Traktat w Jassach: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
ilustracja |
drobne redakcyjne |
||
Linia 16: | Linia 16: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Russo-Turkish war, 1787-1792.svg|thumb|Wojna rosyjsko-turecka 1787-1792]] |
[[Plik:Russo-Turkish war, 1787-1792.svg|thumb|Wojna rosyjsko-turecka 1787-1792]] |
||
'''Pokój w Jassach''' – traktat pokojowy zawarty [[9 stycznia]] [[1792]] (według starego kalendarza 29 grudnia 1791) w miejscowości [[Jassy]] w [[Mołdawia|Mołdawii]] pomiędzy [[Rosja|Rosją]] a [[Turcja|Turcją]], kończący [[Wojna rosyjsko-turecka (1787-1792)|wojnę]] prowadzoną w latach [[1787]]-[[1792]]. Rozmowy ze strony rosyjskiej prowadzili G. A. Potiomkin, później A. A. Biezborodko, ze strony tureckiej wielki wezyr Jusup-pasza. Umowa pokojowa w Jassach potwierdzała postanowienia pokoju z 1774 r. i Gieorgiewskiego traktatu 1773 r. oraz innych umów rosyjsko-tureckich, z wyjątkiem postanowień zmienionych tym traktatem. |
'''Pokój w Jassach''' – traktat pokojowy zawarty [[9 stycznia]] [[1792]] (według starego kalendarza 29 grudnia 1791) w miejscowości [[Jassy]] w [[Mołdawia|Mołdawii]] pomiędzy [[Rosja|Rosją]] a [[Turcja|Turcją]], kończący [[Wojna rosyjsko-turecka (1787-1792)|wojnę]] prowadzoną w latach [[1787]]-[[1792]]. Rozmowy ze strony rosyjskiej prowadzili G. A. Potiomkin, później A. A. Biezborodko, ze strony tureckiej wielki wezyr Jusup-pasza. Umowa pokojowa w Jassach potwierdzała postanowienia pokoju z 1774 r. i Gieorgiewskiego traktatu 1773 r. oraz innych umów rosyjsko-tureckich, z wyjątkiem postanowień zmienionych tym traktatem. Traktat wzmacniał pozycję Rosji nad Morzem Czarnym, na Kaukazie i na Bałkanach. |
||
Postanowienia: |
|||
* przyznawał Rosji północne ziemie nad M. Czarnym, łącznie z Krymem, a tym samym potwierdził rosyjskie zdobycze terytorialne nad [[Morze Czarne|Morzem Czarnym]], w tym [[aneksja|aneksję]] [[Chanat Krymski|Chanatu Krymskiego]] z [[1783]]. |
|||
* Rosja otrzymywała ziemie między [[Boh]]em i Dniestrem ([[Jedysan]]). Pokój ustanowił [[Dniestr]] rzeką graniczną. |
|||
* Potwierdzał przywileje dla Mołdawii i Wołoszczyzny przyznane w 1773 r. |
|||
* Na [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukazie]] rzeka [[Kubań]] stawała się rzeką graniczną pomiędzy Rosją a Turcją. |
|||
* Turcja zrzekała się pretensji do Gruzji i zobowiązywała się nie prowadzić żadnych wrogich działań w stosunku do ziem i narodów gruzińskich. |
|||
Z [[Polska|polsko]]-[[Litwa|litewskiego]] punktu widzenia, pokój w Jassach umożliwił [[Katarzyna II Wielka|Katarzynie II]] podjęcie działań zbrojnych ([[18 maja]] [[1792]]) w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]], mających na celu doprowadzenie do obalenia postanowień [[Konstytucja 3 maja|Konstytucji 3 maja]]. |
Z [[Polska|polsko]]-[[Litwa|litewskiego]] punktu widzenia, pokój w Jassach umożliwił [[Katarzyna II Wielka|Katarzynie II]] podjęcie działań zbrojnych ([[18 maja]] [[1792]]) w [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]], mających na celu doprowadzenie do obalenia postanowień [[Konstytucja 3 maja|Konstytucji 3 maja]]. |
Wersja z 21:37, 27 lut 2014
Data |
9 stycznia 1792 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Wynik |
zakończenie wojny rosyjsko-tureckiej | ||
Strony traktatu | |||
|
Pokój w Jassach – traktat pokojowy zawarty 9 stycznia 1792 (według starego kalendarza 29 grudnia 1791) w miejscowości Jassy w Mołdawii pomiędzy Rosją a Turcją, kończący wojnę prowadzoną w latach 1787-1792. Rozmowy ze strony rosyjskiej prowadzili G. A. Potiomkin, później A. A. Biezborodko, ze strony tureckiej wielki wezyr Jusup-pasza. Umowa pokojowa w Jassach potwierdzała postanowienia pokoju z 1774 r. i Gieorgiewskiego traktatu 1773 r. oraz innych umów rosyjsko-tureckich, z wyjątkiem postanowień zmienionych tym traktatem. Traktat wzmacniał pozycję Rosji nad Morzem Czarnym, na Kaukazie i na Bałkanach.
Postanowienia:
- przyznawał Rosji północne ziemie nad M. Czarnym, łącznie z Krymem, a tym samym potwierdził rosyjskie zdobycze terytorialne nad Morzem Czarnym, w tym aneksję Chanatu Krymskiego z 1783.
- Rosja otrzymywała ziemie między Bohem i Dniestrem (Jedysan). Pokój ustanowił Dniestr rzeką graniczną.
- Potwierdzał przywileje dla Mołdawii i Wołoszczyzny przyznane w 1773 r.
- Na Kaukazie rzeka Kubań stawała się rzeką graniczną pomiędzy Rosją a Turcją.
- Turcja zrzekała się pretensji do Gruzji i zobowiązywała się nie prowadzić żadnych wrogich działań w stosunku do ziem i narodów gruzińskich.
Z polsko-litewskiego punktu widzenia, pokój w Jassach umożliwił Katarzynie II podjęcie działań zbrojnych (18 maja 1792) w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, mających na celu doprowadzenie do obalenia postanowień Konstytucji 3 maja.
Zobacz też
Bibliografia
- Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia t. 30 Moskwa 1978.