Mokrsko Dolne: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m korekta opisu |
→Zabytki: Merytoryczne na podstawie Katalogu Świechowskiego Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
Linia 55: | Linia 55: | ||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
* '''Kościół pw. Wniebowzięcia NMP''' z |
* '''Kościół pw. Wniebowzięcia NMP''' z 1. ćwierci XIII w. z zachowanym kamiennym [[sztuka romańska|romańskim]] [[prezbiterium]] i fragmentami średniowiecznych fresków, oraz trzema monoforiami. Pierwsze wzmianki o parafii i kościele pochodzą z 1326 r., wiadomo jednak, że parafia powstała wcześniej. Pierwszy kościół wzniesiono w 1. połowie XIII w., dzisiaj jest częścią obecnej świątyni – stanowi obecne [[prezbiterium]] i „schowek” za głównym ołtarzem. Kościół rozbudowywano i przebudowywano w XVII ([[nawa]] [[barok]]owa). Wtedy wyburzono romańską ścianę zachodnią i dobudowano obecną nawę i zakrystię. Pierwotna nawa pełni od tego czasu rolę prezbiterium. Z fazy romańskiej zachował się portal północny i uszkodzony tympanon wmurowany nad późniejszym portalem do zakrystii. Kolejna przebudowa w XVIII i pierwszej połowie XIX wieku. Główny ołtarz w stylu późnobarokowym, z pierwszej połowy XVIII wieku. Ołtarze boczne w stylu [[rokoko]]wym, a w kaplicy [[krucyfiks]] [[gotyk|gotycki]] z początku XV w. Obok kościoła znajduje się drewniana [[dzwonnica]] z XIX w. Kościół otoczony jest ogrodzeniem z kapliczką, wybudowanym w XIX w. Kościół jest wpisany do [[rejestr zabytków|rejestru zabytków nieruchomych]] (nr rej.: A.154 z 11.02.1967){{r|zabytek}}. |
||
* '''Zespół dworski''' – dwór z przełomu XIX i XX w. otoczony parkiem z II połowy XIX w. (nr rej.: A.156 z 18.06.1977){{r|zabytek}}. |
* '''Zespół dworski''' – dwór z przełomu XIX i XX w. otoczony parkiem z II połowy XIX w. (nr rej.: A.156 z 18.06.1977){{r|zabytek}}. |
||
* '''Dworska Górka''', [[średniowiecze|średniowieczne]] [[grodzisko (archeologia)|grodzisko]] z XIV w. Usytuowane na skraju [[parów|parowu]], 150 m na wschód od kościoła. |
* '''Dworska Górka''', [[średniowiecze|średniowieczne]] [[grodzisko (archeologia)|grodzisko]] z XIV w. Usytuowane na skraju [[parów|parowu]], 150 m na wschód od kościoła. |
Wersja z 21:02, 20 lip 2019
{{{rodzaj miejscowości}}} | |
Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP | |
Państwo | świętokrzyskie |
---|---|
Powiat | |
Gmina | |
Strefa numeracyjna |
41 |
Kod pocztowy |
28-305[1] |
Tablice rejestracyjne |
TJE |
SIMC |
0270449 |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} |
Mokrsko Dolne – wieś sołecka[2] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sobków[3].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Integralne części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0270490 | Bugaj | przysiółek |
0270455 | Kolonie | część wsi |
0270461 | Łazek | część wsi |
0270478 | Pod Kościołem | część wsi |
0270484 | Stok | część wsi |
Historia
Miejscowy kościół istniał jako kaplica już w 1363 r. Do 1836 r. był kościołem filialnym parafii w Mnichowie. W XV w. dziedzicem Mokrska był Dziewisz herbu Koźlerogi, proboszcz skalbmierski i kanonik krakowski. W 1428 r. uposażył on ołtarz Matki Boskiej w kaplicy św. Tomasza w wawelskiej katedrze.
W 1827 r. Mokrsko Dolne miało 29 domów i 359 mieszkańców.
W 1936 w Mokrsku Dolnym urodził się Kazimierz Braun – polski aktor i reżyser teatralny, teatrolog, krytyk teatralny, pisarz i tłumacz. Ojciec Grzegorza Brauna.
Zabytki
- Kościół pw. Wniebowzięcia NMP z 1. ćwierci XIII w. z zachowanym kamiennym romańskim prezbiterium i fragmentami średniowiecznych fresków, oraz trzema monoforiami. Pierwsze wzmianki o parafii i kościele pochodzą z 1326 r., wiadomo jednak, że parafia powstała wcześniej. Pierwszy kościół wzniesiono w 1. połowie XIII w., dzisiaj jest częścią obecnej świątyni – stanowi obecne prezbiterium i „schowek” za głównym ołtarzem. Kościół rozbudowywano i przebudowywano w XVII (nawa barokowa). Wtedy wyburzono romańską ścianę zachodnią i dobudowano obecną nawę i zakrystię. Pierwotna nawa pełni od tego czasu rolę prezbiterium. Z fazy romańskiej zachował się portal północny i uszkodzony tympanon wmurowany nad późniejszym portalem do zakrystii. Kolejna przebudowa w XVIII i pierwszej połowie XIX wieku. Główny ołtarz w stylu późnobarokowym, z pierwszej połowy XVIII wieku. Ołtarze boczne w stylu rokokowym, a w kaplicy krucyfiks gotycki z początku XV w. Obok kościoła znajduje się drewniana dzwonnica z XIX w. Kościół otoczony jest ogrodzeniem z kapliczką, wybudowanym w XIX w. Kościół jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.154 z 11.02.1967)[6].
- Zespół dworski – dwór z przełomu XIX i XX w. otoczony parkiem z II połowy XIX w. (nr rej.: A.156 z 18.06.1977)[6].
- Dworska Górka, średniowieczne grodzisko z XIV w. Usytuowane na skraju parowu, 150 m na wschód od kościoła.
- Cmentarz parafialny z pocz. XIX w. (nr rej.: A.155 z 27.05.1993)[6].
- Kaplica grobowa Chelińskich z 1865 r. (nr rej.: A.155 z 27.05.1993)[6]. Jest użytkowana obecnie jako kaplica cmentarna.
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014–03–09].
- ↑ Jednostki organizacyjne gminy Sobków. Urząd Gminy Sobków. [dostęp 26.03.2015].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-10].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014–03–09].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
- ↑ a b c d Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 11 [dostęp 2015-10-20] .
Bibliografia
- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880, Tom VI, s. 634