Sinowilsonia henryi

*Sinowilsonia henryi*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Saxifraganae
Rząd	skalnicowce
Rodzina	oczarowate
Rodzaj	Sinowilsonia
Gatunek	Sinowilsonia henryi
	Nazwa systematyczna
	Sinowilsonia henryi Hemsl.; Hooker’s Icon. Pl. 29: t. 2817 (1906)
Synonimy
	Corylopsis macrostachya Pamp.;
	Corylopsis macrostachya Pamp.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sinowilsonia henryi – gatunek roślin z monotypowego rodzaju Sinowilsonia z rodziny oczarowatych (Hamamelidaceae). Występuje w środkowych, południowych i południowo-wschodnich Chinach (prowincje: Gansu, Henan, Hubei, Shaanxi, Shanxi, Syczuan)^[5]. Rośnie w lasach^[5], zwykle wzdłuż strumieni^[6], na rzędnych od 800 do 1500 m n.p.m.^[5]

Okazy tego gatunku uprawiane są jako ozdobne^[7]. W Europie Środkowej są one rzadko spotykane, zwykle tylko w kolekcjach botanicznych^[8].

Nazwa naukowa upamiętnia Ernesta Henry’ego Wilsona (1876–1930), kolekcjonera roślin i dyrektora Arnold Arboretum, oraz Augustine’a Henry’ego (1857–1930), urzędnika i kolekcjonera roślin w Chinach, później profesora leśnictwa w Dublinie^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Krzewy i niskie drzewa zwykle do 8 m wysokości^[6]^[5]. Młode pędy pokryte są gwiazdkowatymi włoskami, ale pąki są nagie^[9].
Liście: Opadające zimą, skrętoległe, o blaszce eliptycznej do jajowatej, do 15 cm długości^[6], zwykle nieco asymetrycznej, na brzegu piłkowanej. Liście są ogonkowe, u nasady z odpadającymi, równowąsko lancetowatymi przylistkami. Młode liście pokryte są gwiazdkowatymi włoskami^[9].
Kwiaty: Jednopłciowe, zebrane w szczytowe, zwisające, kłosokształtne kwiatostany^[9]. Kwiatostany są zielonkawe^[6] i pokryte gwiazdkowatymi włoskami^[9]. Kwiatostany męskie osiągają 5 cm, a żeńskie 3 cm (w czasie owocowania znacznie się wydłużają)^[6]. Kwiaty wsparte są przysadkami^[9]. Płatków korony brak. Działek kielicha jest pięć, mają one łopatkowaty kształt i ich końce wystają z urnowatego dna kwiatowego obrastającego kwiat. W kwiatach męskich znajduje się 5 pręcików, naprzeciwległych działkom, o krótkich nitkach i elipsoidalnych pylnikach. Zalążnia w nich jest szczątkowa. Z kolei w kwiatach żeńskich zamiast pręcików rozwijają się prątniczki, zalążnia jest dwukomorowa, z pojedynczymi zalążkami w każdej z komór, zwieńczona dwiema długimi, cienkimi szyjkami ze zbiegającymi po nich znamionami^[6]^[9].
Owoce: Twarde, drewniejące, jajowato-kulistawe, pokryte gwiazdkowatymi włoskami torebki, otwierające się dwiema klapami i zawierające dwa nasiona^[9].

Pokrój
Liść
Kwiaty żeńskie
Owoce

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Jedyny gatunek w obrębie rodzaju Sinowilsonia Hemsley, Hooker’s Icon. Pl. 29: ad t. 2817. Dec 1906^[10]. Rodzaj ten należy do podrodziny Hamamelidoideae Burnett w obrębie rodziny oczarowatych (Hamamelidaceae) z rzędu skalnicowców (Saxifragales)^[2]^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-04-22] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-04-22] (ang.).
↑ ^a ^b Sinowilsonia henryi Hemsl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-22].
↑ Sinowilsonia henryi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Sinowilsonia henryi Hemsley. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-22].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 103. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 860, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ JerzyJ. Hrynkiewicz-Sudnik JerzyJ., BolesławB. Sękowski BolesławB., MieczysławM. Wilczkiewicz MieczysławM., Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, wyd. 3 popr. i uzup., Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2001, s. 285, ISBN 83-01-13434-8 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Sinowilsonia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-22].
↑ Index Nominum Genericorum (ING): Sinowilsonia. botany.si.edu. [dostęp 2021-04-22]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-04-22] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-04-22] (ang.).

[powo-3] Sinowilsonia henryi Hemsl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-22].

[iucn-4] Sinowilsonia henryi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[gat_china-5] Sinowilsonia henryi Hemsley. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-22].

[philips-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 103. ISBN 0-333-73003-8.

[mabb-7] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 860, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[sudnik-8] JerzyJ. Hrynkiewicz-Sudnik JerzyJ., BolesławB. Sękowski BolesławB., MieczysławM. Wilczkiewicz MieczysławM., Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, wyd. 3 popr. i uzup., Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2001, s. 285, ISBN 83-01-13434-8 .

[gen_china-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Sinowilsonia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-22].

[ing-10] Index Nominum Genericorum (ING): Sinowilsonia. botany.si.edu. [dostęp 2021-04-22]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]