Sobór Zaśnięcia Matki Bożej we Włodzimierzu (Ukraina)

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej

sobór katedralny
Widok ogólny
Państwo	Ukraina
Obwód	wołyński
Miejscowość	Włodzimierz Wołyński
Adres	{{{adres}}}
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego
Parafia	Zaśnięcia Matki Bożej we Włodzimierzu Wołyńskim
Wezwanie	Zaśnięcia Matki Bożej
Wspomnienie liturgiczne	15/28 sierpnia
Historia Data rozpoczęcia budowy 1156 Data zakończenia budowy 1160; 1895–1900 (całkowita przebudowa) Data poświęcenia 17 września 1900 (ponownie) Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Poprzednie wyznanie prawosławne (do unii brzeskiej); unickie (XVII–XVIII w.)
Dane świątyni Styl staroruski Architekt G. Kotow (odbudowa) Świątynia • materiał bud. • wysokość • długość • szerokość • cegła 18,5 m 34 m 20,8 m Kopuła • liczba kopuł 1 Liczba ikonostasów 3
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
Położenie na mapie Ukrainy Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
50°50′28″N 24°19′13″E
Strona internetowa

{{Świątynia chrześcijańska infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | adres = Nieznane pola: "data rejestracji", "pozycja napisu", "rejestr", "kod języka" oraz "nr rej. zabytku". Nieoczekiwana grafika: "miejscowość".

Widok wnętrza świątyni

Widok kompleksu soborowego z ozdobną bramą i siedzibą biskupów

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej we Włodzimierzu Wołyńskim – prawosławny sobór we Włodzimierzu Wołyńskim, pełniący funkcje katedry eparchii włodzimiersko-wołyńskiej Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego. Jedyny, względnie zachowany zabytek architektury staroruskiej sprzed najazdu mongolskiego na Wołyniu. Z okresu staroruskiego pochodzą tylko najstarsze dolne partie świątyni, a większa część obecnej bryły budynku powstała w 1900 jako rekonstrukcja pierwotnego wyglądu obiektu.

Historia

Pierwsza cerkiew w tym miejscu została wzniesiona na polecenie księcia Mścisława Iziasławicza w latach 1156–1160. Książę ten został pochowany w obiekcie. Świątynia nie poniosła większych strat w czasie najazdu mongolskiego w 1240, tym samym będąc jedyną na Wołyniu cerkwią, która przetrwała w dobrym stanie wyżej wymienioną napaść. W kolejnych wiekach budynek pozostawał soborem katedralnym i miejscem pochówku książąt wołyńskich: Wasylki Romanowicza i jego żony oraz syna, Włodzimierza Wasylkowicza. W cerkwi chowano również miejscowych biskupów prawosławnych. W 1491, w czasie kolejnego napadu tatarskiego, budynek został poważnie uszkodzony, jednak już trzy lata później zakończono jego odbudowę, połączoną z wzniesieniem w najbliższym sąsiedztwie rezydencji biskupiej.

Po ogłoszeniu aktu unii brzeskiej, zainicjowanego m.in. przez prawosławnego biskupa włodzimierskiego i brzeskiego Hipacego Pocieja, katedra we Włodzimierzu Wołyńskim przeszła w ręce unitów (diecezja włodzimiersko-brzeska). W 1683 budynek został zniszczony przez pożar. W czasie odbudowy świątynia została znacznie przebudowana: w 1753 jej fasada zachodnia została odrestaurowana w stylu barokowym i na miejscu starszej wzniesiono dwie wieże. W 1782 na zlecenie biskupa Stefana Symeona Młockiego rozpoczęto budowę ukrytych schodów o masywnych stopniach, co jednak doprowadziło do zawalenia się części sklepienia soboru. Już w 1795 budynek wykorzystywano jako magazyn. Dziesięć lat później zostały podjęte działania na rzecz przywrócenia cerkwi do użytku liturgicznego, jednak dopiero w 1885, po likwidacji unii w Imperium Rosyjskim, podjęto prace nad odnowieniem obiektu. Specjalna komisja przeprowadziła uporządkowanie terytorium zrujnowanego soboru, który następnie został zrekonstruowany według projektu G. Kotowa, w stylu neobizantyjskim. Odrestaurowane zostały również dzwonnica i pałac biskupi, zaś od podstaw wzniesiony dom dla przyszłego proboszcza parafii przy cerkwi. Uroczyste poświęcenie soboru, ponownie jako prawosławnego, nastąpiło 17 września 1900. Od tego czasu obiekt jest czynną świątynią prawosławną, administrowaną przez Rosyjski Kościół Prawosławny, w okresie międzywojennym przez Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, a od 1941 ponownie przez Cerkiew Rosyjską.

Obecnie (2010) jest jednym z dwóch soborów katedralnych eparchii włodzimiersko-wołyńskiej, obok soboru Trójcy Świętej w Kowlu. Obiekt jest wpisany na listę zabytków o znaczeniu ogólnokrajowym.

Architektura

Po odbudowie soboru w końcu XIX w. świątynia reprezentuje styl staroruski, przypuszczalnie oddający pierwotny wygląd pierwszej cerkwi. W trakcie XIX-wiecznych prac budowlanych usunięto wszystkie zabytkowe elementy architektoniczne dodane podczas odbudów w czasach gotyku i baroku. Obecnie istniejący budynek wzniesiony jest na planie prostokąta o bokach 34 i 20,8 metra, zaś jego wysokość sięga 18,5 m. Ściany soboru mają półtora metra grubości. Obiekt wzniesiony jest z cegły, malowany na kolor niebieskozielony i biały. W centralnym punkcie jego dachu znajduje się zrekonstruowana pojedyncza kopuła, ze złoconym dachem i krzyżem.

Wnętrze soboru jest pokryte freskami wykonanymi w XIX wieku w czasie przebudowy, przedstawiającymi w większości świętych związanych z ziemiami ukraińskimi i rosyjskimi. Główny ikonostas jest trzyrzędowy, funkcjonują również dwa boczne.