Stare Tarnowice: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Dzielnica infobox}} |
→Historia: merytoryczne |
||
Linia 43: | Linia 43: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Stare Tarnowice kościół św. Marcina p.jpg|thumb|250px|Kościół św. Marcina Biskupa i Wyznawcy]] |
[[Plik:Stare Tarnowice kościół św. Marcina p.jpg|thumb|250px|Kościół św. Marcina Biskupa i Wyznawcy]] |
||
'''Stare Tarnowice''' (niem. ''Alt Tarnowitz'') - dzielnica [[Tarnowskie Góry|Tarnowskich Gór]], od której pochodzi nazwa samego miasta. Powstała w 1316. Pierwszym właścicielem był prawdopodobnie rycerz Adam de Tarnowice (a następnie jego syn lub brat, Święcisław, później Wrochemowie i inni). |
'''Stare Tarnowice''' (niem. ''Alt Tarnowitz'') - dzielnica [[Tarnowskie Góry|Tarnowskich Gór]], od której pochodzi nazwa samego miasta. Powstała w 1316. Pierwszym właścicielem był prawdopodobnie rycerz Adam de Tarnowice (a następnie jego syn lub brat, Święcisław, później, Włodkowie, Wrochemowie i inni). |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
Najdawniejsze wzmianki pochodzą z początku [[XIV wiek]]u, kiedy właścicielem osady był Adam de Tarnowice. Osada ta należała wówczas – jak większość na terenie dzisiejszych Tarnowskich Gór – do parafii w [[Repty Śląskie|Reptach]]. Na początku [[XV wiek]]u została utworzona osobna parafia w Tarnowicach |
Najdawniejsze wzmianki pochodzą z początku [[XIV wiek]]u, kiedy właścicielem osady był Adam de Tarnowice, występujący jako świadek w dokumentach między 1310 a 1351 rokiem. Później wsią władał Święcisław, członek dworu księcia oleśnickiego Konrada II, wyznaczony w 1369 roku jako rozjemca przy sporze o podział księstwa bytomskiego. Ostatnimi znanymi rycerzami z Tarnowic są rycerz Sambor wzmiankowany w 1411 roku oraz Mikołaj i Teodor Włodkowie [[Sulima (herb szlachecki)|herbu Sulima]], poświadczeni w 1415 roku. Siedzibą rycerską w XIV i XV wieku była przypuszczalnie [[Rezydencja rycerska typu motte|wieża obronna wzniesiona na kopcu]], którego pozostałości widoczne są za kościołem św. Marcina<ref>{{Cytuj|tytuł=Materiały z grodzisk stożkowatych w Woźnikach i Tarnowicach Starych w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu|czasopismo=www.academia.edu|data dostępu=2016-04-21|opublikowany=www.academia.edu|url=https://www.academia.edu/24580685/Materia%25C5%2582y_z_grodzisk_sto%25C5%25BCkowatych_w_Wo%25C5%25BAnikach_i_Tarnowicach_Starych_w_zbiorach_Muzeum_G%25C3%25B3rno%25C5%259Bl%25C4%2585skiego_w_Bytomiu}}</ref>. Osada ta należała wówczas – jak większość na terenie dzisiejszych Tarnowskich Gór – do parafii w [[Repty Śląskie|Reptach]]. Na początku [[XV wiek]]u została utworzona osobna parafia w Tarnowicach, w których wybudowano [[Stary kościół św. Marcina w Tarnowskich Górach-Starych Tarnowicach|kościół pw. św. Marcina]] (zbudowany ok. [[1400]] r.) będący najstarszym istniejącym kościołem na terenie [[Powiat tarnogórski|powiatu tarnogórskiego]]. |
||
W okresie powstania Tarnowskich Gór na początku [[XVI wiek]]u na polach między Tarnowicami (odtąd zwanymi Stare Tarnowice), Sowicami i Lasowicami, właścicielem osady była rodzina [[Wrochem|Wrochemów]]. Wymieniany wówczas w dokumentach [[Piotr Wrochem]] jest zapewne fundatorem |
W okresie powstania Tarnowskich Gór na początku [[XVI wiek]]u na polach między Tarnowicami (odtąd zwanymi Stare Tarnowice), Sowicami i Lasowicami, właścicielem osady była rodzina [[Wrochem|Wrochemów]]. Wymieniany wówczas w dokumentach [[Piotr Wrochem]] jest zapewne fundatorem [[Zamek w Tarnowicach|zamku]], który zastąpił wcześniejszą siedzibę właścicieli koło kościoła. |
||
Ostatnimi właścicielami od [[1820]] r. była rodzina hrabiów i książąt [[Henckel von Donnersmarck]] ze [[Świerklaniec|Świerklańca]]. W [[1891]] r. hrabia [[Guido Henckel von Donnersmarck]] połączył tereny Starych Tarnowic i [[Repty Śląskie|Rept]] w jeden fideikomis dla swego młodszego syna hrabiego [[Kraft Henckel von Donnersmarck|Krafta]]. Rezydował on w |
Ostatnimi właścicielami od [[1820]] r. była rodzina hrabiów i książąt [[Henckel von Donnersmarck]] ze [[Świerklaniec|Świerklańca]]. W [[1891]] r. hrabia [[Guido Henckel von Donnersmarck]] połączył tereny Starych Tarnowic i [[Repty Śląskie|Rept]] w jeden [[Fideikomis familijny|fideikomis]] dla swego młodszego syna hrabiego [[Kraft Henckel von Donnersmarck|Krafta]]. Rezydował on w neorenesansowym pałacu w parku na pograniczu [[Repty Śląskie|Rept]] i Starych Tarnowic. |
||
Po [[1922]] r. osada znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej. W latach 70. i 80. na polach między Starymi Tarnowicami a [[Opatowice (Tarnowskie Góry)|Opatowicami]] wzniesiono [[Osiedle Przyjaźń (Tarnowskie Góry)|osiedle „Przyjaźń”]] – największe osiedle mieszkaniowe Tarnowskich Gór. |
Po [[1922]] r. osada znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej. W latach 70. i 80. na polach między Starymi Tarnowicami a [[Opatowice (Tarnowskie Góry)|Opatowicami]] wzniesiono [[Osiedle Przyjaźń (Tarnowskie Góry)|osiedle „Przyjaźń”]] – największe osiedle mieszkaniowe Tarnowskich Gór. |
||
=== Panowie Starych Tarnowic === |
=== Panowie Starych Tarnowic === |
||
* Adam de Tarnowice (wzmianki między 1310 a 1351) |
|||
⚫ | |||
* Święcisław (wzmianka w 1369) |
|||
* Sambor (wzmianka w 1411) |
|||
* Mikołaj i Teodor Włodkowie [[Sulima (herb szlachecki)|herbu Sulima]] (wzmianka 1415) |
|||
⚫ | |||
* Ohm-Januszewscy - 1603 - XVIII w. |
* Ohm-Januszewscy - 1603 - XVIII w. |
||
* [[Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck]] - [[1820]]-[[1848]] |
* [[Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck]] - [[1820]]-[[1848]] |
Wersja z 11:53, 21 kwi 2016
Dzielnica Tarnowskich Gór | |||
Kościół pw. św. Marcina | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Miasto | |||
Data założenia | |||
W granicach Tarnowskich Gór | |||
Zarządzający |
Jarosław Podgórski | ||
Populacja (31.12.2010) • liczba ludności |
| ||
Strefa numeracyjna |
(+48) 32 | ||
Kod pocztowy |
42-612 | ||
Tablice rejestracyjne |
STA | ||
Położenie na mapie Tarnowskich Gór | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego | |||
50°26′27″N 18°48′45″E/50,440833 18,812500 | |||
Strona internetowa |
Stare Tarnowice (niem. Alt Tarnowitz) - dzielnica Tarnowskich Gór, od której pochodzi nazwa samego miasta. Powstała w 1316. Pierwszym właścicielem był prawdopodobnie rycerz Adam de Tarnowice (a następnie jego syn lub brat, Święcisław, później, Włodkowie, Wrochemowie i inni).
Historia
Najdawniejsze wzmianki pochodzą z początku XIV wieku, kiedy właścicielem osady był Adam de Tarnowice, występujący jako świadek w dokumentach między 1310 a 1351 rokiem. Później wsią władał Święcisław, członek dworu księcia oleśnickiego Konrada II, wyznaczony w 1369 roku jako rozjemca przy sporze o podział księstwa bytomskiego. Ostatnimi znanymi rycerzami z Tarnowic są rycerz Sambor wzmiankowany w 1411 roku oraz Mikołaj i Teodor Włodkowie herbu Sulima, poświadczeni w 1415 roku. Siedzibą rycerską w XIV i XV wieku była przypuszczalnie wieża obronna wzniesiona na kopcu, którego pozostałości widoczne są za kościołem św. Marcina[2]. Osada ta należała wówczas – jak większość na terenie dzisiejszych Tarnowskich Gór – do parafii w Reptach. Na początku XV wieku została utworzona osobna parafia w Tarnowicach, w których wybudowano kościół pw. św. Marcina (zbudowany ok. 1400 r.) będący najstarszym istniejącym kościołem na terenie powiatu tarnogórskiego.
W okresie powstania Tarnowskich Gór na początku XVI wieku na polach między Tarnowicami (odtąd zwanymi Stare Tarnowice), Sowicami i Lasowicami, właścicielem osady była rodzina Wrochemów. Wymieniany wówczas w dokumentach Piotr Wrochem jest zapewne fundatorem zamku, który zastąpił wcześniejszą siedzibę właścicieli koło kościoła.
Ostatnimi właścicielami od 1820 r. była rodzina hrabiów i książąt Henckel von Donnersmarck ze Świerklańca. W 1891 r. hrabia Guido Henckel von Donnersmarck połączył tereny Starych Tarnowic i Rept w jeden fideikomis dla swego młodszego syna hrabiego Krafta. Rezydował on w neorenesansowym pałacu w parku na pograniczu Rept i Starych Tarnowic.
Po 1922 r. osada znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej. W latach 70. i 80. na polach między Starymi Tarnowicami a Opatowicami wzniesiono osiedle „Przyjaźń” – największe osiedle mieszkaniowe Tarnowskich Gór.
Panowie Starych Tarnowic
- Adam de Tarnowice (wzmianki między 1310 a 1351)
- Święcisław (wzmianka w 1369)
- Sambor (wzmianka w 1411)
- Mikołaj i Teodor Włodkowie herbu Sulima (wzmianka 1415)
- Wrochemowie - od co najmniej 1525 do 1603 r.
- Ohm-Januszewscy - 1603 - XVIII w.
- Karol Łazarz Henckel von Donnersmarck - 1820-1848
- Guido Henckel von Donnersmarck - 1848-1916
- Kraft Henckel von Donnersmarck - 1916-1945
Zobacz też
- Zamek w Starych Tarnowicach
- Parafia św. Marcina Biskupa i Wyznawcy w Starych Tarnowicach
- Ulica Pyskowicka w Tarnowskich Górach
- Ulica Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Tarnowskich Górach
- Osiedle Przyjaźń (Tarnowskie Góry)
Herb
Wg statutu dzielnicy Stare Tarnowice herbem jest
(...) biała kosa drzewca, biała siekiera i cep, ułożone obok siebie na niebieskim polu, drzewce są barwy złotej[3].
Linki zewnętrzne
- ↑ bip Tarnowskie Góry - struktura wiekowa, płeć, charakter pobytu, dzielnice /ludność Tarnowskich Gór/
- ↑ Materiały z grodzisk stożkowatych w Woźnikach i Tarnowicach Starych w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, www.academia.edu [dostęp 2016-04-21] .
- ↑ Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego; tytuł: uchwała nr VII/76/2011 Rady Miejskiej w Tarnowskich Górach z dnia 16 marca 2011r. w sprawie Statutu Dzielnicy STARE TARNOWICE
Bibliografia
- Tarnowice Stare, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 196 .