Pałac Brühla w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

Pałac Brühla
(nieistniejący)
	; Elewacja w 2 poł. XVIII wieku
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Adres	plac marsz. J. Piłsudskiego
Styl architektoniczny	rokoko
Architekt	Tylman z Gameren - przebudowa w XVII wieku, Joachim Daniel Jauch i Johann Friedrich Knöbel - przebudowa w XVIII wieku, Bohdan Pniewski - przebudowa w 1932
Rozpoczęcie budowy	1639
Ukończenie budowy	1642
Ważniejsze przebudowy	1681-1697, 1754-1759, 1932
Zniszczono	1944
Pierwszy właściciel	Jerzy Ossoliński
Kolejni właściciele	Henryk Brühl, Alojzy Fryderyk Brühl, skarb państwa
	Położenie na mapie Warszawy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:building}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:39, 28 mar 2014

Pałac Brühla – nieistniejący rokokowy pałac, który znajdował się w Warszawie, przy obecnym placu marsz. J. Piłsudskiego. Był uważany za jeden z najpiękniejszych warszawskich pałaców. W 1944 został wysadzony razem z Pałacem Saskim przez wycofujących się Niemców.

Historia

Wybudowany został dla Jerzego Ossolińskiego w latach 1639-1642. Był to wtedy budynek piętrowy, na planie czworokąta, z dwiema wieżyczkami w rogach budynku od strony ogrodu.

Na polecenie marszałka wielkiego koronnego Józefa Karola Lubomirskiego w latach 1681-1696 nastąpiła przebudowa według projektu Tylmana z Gameren. Od frontu dobudowano wtedy dwa dwupiętrowe alkierze ze stożkowymi dachami i wnękami na zdobiące je rzeźby królów. Od strony ogrodu dobudowano dwa trójkondygnacyjne, siedmioosiowe pawilony.

W 1750 pałac został zakupiony przez Henryka Brühla, pierwszego ministra króla Augusta III. Dla niego w latach 1754-1759 przeprowadzono kolejną przebudowę. Autorami projektu byli dwaj architekci: Joachim Daniel Jauch i Johann Friedrich Knöbel. Nastąpiły wtedy duże zmiany w wyglądzie budynku, który rozbudowano w stylu rokokowym. Jego środkową część podwyższono do wysokości dwóch pięter i przykryto mansardowym dachem. Nad wejściem dobudowano balkon. W miejsce wnęk z rzeźbami w alkierzach wstawiono okna. Po obu stronach dziedzińca wybudowano dwupiętrowe oficyny. Od strony placu Saskiego pojawiła się okazała brama, natomiast od strony ogrodu budynek ozdobiono kolumnadą.

29 maja 1787 Rada Nieustająca przyjęła bezprecedensową w historii stosunków międzynarodowych uchwałę o zakupie z funduszy państwa Pałacu Brühla jako siedziby dla ambasady Rosji za sumę 1 miliona złotych. Pieniądze te, pochodzące z nadwyżek budżetu, miały być przeznaczone na wyposażenie polskiej armii. Była to jeszcze jedna próba upokorzenia Polaków i uniemożliwienia odbudowy zrujnowanego polskiego budżetu.

W latach 1787-1788 odbył się remont generalny. Pracami kierował Dominik Merlini, projektant Łazienek. Wtedy też zbudowano nową salę balową w skrzydle północnym od ogrodu. Mieściły się tu później ambasady: Rosji i Francji, a także rezydencja wielkiego księcia rosyjskiego Konstantego Pawłowicza.

W 1882 przeprowadzono kolejną przebudowę, która miała na celu przystosowanie budynku dla Centralnego Biura Telegraficznego. Powstało wtedy dodatkowe wejście od ul. Kotzebue (obecnie Fredry). Obniżono dach nad korpusem głównym nad którym zbudowano jednopiętrową nadbudówkę oraz obniżono z czasem wysokość zwieńczeń alkierzy. Autorem projektu przebudowy pałacu był Karol Kozłowski^[1].

Przed 1932 wykonano rekonstrukcję elewacji alkierzy z czasów Tylmana, ale z wysokością i dachami z rokokowych projektów Jaucha i Knöbla. Zrekonstruowano też rokokową elewację korpusu głównego. Natomiast od strony ul. Fredry powstało nowe, modernistyczne skrzydło budynku. Projekt tej przebudowy wykonał Bohdan Pniewski na potrzeby Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Poziom dziedzińca przed pałacem obniżono o metr, pokrywając go kamiennymi płytami. Zaprojektowane przez Pniewskiego wnętrza, które ukończono w 1937 roku, były jedną z najciekawszych kreacji architektonicznych lat międzywojennych. Prof. Tadeusz S. Jaroszewski napisał, że stanowiły one "najlepszy, najbardziej klasyczny przykład nurtu architektury polskiej dwudziestolecia, który należałoby nazwać nurtem nieawangardowej architektury nowoczesnej"^[2].

We wrześniu 1939 roku uszkodzeniu uległ dach, ale wyremontowano go w 1940 roku. W latach 1939–1944 w pałacu mieściła się siedziba gubernatora dystryktu warszawskiego Ludwiga Fischera^[3]. W 1944 roku pałac wysadzili Niemcy po upadku Powstania Warszawskiego.

Do 2008 w miejscu pałacu znajdował się pomnik Stefana Starzyńskiego. Pomnik miał cokół zrobiony z fragmentu Pałacu Brühla. Planowana była odbudowa pałacu wraz z całą zachodnią pierzeją placu Piłsudskiego, jednak ze względów finansowych odbudowa ta została wstrzymana, a odkopane fundamenty zasypane.

Otoczenie

Zobacz też

↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 379. ISBN 83-01-08836-2.
↑ http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,97596,2110981.html
↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 638. ISBN 83-01-08836-2.

Linki zewnętrzne

[1] Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 379. ISBN 83-01-08836-2.

[2] ttp://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,97596,2110981.html

[3] Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 638. ISBN 83-01-08836-2.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 40: / Linia 40: @@
 Na polecenie marszałka wielkiego koronnego Józefa Karola Lubomirskiego w latach [[1681]]-[[1696]] nastąpiła przebudowa według projektu [[Tylman z Gameren|Tylmana z Gameren]]. Od frontu dobudowano wtedy dwa dwupiętrowe [[alkierz]]e ze stożkowymi dachami i wnękami na zdobiące je rzeźby królów. Od strony ogrodu dobudowano dwa trójkondygnacyjne, siedmioosiowe [[pawilon]]y.
-W [[1750]] pałac został zakupiony przez [[Henryk Brühl|Henryka Brühla]], pierwszego ministra króla [[August III|Augusta III]]. Dla niego w latach [[1754]]-[[1759]] przeprowadzono kolejną przebudowę. Autorami projektu byli dwaj architekci: [[Joachim Daniel Jauch]] i [[Johann Friedrich Knöbel]]. Nastąpiły wtedy duże zmiany w wyglądzie budynku. Jego środkową część podwyższono do wysokości dwóch pięter i przykryto [[dach mansardowy|mansardowym dachem]]. Nad wejściem dobudowano balkon. W miejsce wnęk z rzeźbami w alkierzach wstawiono okna. Po obu stronach dziedzińca wybudowano dwupiętrowe oficyny. Od strony placu Saskiego pojawiła się okazała brama, natomiast od strony ogrodu budynek ozdobiono kolumnadą.
+W [[1750]] pałac został zakupiony przez [[Henryk Brühl|Henryka Brühla]], pierwszego ministra króla [[August III|Augusta III]]. Dla niego w latach [[1754]]-[[1759]] przeprowadzono kolejną przebudowę. Autorami projektu byli dwaj architekci: [[Joachim Daniel Jauch]] i [[Johann Friedrich Knöbel]]. Nastąpiły wtedy duże zmiany w wyglądzie budynku, który rozbudowano w stylu [[rokoko]]wym. Jego środkową część podwyższono do wysokości dwóch pięter i przykryto [[dach mansardowy|mansardowym dachem]]. Nad wejściem dobudowano balkon. W miejsce wnęk z rzeźbami w alkierzach wstawiono okna. Po obu stronach dziedzińca wybudowano dwupiętrowe oficyny. Od strony placu Saskiego pojawiła się okazała brama, natomiast od strony ogrodu budynek ozdobiono kolumnadą.
 [[29 maja]] [[1787]] [[Rada Nieustająca]] przyjęła bezprecedensową w historii stosunków międzynarodowych uchwałę o zakupie z funduszy państwa Pałacu Brühla jako siedziby dla ambasady Rosji za sumę 1 miliona złotych. Pieniądze te, pochodzące z nadwyżek budżetu, miały być przeznaczone na wyposażenie polskiej armii. Była to jeszcze jedna próba upokorzenia Polaków i uniemożliwienia odbudowy zrujnowanego polskiego budżetu.
@@ Linia 49: / Linia 49: @@
 W latach [[1787]]-[[1788]] odbył się remont generalny. Pracami kierował [[Dominik Merlini]], projektant [[Łazienki Królewskie w Warszawie|Łazienek]]. Wtedy też zbudowano nową salę balową w skrzydle północnym od ogrodu. Mieściły się tu później [[ambasada|ambasady]]: [[Ambasada Rosji w Polsce|Rosji]] i [[Ambasada Francji w Polsce|Francji]], a także rezydencja wielkiego księcia rosyjskiego [[Konstanty Pawłowicz|Konstantego Pawłowicza]].
-W 1882 przeprowadzono kolejną przebudowę, która miała na celu przystosowanie budynku dla usług [[Centralne Biuro Telegraficzne|Centralnego Biura Telegraficznego]]. Powstało wtedy dodatkowe wejście od ul. Kotzebue (obecnie Fredry). Autorem projektu przebudowy pałacu był [[Karol Kozłowski (architekt)|Karol Kozłowski]]<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 379 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref>.
+W 1882 przeprowadzono kolejną przebudowę, która miała na celu przystosowanie budynku dla Centralnego Biura Telegraficznego. Powstało wtedy dodatkowe wejście od ul. Kotzebue (obecnie Fredry). Obniżono dach nad korpusem głównym nad którym zbudowano jednopiętrową nadbudówkę oraz obniżono z czasem wysokość zwieńczeń alkierzy. Autorem projektu przebudowy pałacu był [[Karol Kozłowski (architekt)|Karol Kozłowski]]<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 379 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref>.
-Przed 1932 wykonano rekonstrukcję elewacji z czasów Tylmana, ale z wysokością i dachami z projektów Jaucha i Knöbla. Natomiast od strony ul. Fredry powstało nowe, [[modernizm (architektura)|modernistyczne]] skrzydło budynku. Projekt tej przebudowy wykonał [[Bohdan Pniewski]] na potrzeby [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych|Ministerstwa Spraw Zagranicznych]].
+Przed 1932 wykonano rekonstrukcję elewacji alkierzy z czasów Tylmana, ale z wysokością i dachami z rokokowych projektów Jaucha i Knöbla. Zrekonstruowano też rokokową elewację korpusu głównego. Natomiast od strony ul. Fredry powstało nowe, [[modernizm (architektura)|modernistyczne]] skrzydło budynku. Projekt tej przebudowy wykonał [[Bohdan Pniewski]] na potrzeby [[Ministerstwo Spraw Zagranicznych|Ministerstwa Spraw Zagranicznych]]. Poziom dziedzińca przed pałacem obniżono o metr, pokrywając go kamiennymi płytami. Zaprojektowane przez Pniewskiego wnętrza, które ukończono w 1937 roku, były jedną z najciekawszych kreacji architektonicznych lat międzywojennych. Prof. Tadeusz S. Jaroszewski napisał, że stanowiły one ''"najlepszy, najbardziej klasyczny przykład nurtu architektury polskiej dwudziestolecia, który należałoby nazwać nurtem nieawangardowej architektury nowoczesnej"''<ref>http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,97596,2110981.html</ref>.
-W latach 1939–1944 w pałacu mieściła się siedziba gubernatora [[Dystrykt warszawski|dystryktu warszawskiego]] [[Ludwig Fischer|Ludwiga Fischera]]<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 638 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref>.
+We wrześniu 1939 roku uszkodzeniu uległ dach, ale wyremontowano go w 1940 roku. W latach 1939–1944 w pałacu mieściła się siedziba gubernatora [[Dystrykt warszawski|dystryktu warszawskiego]] [[Ludwig Fischer|Ludwiga Fischera]]<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 638 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref>. W 1944 roku pałac wysadzili Niemcy po upadku Powstania Warszawskiego.
-Do [[2008]] w miejscu wysadzonego w 1944 pałacu znajdował się [[Pomnik Stefana Starzyńskiego w Warszawie (ul. Saska)|pomnik Stefana Starzyńskiego]]. Pomnik miał cokół zrobiony z fragmentu Pałacu Brühla. Planowana była odbudowa pałacu wraz z całą zachodnią pierzeją placu Piłsudskiego, jednak ze względów finansowych odbudowa ta została wstrzymana, a odkopane [[fundament]]y zasypane.
+Do [[2008]] w miejscu pałacu znajdował się [[Pomnik Stefana Starzyńskiego w Warszawie (ul. Saska)|pomnik Stefana Starzyńskiego]]. Pomnik miał cokół zrobiony z fragmentu Pałacu Brühla. Planowana była odbudowa pałacu wraz z całą zachodnią pierzeją placu Piłsudskiego, jednak ze względów finansowych odbudowa ta została wstrzymana, a odkopane [[fundament]]y zasypane.
 == Otoczenie ==