Iwan III Srogi: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m półpauza, WP:SK |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
Syn [[Wasyl II Ślepy|Wasyla II Ślepego]], zjednoczył wiele ziem ruskich wokół księstwa moskiewskiego, wysunął też pretensje terytorialne wobec ziem Litwy. |
Syn [[Wasyl II Ślepy|Wasyla II Ślepego]], zjednoczył wiele ziem ruskich wokół księstwa moskiewskiego, wysunął też pretensje terytorialne wobec ziem Litwy. |
||
[[Kazimierz IV Jagiellończyk]] nie udzielił pomocy obleganemu przez Moskwicinów [[Republika Nowogrodzka|Nowogrodowi Wielkiemu]], w wyniku czego [[14 stycznia]] [[1478]], miasto upadło, a Moskwa ostatecznie podbiła tę republikę kupiecką. |
[[Kazimierz IV Jagiellończyk]] nie udzielił pomocy obleganemu przez Moskwicinów [[Republika Nowogrodzka|Nowogrodowi Wielkiemu]], w wyniku czego [[14 stycznia]] [[1478]], miasto upadło, a Moskwa ostatecznie podbiła tę republikę kupiecką. |
||
W [[1480]] ostatecznie uwolnił Moskwę od resztek władzy [[Wielka Orda|Wielkiej Ordy]] Tatarskiej, co uznaje się za umowny koniec 250-letniej niewoli mongolskiej zapoczątkowanej [[Bitwa nad rzeką Kałką|klęską nad Kałką]]. Iwan III zorganizował w [[1482]] wielki najazd [[Tatarzy|Tatarów krymskich]] na ziemie litewskie, którzy spalili m.in. [[Kijów]]. Na polecenie Iwana III rozbudowano [[Kreml]] w Moskwie. |
W [[1480]] ostatecznie uwolnił Moskwę od resztek władzy [[Wielka Orda|Wielkiej Ordy]] Tatarskiej, co uznaje się za umowny koniec 250-letniej niewoli mongolskiej zapoczątkowanej [[Bitwa nad rzeką Kałką|klęską nad Kałką]]. Iwan III zorganizował w [[1482]] wielki najazd [[Tatarzy|Tatarów krymskich]] na ziemie litewskie, którzy spalili m.in. [[Kijów]]. Po śmierci króla Kazimierza Jagiellończyka w 1492 roku rozpoczął wojnę z Wielkim Księstwem Litewskim. W styczniu 1493 roku po raz pierwszy użył w korespondencji do księcia Aleksandra Jagiellończyka określenia ''"gosudar wszystkiej Rusi"'', nie uznanej jednak przez Aleksandra. Na polecenie Iwana III rozbudowano [[Kreml]] w Moskwie. |
||
Miał trzy cele: |
Miał trzy cele: |
||
Wersja z 01:08, 11 mar 2011
Iwan III zwany przez rosyjską historiografię, zwłaszcza starszą, Wielkim lub Srogim, właściwie Iwan III Wasiljewicz (ros. Иван III Васильевич, Iwan III Wasiljewicz) (ur. 22 stycznia 1440 w Moskwie, zm. 27 października 1505 tamże) – wielki książę moskiewski w latach 1462 – 1505. Od 1478 pierwszy car Wszechrusi.
Syn Wasyla II Ślepego, zjednoczył wiele ziem ruskich wokół księstwa moskiewskiego, wysunął też pretensje terytorialne wobec ziem Litwy. Kazimierz IV Jagiellończyk nie udzielił pomocy obleganemu przez Moskwicinów Nowogrodowi Wielkiemu, w wyniku czego 14 stycznia 1478, miasto upadło, a Moskwa ostatecznie podbiła tę republikę kupiecką. W 1480 ostatecznie uwolnił Moskwę od resztek władzy Wielkiej Ordy Tatarskiej, co uznaje się za umowny koniec 250-letniej niewoli mongolskiej zapoczątkowanej klęską nad Kałką. Iwan III zorganizował w 1482 wielki najazd Tatarów krymskich na ziemie litewskie, którzy spalili m.in. Kijów. Po śmierci króla Kazimierza Jagiellończyka w 1492 roku rozpoczął wojnę z Wielkim Księstwem Litewskim. W styczniu 1493 roku po raz pierwszy użył w korespondencji do księcia Aleksandra Jagiellończyka określenia "gosudar wszystkiej Rusi", nie uznanej jednak przez Aleksandra. Na polecenie Iwana III rozbudowano Kreml w Moskwie.
Miał trzy cele:
- Przezwyciężenie rozdrobnienia Rusi
- Walka z Litwą - odzyskanie spuścizny Rusi Kijowskiej
- Wejście w sojusz z wrogami państwa Polsko-Litewskiego
Małżeństwa i potomstwo
Był dwukrotnie żonaty, jego drugą żoną została Zofia Paleolog, ostatnia przedstawicielka dynastii panującej do 1453 roku w Konstantynopolu. Doprowadziło to do przyjęcia przez Rosję dwugłowego orła jako herbu. Wówczas Moskwę zaczęto uważać za "trzeci Rzym" (po Rzymie i Konstantynopolu). Z Zofią miał m.in.:
- syna Wasyla III,
- syna Andrzeja, księcia Starickiego,
- córkę Helenę Moskiewską, wielką księżną Litwy i tytularną królową Polski.
Początkowo jego następca miał został jego wnuk, ale ostatecznie jego następcą został syn - Wasyl III Iwanowicz.