Ryżojad

Ryżojad
	Dolichonyx oryzivorus
	(Linnaeus, 1758)
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	kacykowate
Podrodzina	Dolichonychinae; Ridgway, 1902
Rodzaj	Dolichonyx; Swainson, 1827
Gatunek	ryżojad
Synonimy
	Fringilla oryzivora Linnaeus, 1758;
	Fringilla oryzivora Linnaeus, 1758;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; Pora występowania (mapa przybliżona) Gniazduje Zimuje
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ryżojad^[5] (Dolichonyx oryzivorus) – gatunek małego, wędrownego ptaka z podrodziny ryżojadów (Dolichonychinae) (której jest jedynym przedstawicielem) w rodzinie kacykowatych (Icteridae). Gniazduje w Ameryce Północnej, zimuje w Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pewna odmienność ryżojada od pozostałych ptaków z rodziny kacykowatych spowodowała wyodrębnienie dla tego gatunku specjalnej podrodziny ryżojadów (Dolichonychinae)^[5]^[6]. Nie wyróżnia się podgatunków^[3]^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Wygląd zewnętrzny: Dorosłe samce są czarne z kremową czapeczką i białym grzbietem. Dorosła samica ma maskujące, kreskowane jasnobrązowe upierzenie.
Rozmiary: Długość ciała 16–18 cm^[3]. Samce ważą średnio 47 g, samice 37,1 g^[3].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Migruje ze swoich terenów lęgowych w Ameryce Północnej (południowa Kanada, północne i środkowe USA) do Ameryki Południowej – południowo-środkowej Brazylii, północnej Argentyny, wschodniej Boliwii i Paragwaju^[3]. Sporadycznie zalatuje do Europy Zachodniej^[8].

Środowisko[edytuj | edytuj kod]

Pierwotnie gatunek zamieszkiwał prerie i inne otwarte obszary gęsto porośnięte trawami. Obecnie gnieździ się również na polach uprawnych.

Zachowanie[edytuj | edytuj kod]

Głos: Samiec śpiewa w locie, jego śpiew sprawia wrażenie bulgoczącego.
Pożywienie: Żerują na ziemi, zjadają nasiona i owady.

Lęgi[edytuj | edytuj kod]

Gniazdo: Na ziemi, mające postać koszyczka, ukryte w gęstej roślinności.
Jaja: Lęg składa się z 5–6 jaj. Inkubacja trwa 11–14 dni^[9].
Pisklęta: Oboje rodzice biorą udział w karmieniu piskląt.

Status[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje ryżojada za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej na 8 milionów osobników^[9]. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Dolichonyx oryzivorus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Dolichonyx, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-04-21] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Fraga, R. & Christie, D.A.: Bobolink (Dolichonyx oryzivorus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-05-02]. (ang.).
↑ ^a ^b Dolichonyx oryzivorus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Dolichonychinae Ridgway, 1902 - ryżojady (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-04].
↑ P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Oropendolas, orioles, blackbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-04]. (ang.).
↑ wynik wyszukiwania: Dolichonyx oryzivorus. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-01-04]. (ang.).
↑ ^a ^b Bobolink Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-04]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Martin, S. G., T. A. Gavin. 1995. Bobolink (Dolichonyx oryzivorus). W: The Birds of North America, No. 176 (A. Poole & F. Gill, eds.). The Academy of Natural Sciences, Philadelphia, and The American Ornithologists’ Union, Washington, D.C.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Dolichonyx oryzivorus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[itis2-2] Dolichonyx, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-04-21] (ang.).

[hbwa-3] Fraga, R. & Christie, D.A.: Bobolink (Dolichonyx oryzivorus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-05-02]. (ang.).

[iucn-4] Dolichonyx oryzivorus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Dolichonychinae Ridgway, 1902 - ryżojady (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-04].

[mc-6] P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999.

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Oropendolas, orioles, blackbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-04]. (ang.).

[tarsiger-8] wynik wyszukiwania: Dolichonyx oryzivorus. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-01-04]. (ang.).

[aablh-9] Bobolink Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-04]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]