Słowacko
Słowacko (cz. Slovácko, także Moravské Slovácko, Moravské Slovensko, pol. Słowacja Morawska) – czeski region etnograficzny zlokalizowany na południowym wschodzie Moraw, przy granicy ze Słowacją. Jest jednym z domniemanych możliwych miejsc powstania Państwa wielkomorawskiego. Centralnym miastem regionu jest Uherské Hradiště z Muzeum Słowacka.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Na północy i północnym zachodzie ograniczona jest Chrzibami i Lasem Żdanickim, na południowym wschodzie grzbietem Białych Karpat, a na pograniczu czesko-słowackim biegiem rzeki Dyi. Rozpościera się na obszarze powiatu Uherské Hradiště, Hodonín oraz częściowo Brzecław i Zlin[1].
Etnografia[edytuj | edytuj kod]
Region posiada bogate tradycje folklorystyczne – mieszkańcy mają korzenie zarówno czeskie, jak i słowackie, jednak przeważa kultura słowacka, co dotyczy zarówno strojów, zwyczajów, tradycji i lokalnej, bardzo charakterystycznej gwary. Jest to też region, którego unikalny folklor jest nadal żywy i kultywowany[2]. Na Słowacku utrzymywane są tradycje, które zostały wpisane do rejestru niematerialnego dziedzictwa kultury UNESCO – chodzi o imprezę ludową Pochód Królów, która odbywa się co roku w maju. Oprócz tego liczne są ludowe festiwale, np. Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny w Strážnicy, Dolňácký festival w Hluku, czy Festiwal Wina w Bzencu. Ważnym wydarzeniem jest też wrześniowa Pielgrzymka św. Antoniego do Blatnicy[3].
Stroje ludowe[edytuj | edytuj kod]
Strój kobiecy charakteryzuje się mocno nakrochmalonymi rękawami, szeroką kryzą wokół szyi, jak również barwną czerwoną suknią. Na głowach kobiety noszą barwne tureckie chusty, których sposób wiązania jest zróżnicowany, w zależności od danej wioski. Mężczyźni noszą długie sukienne nogawice wpuszczone do wysokich skórzanych butów z cholewami. Istotna jest wyszywana płócienna koszula, a na niej bogato haftowana kordulka, czyli kamizelka[4].
Winiarstwo[edytuj | edytuj kod]
W odróżnieniu od innych regionów Czech, gdzie preferowane jest piwo, na Słowacku najpopularniejszym napojem jest wino – tradycje winiarskie są tu bardzo rozwinięte. W większości wsi liczne są piwnice winne (sklepy) zbudowane w różnych epokach, częstokroć tworzące całe ulice, a w Prušánkach-Nechorach mają nawet nadbudowane partery i piętra[3].
Obiekty[edytuj | edytuj kod]
Do najciekawszych historycznie i etnograficznie miejscowości regionu należą:
- Hodonín – galeria miejska, miasto rodzinne Tomáša Masaryka (ur. 1850)[3],
- Hroznová Lhota – dom rodzinny malarza Jožy Uprki,
- Kostelany nad Moravou – muzeum rybactwa,
- Prušánky z najokazalszymi piwnicami winnymi,
- Strážnice ze skansenem (otwartym w 1973), muzeum etnograficznym, zamkiem, synagogą, cmentarzem żydowskim i kościołem św. Marcina,
- Uherské Hradiště z muzeum Słowacka,
- Veselí nad Moravou z muzeum miejskim i starą elektrownią wodną na Morawie,
- Vlčnov z budami winiarskimi zamiast piwnic[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ludmila SEČKOVÁ, Slovácko a moravští Slováci: Pokus o vymezení pojmu, Ołomuniec, 2007, Diplomová práce. Univerzita Palackého v Olomouci, Přírodovědecká fakulta, Katedra geografie. Vedoucí práce Miloš Fňukal, s. 18.
- ↑ Wiadomości Turystyczne, Slovácko wabi turystów folklorem.
- ↑ a b c Sławomir Adamczak, Katarzyna Firlej, Czechy, Pascal, Bielsko-Biała, 2004, s. 359–361, ISBN 83-7304-274-1.
- ↑ Morawy i Śląsk, SLOVÁCKO – REGIONY ETNOGRAFICZNE I STROJE LUDOWE.
- ↑ Turistický atlas Česko wraz z treścią turystyczną, SHOCart, Vizovice, 2003, s.146-147,164-165.