w liczbie dwóch, a otwory kości zaoczodołowej występują w liczbie trzech. Kręgów jest ok. 80 (23 + ~57 = ~80); zęby na lemieszu (ang. vomerine teeth) oraz łukach podniebiennych (ang. palatine teeth) obecne; wyrostki filtracyjne od 16 do 17 (2–3 + 13–15 = 16–17); promieni w płetwie piersiowej jest od 14 do 15; szczęka jest stosunkowo krótka, długością stanowiąc 33,9% – 42,4% długości głowy (HL), natomiast pysk stanowi 21,3% – 24,3% długości głowy[2]. Gatunek ten różni się od pokrewnego P. moelleri mniejszą liczbą kręgów w szkielecie (w głównej mierze w ogonie), występowaniem zębów na ł. podniebiennych, większą liczbą porów kości zaoczodołowej, a także większą liczbą promieni płetw piersiowych[2]. Od drugiego gatunku, P. manusanus, wyróżnia się m.in: mniejszą liczbą zębów lemieszowych, większą liczbą zębów na łukach podniebiennych oraz większą liczbą wyrostków filtracyjnych, 2 otwory potyliczne, według układu 1-0-1 (podczas gdy pokrewny P. manusanus ma tylko jeden, wg układu 0-1-0) i mniejszą liczbą promieni płetw piersiowych[2]. Od przedstawicieli Pachycara odróżnia go np. brak łusek[2].
Ciało wydłużone, zaś głowa lekko spłaszczona i jajowata; oczy okrągłe do lekko jajowatych i małe; mózgoczaszka jest duża; przestrzeń określana jako odległość między oczami (ang. interorbital space) jest płaska do lekko wklęsłej, długości połowy pyska; nozdrza rurkowate, ok. 5,6 razy dłuższe od pyska; zęby proste i stożkowate[2]. Pokrywa skrzelowa jest długa, od dołu sięga nasady płetwy piersiowej. Początek płetwy odbytowej przed środkową częścią ciała, poniżej pierwszego kręgu ogonowego; Płetwa piersiowa rozpoczyna się przy początku linii środkowej; Płetwa brzuszna krótka i zredukowana[2]. Cała struktura ciała jest galaretowata[2]. Brak łusek i linii bocznej[2]. Otrzewna ciemna[2]. U wszystkich okazów muzealnych płetwa ogonowa jest zniszczona[2].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Mało poznana. Przyjmuje się, że zwierzę odżywia się (przynajmniej w części) drobnymi, bentosowymi bezkręgowcami. Dzięki prześwietleniu rentgenowskiemu ciała zauważono, że w ciele znajdują się muszle Lepetodrilus sp. i szczątki innych Patellogastropoda z gromady ślimaków[2]. Występuje w pobliżu wcześniej wspomnianych zimnych wysięków, razem z innymi organizmami, jak np. wieloszczetami osiadłymi (Sabellida) z gatunku Lamellibrachia barhami albo Escarpia spicata, na głębokości od 1604 m do 1854 m[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e William Neil Eschmeyer, Ronald Fricke, Richard van der Laan, Pyrolycus jaco, [w:] CAS: Eschmeyer's Catalog of Fishes [online], California Academy of Sciences [dostęp 2023-07-04] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Benjamin W. Frable, Charlotte A. Seid, Allison W. Bronson oraz Peter Rask Møller, A new deep-sea eelpout of the genus Pyrolycus (Teleostei: Zoarcidae) associated with a hydrothermal seep on the Pacific margin of Costa Rica, „Zootaxa”, 1, 5230, 2023, s. 79-89, DOI: 10.11646/zootaxa.5230.1.5 [dostęp 2023-07-04] (ang.).