Seweryn Nalewajko: Różnice pomiędzy wersjami

Seweryn (Semerij) Nalewajko
	; Seweryn Nalewajko na XIX w. obrazie nieznanego autora
Miejsce urodzenia	Husiatyn
Data i miejsce śmierci	11 kwietnia 1597 ; Warszawa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:36, 31 gru 2015

Rewers ukraińskiej monety 20 hrywien z wizerunkiem Nalewajki

Seweryn (Semerij) Nalewajko (Naliwajko) ukr. Северин Наливайко (ur. w Husiatynie, zm. 11 kwietnia 1597 w Warszawie) – kozacki ataman, przywódca powstania kozacko-chłopskiego na Ukrainie w latach 1595–1596^[1].

W starszej literaturze historycznej występuje jako Semen Nalewajko; w rzeczywistości nosił imię Semerij, co jest ukraińską oboczną formą imienia Seweryn^[2].

Jako syn kuśnierza z Husiatyna, który popadł w zatarg z dziedzicem miasteczka Kalinowskim i został zabity przez jego sługi, zbiegł w służbę żołnierską. Początkowo walczył przeciwko kozakom u Konstantego Ostrogskiego, skąd też do nich zbiegł^[3]. Tam jako dowódca bandy łupieskiej wyprawiał się na Turków i Tatarów, pustosząc Mołdawię i Węgry.

W 1595 wykorzystując niepokoje miejscowej czerni, wywołane niedawnym powstaniem Kosińskiego , postanowił przemocą rozwiązać swoj prywatny spór z Marcinem Kalinowskim co stało się zarzewiem kolejnej rewolty przeciw Rzeczypospolitej. Zdobył Mohylew i Słuck, dokonując licznych pogromów i rzezi mieszczan i Żydów. W porównaniu z innymi Kozakami charakteryzowało Nalewajkę szczególne okrucieństwo. Został pokonany przez hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego w dniu 3 kwietnia 1596 roku w Bitwie nad Ostrym Kamieniem i następnie po oblężeniu taboru w dniach 26.05-07.06 w bitwie pod Łubniami na uroczysku Sołonica, gdzie został pojmany przez własnych ludzi i oddany do niewoli w zamian za darowanie życia i majątku części Kozaków. Następnie został przewieziony do Warszawy, gdzie po dziesięciomiesięcznym śledztwie skazano go na karę śmierci, wykonaną na Górze Szubienicznej (na której wzniesiono ponad 200 lat później Cytadelę Warszawską)^[4] .

Według opowieści (która do dnia dzisiejszego jest obecna wśród ludu ukraińskiego) szerzonej na Naddnieprzu po śmierci Nalewajki, Polacy mieli go upiec we wnętrzu miedzianego wołu.

Nalewajko jest bohaterem narodowym we współczesnej Ukrainie. Jego nazwiskiem nazwano ulice w wielu miastach, w szczególności na zachodzie kraju (m.in. we Lwowie i Winnicy), ma swoje pomniki. W 1998 Narodowy Bank Ukrainy wyemitował okolicznościową monetę o wartości 20 hrywien z jego wizerunkiem.

↑ Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski. Warszawa 1973, s.266
↑ Dariusz Kołodziejczyk. (rec.) Jak Kozacy państwo budowali, a Lachy historię im pisali : (Maciej Franz, Idea państwa kozackiego na ziemiach ukrainnych w XVI–XVII wieku, Toruń 2005). „Przegląd Historyczny”. 98 (4), s. 578, 2007.
↑ Karol Szajnocha, Dwa lata dziejów naszych, 1646-1648: opowiadanie i źródła, str. 71
↑ Władysław Andrzej Serczyk Historia Ukrainy Ossolineum 2001, s. 16-17

[1] Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski. Warszawa 1973, s.266

[2] Dariusz Kołodziejczyk. (rec.) Jak Kozacy państwo budowali, a Lachy historię im pisali : (Maciej Franz, Idea państwa kozackiego na ziemiach ukrainnych w XVI–XVII wieku, Toruń 2005). „Przegląd Historyczny”. 98 (4), s. 578, 2007.

[3] Karol Szajnocha, Dwa lata dziejów naszych, 1646-1648: opowiadanie i źródła, str. 71

[4] Władysław Andrzej Serczyk Historia Ukrainy Ossolineum 2001, s. 16-17

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 31: / Linia 31: @@
 Jako syn kuśnierza z Husiatyna, który popadł w zatarg z dziedzicem miasteczka [[Walenty Aleksander Kalinowski|Kalinowskim]] i został zabity przez jego sługi, zbiegł w służbę żołnierską. Początkowo walczył przeciwko kozakom u [[Konstanty Wasyl Ostrogski|Konstantego Ostrogskiego]], skąd też do nich zbiegł<ref>[[Karol Szajnocha]], [http://books.google.pl/books?id=tYIfAAAAYAAJ&printsec=frontcover&dq=%22dwa+lata+dziej%C3%B3w+naszych%22&source=bl&ots=UEdw_ZtXbP&sig=wxw7auvJJ7N5W-T9lpj9egQO-aw&hl=pl&ei=HU_tS63OK-ijOM7W7egH&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBQQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false Dwa lata dziejów naszych, 1646-1648: opowiadanie i źródła], str. 71</ref>. Tam jako dowódca bandy łupieskiej wyprawiał się na [[Turcy|Turków]] i [[Tatarzy|Tatarów]], pustosząc [[Mołdawia|Mołdawię]] i [[Węgry]].
-W 1595 wykorzystując niepokoje miejscowej [[Czerń (ruskie chłopstwo)|czerni]], wywołane niedawnym [[Powstanie Kosińskiego|powstaniem Kosińskiego]] stanął na czele rewolty przeciw Rzeczypospolitej. Zdobył [[Mohylew]] i [[Słuck]], dokonując licznych pogromów i rzezi mieszczan i [[Żydzi|Żydów]]. W roku 1596 został pokonany przez [[hetman polny koronny|hetmana polnego koronnego]] [[Stanisław Żółkiewski|Stanisława Żółkiewskiego]] w [[Bitwa pod Łubnami lub Ostrym kamieniem|bitwie pod Łubniami lub Ostrym Kamieniem]], po której na pobliskim uroczysku Sołonica, został wzięty do niewoli (bitwę określa się wymiennie nazwami: bitwa pod Łubniami, Sołonicą, Ostrym Kamieniem). Podczas próby ucieczki Nalewajko został schwytany i przewieziony do [[Warszawa|Warszawy]], gdzie po dziesięciomiesięcznym śledztwie skazano go na karę śmierci, wykonaną na Górze Szubienicznej (na której wzniesiono ponad 200 lat później [[Cytadela Warszawska|Cytadelę Warszawską]])<ref>[[Władysław Andrzej Serczyk]] ''Historia Ukrainy'' Ossolineum 2001, s. 16-17</ref> .
+W 1595 wykorzystując niepokoje miejscowej [[Czerń (ruskie chłopstwo)|czerni]], wywołane niedawnym [[Powstanie Kosińskiego|powstaniem Kosińskiego]] , postanowił przemocą rozwiązać swoj prywatny spór z Marcinem Kalinowskim co stało się zarzewiem kolejnej rewolty przeciw Rzeczypospolitej. Zdobył [[Mohylew]] i [[Słuck]], dokonując licznych pogromów i rzezi mieszczan i [[Żydzi|Żydów]]. W porównaniu z innymi Kozakami charakteryzowało Nalewajkę szczególne okrucieństwo. Został pokonany przez [[hetman polny koronny|hetmana polnego koronnego]] [[Stanisław Żółkiewski|Stanisława Żółkiewskiego]] w dniu 3 kwietnia 1596 roku w Bitwie nad Ostrym Kamieniem i następnie po oblężeniu taboru w dniach 26.05-07.06 w [[Bitwa pod Łubnami|bitwie pod Łubniami]] na uroczysku Sołonica, gdzie został pojmany przez własnych ludzi i oddany do niewoli w zamian za darowanie życia i majątku części Kozaków. Następnie został przewieziony do [[Warszawa|Warszawy]], gdzie po dziesięciomiesięcznym śledztwie skazano go na karę śmierci, wykonaną na Górze Szubienicznej (na której wzniesiono ponad 200 lat później [[Cytadela Warszawska|Cytadelę Warszawską]])<ref>[[Władysław Andrzej Serczyk]] ''Historia Ukrainy'' Ossolineum 2001, s. 16-17</ref> .
 Według opowieści (która do dnia dzisiejszego jest obecna wśród ludu ukraińskiego) szerzonej na [[Ukraina (Naddnieprze)|Naddnieprzu]] po śmierci Nalewajki, Polacy mieli go upiec we wnętrzu miedzianego wołu.