Papowo Biskupie

Papowo Biskupie

{{{rodzaj miejscowości}}}
Ruiny zamku krzyżackiego z XIV wieku
Państwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	chełmiński
Gmina	Papowo Biskupie
Liczba ludności	700
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Kod pocztowy	86-221
Tablice rejestracyjne	CCH
SIMC	0848121
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

{{Polska miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | miejscowość podstawowa = | rodzaj miejscowości = | współrzędne = | alt zdjęcia = Nieznane pola: "flaga wsi", "sekundE", "herb wsi", "minutE", "stopniN", "minutN", "sekundN", "stopniE", "mapa wsi", "dopełniacz wsi" oraz "herb artykuł".

Papowo Biskupie (niem. Bischöflich Papau) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Papowo Biskupie. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się 5 sierpnia 1222 r. Wcześniej była znana pod nazwami: Papouo (1222), Papowe (1284), Popow (w 1326), Papav lub Papaw (1327) i Pfaffendorf (w 1554).

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Jest siedzibą władz gminy Papowo Biskupie.

Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości dotyczy przekazania jej przez biskupa płockiego Gedko biskupowi Chrystianowi. W latach 1466-1505 Królewszczyzna królów polski, a następnie darowana przez króla Aleksandra Jagiellończyka biskupom chełmińskim. Własnością kościelną miejscowość przestała być w 1773 roku.

Zabytki

• gotycki kościół z XIV wieku. W roku 1768 została dobudowana kaplica św. Huberta, która ufundował Jakub Zalewski, właściciel Zakrzewa. W tym czasie powstała też być może dolna część wieży. Górna część została dobudowana w 1841 roku. Kościół był remontowany w roku 2005 (dzwonnica), 2007 (elektronika) oraz w latach 2008-2009 (organy kościelne).
• zamek krzyżacki w ruinie, zbudowany pomiędzy latami 1280-1300. Budowę niewielkiego zamku konwentualnego rozpoczęto od budowy muru obwodowego, potem zbudowano skrzydło północne (główne), a następnie pozostałe skrzydła. W dalszej kolejności wybudowano przedbramie i przedzamcze. Kolejne prace wykonywano na zamku na początku XV wieku. Zamek nie miał wieży głównej i był to typowy kasztel z małymi wieżami narożnymi oraz dziedzińcem otoczonym drewnianym gankiem. Nietypowe w zamku w Papowie było to, że zbudowano go w większości z kamieni polnych, a nie z cegły tak jak zamki zbudowane w późniejszym okresie. Do 1410 roku znajdowała się tutaj siedziba niewielkiego komturstwa. Po Bitwie pod Grunwaldem w lecie 1410 roku na krótko zamek obsadziło rycerstwo polskie. Po wycofaniu wojsk polskich była to siedziba wójta krzyżackiego. W 1411 roku polski rycerz Janusz Brzozogłowy najechał Papowo co spowodowało zniszczenia na przedzamczu. Podczas wojny Wojny trzynastoletniej w 1454 roku na zamku schronił się Wielki marszałek, komtur gdański i komtur grudziądzki. W dniu 7 lutego 1454 roku zamek został zdobyty przez walczące po stronie Polski wojska Związku Pruskiego i czeskich rycerzy najemnych pod dowództwem pruskiego rycerza Ottona Machwica. Zamek obsadziła załoga dowodzona przez Janka z Targowiska. Wkrótce król Kazimierz Jagiellończyk rozkazał zniszczyć zamek, jednak w 1458 roku, zamek obsadziły krzyżackie oddziały zaciężne pod dowództwem Bernarda Szumborskiego na czele 55 żołnierzy. W lipcu tego samego roku pod zamek podeszli Polacy dowodzeni przez rycerza Piotra z Szamotuł, w związku z czym Krzyżacy się poddali. Następnie wojska polskie zamek spaliły realizując polecenie króla. W 1466 roku zamek został włączony do Królestwa Polskiego i wszedł w skład Królewszczyzny. Jego pierwszym starostą został Gabriel Bażyński. W 1505 roku król Aleksander Jagiellończyk nadał obiekt biskupom chełmińskim, którzy w XVI wieku częściowo rozebrali go przed 1639 rokiem na materiał budowlany na potrzeby budowy seminarium duchownego w Chełmnie, jednak z uwagi na to, że zamek zbudowano z kamieni polnych, w dużym stopniu przetrwał tę rozbiórkę. W rękach biskupów ruiny zamku pozostawały do I Rozbioru Polski w 1772 r. W XIX wieku dalszych zniszczeń dokonali okoliczni mieszkańcy. Zamek był wybudowany z głazów narzutowych oraz granitu.

Oświata i kultura

W Papowie Biskupim znajduje się biblioteka i gimnazjum (wybudowane w 1968 r.). W bibliotece znajduje się 18 964 woluminów, w tym 5205 dla dzieci i młodzieży, 7922 dla dorosłych oraz 5767 książek literatury niebeletrystycznej. Biblioteka dostała w 2004 dofinansowanie od Ministerstwa Nauki i Informatyzacji RP na możliwość korzystania z internetowej bazy danych. Początki oświaty we wsi datuje się na XVII wiek. W 1647 powstała tu pierwsza szkoła z jednym nauczycielem.

W Papowie Biskupim znajduje się również jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej. Według przekazów założył ją w 1928 roku Jan Frąckiewicz. W 1963 roku wybudowany został aktualnie użytkowany budynek straży. W połowie lat 80-tych przebudowano część garażową remizy na dodatkowy pojazd. W 1995 roku papowska jednostka została włączona do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (KRSG).

Przyroda

Na obszarze wsi położone jest Jezioro Papowskie. W parku koło dworu i przy ruinach zamku rosną dwa dęby będące pomnikami przyrody.

Urodzeni w Papowie Biskupim

• Julian Prejs - pisarz, wydawca
• Irena Santor - piosenkarka

Sport

W Papowie Biskupim istnieje drużyna piłkarska, która nazywa się LKS Kasztelan. Drużyna ta występuje obecne w V lidze (A klasa) podokręgu toruńskim.

Zobacz też

• Papowo Toruńskie
• Parafia św. Mikołaja w Papowie Biskupim

Bibliografia

• Papowo Biskupie w Toruńskim Serwisie Turystycznym
• Podstawowe informacje o wsi
• Papowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 849 .