Palladianizm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 19:16, 22 paź 2019

Palladianizm – styl w architekturze inspirowany twórczością Andrea Palladio. Budowle wzniesione przez tego architekta i jego naśladowców cechuje konsekwencja układów konstrukcyjnych, umiarkowanie w dekoracji, stosowanie wielkiego porządku obejmującego całą wysokość budynku. Palladio był zwolennikiem funkcjonalności, klasycznego monumentalizmu. Jego dzieła nawiązują do porządków antycznych. W latach późniejszych palladianizm rozwinął się w krajach protestanckich, zwłaszcza w Holandii i Anglii, gdzie był postrzegany jako styl przeciwstawny barokowi, uznawanemu za styl papiestwa. Palladianizm był swoistą interpretacją architektury klasycznej (grecko-rzymskiej) i wyróżniał się ograniczoną dekoracją w porównaniu z bogatymi formami architektury barokowej. Jednocześnie zwracano uwagę przy projektowaniu na harmonię proporcji i symetrię planu.

W Anglii prace Andrea Palladia były znane od czasu podróży do Włoch w 1601 i 1613-1614 odbytych przez Indigo Jonesa. Styl ten wkrótce zaczęto stosować przede wszystkim w reprezentacyjnych siedzibach bogatej szlachty. Jeszcze większą popularność wenecki klasycyzm palladiański zdobył po wydaniu w 1709 roku w Oksfordzie dzieła Palladia Quattro Libri dell'Architettura, które wywarło duży wpływ na klasycyzm angielski. Przykładem architektury palladiańskiej jest Chiswick House lorda Burlingtona, wzorowany na Villa Rotonda^[1], a także pałac Woburn Abbey, Wilton House, Holkham hall, Russborough House i Queen’s House w Greenwich.

Palladiański typ pałacowy był popularny w Polsce pod koniec XVIII wieku i uważany jest za charakterystyczny dla architektury klasycyzmu polskiego, jest częsty na Kresach Wschodnich I Rzeczypospolitej (np. kościół w zespole zamkowym w Podhorcach). Palladianizm był też obecny w pracach działających w Polsce architektów Dominika Merliniego, Szymona Zuga i Stanisława Zawadzkiego.

Do popularności rezydencji typu palladiańskiego przyczyniły się względy reprezentacyjne i funkcjonalność rozwiązań.

Villa Rotonda w Vicenzie z 1582 r.
Chiswick House z 1729 r.
Kościół św. Józefa w Podhorce z 1752 r.
Królikarnia w Warszawie z 1782 r.
Pałac w Lubostroniu z 1795 r.
Pałac w Natolinie
Drayton Hall w USA

Zobacz też

architektura klasycystyczna

Przypisy

↑ Pierre Chaunu: Cywilizacja wieku Oświecenia. Warszawa: PIW, 1993, s. 301. ISBN 83-06-02339-0.

[1] Pierre Chaunu: Cywilizacja wieku Oświecenia. Warszawa: PIW, 1993, s. 301. ISBN 83-06-02339-0.

[1]

@@ Linia 2: / Linia 2: @@
 '''Palladianizm''' – styl w [[architektura|architekturze]] inspirowany twórczością [[Andrea Palladio]]. Budowle wzniesione przez tego architekta i jego naśladowców cechuje konsekwencja układów konstrukcyjnych, umiarkowanie w dekoracji, stosowanie [[wielki porządek|wielkiego porządku]] obejmującego całą wysokość budynku. Palladio był zwolennikiem funkcjonalności, klasycznego monumentalizmu. Jego dzieła nawiązują do [[porządek architektoniczny|porządków]] antycznych. W latach późniejszych palladianizm rozwinął się w krajach [[Protestantyzm|protestanckich]], zwłaszcza w [[Holandia|Holandii]] i [[Anglia|Anglii]], gdzie był postrzegany jako styl przeciwstawny [[barok]]owi, uznawanemu za styl papiestwa. Palladianizm był swoistą interpretacją architektury klasycznej (grecko-rzymskiej) i wyróżniał się ograniczoną dekoracją w porównaniu z bogatymi formami architektury barokowej. Jednocześnie zwracano uwagę przy projektowaniu na harmonię proporcji i symetrię planu.
-W Anglii prace Palladia były znane już w XVII wieku, ale szczególną popularność zdobyło wydane w 1709 roku w Oksfordzie dzieło Palladia ''Quattro Libri dell'Architettura'', które wywarło duży wpływ na klasycyzm angielski. Przykładem architektury palladiańskiej jest [[Chiswick House]] [[Richard Boyle|lorda Burlingtona]], wzorowany na ''[[Villa Rotonda]]''<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Chaunu | imię =Pierre | autor link =Pierre Chaunu | tytuł =Cywilizacja wieku Oświecenia | wydawca =PIW | miejsce =Warszawa | rok =1993 | strony =301 | isbn =83-06-02339-0}}</ref>, a także pałac [[Woburn Abbey]], Wilton House, Holkham hall''',''' Russborough House i Queen’s House w [[Greenwich]].
+W Anglii prace Andrea Palladia były znane od czasu podróży do Włoch w 1601 i 1613-1614 odbytych przez Indigo Jonesa. Styl ten wkrótce zaczęto stosować przede wszystkim w reprezentacyjnych siedzibach bogatej szlachty. Jeszcze większą popularność wenecki klasycyzm palladiański zdobył po wydaniu w 1709 roku w Oksfordzie dzieła Palladia ''Quattro Libri dell'Architettura'', które wywarło duży wpływ na klasycyzm angielski. Przykładem architektury palladiańskiej jest [[Chiswick House]] [[Richard Boyle|lorda Burlingtona]], wzorowany na ''[[Villa Rotonda]]''<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Chaunu | imię =Pierre | autor link =Pierre Chaunu | tytuł =Cywilizacja wieku Oświecenia | wydawca =PIW | miejsce =Warszawa | rok =1993 | strony =301 | isbn =83-06-02339-0}}</ref>, a także pałac [[Woburn Abbey]], Wilton House, Holkham hall''',''' Russborough House i Queen’s House w [[Greenwich]].
 Palladiański typ pałacowy był popularny w Polsce pod koniec XVIII wieku i uważany jest za charakterystyczny dla architektury klasycyzmu polskiego, jest częsty na [[Kresy Wschodnie|Kresach Wschodnich]] [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]] (np. kościół w zespole [[Zamek w Podhorcach|zamkowym]] w [[Podhorce (rejon brodzki)|Podhorcach]]). Palladianizm był też obecny w pracach działających w Polsce architektów [[Dominik Merlini|Dominika Merliniego]], [[Szymon Bogumił Zug|Szymona Zuga]] i [[Stanisław Zawadzki (architekt)|Stanisława Zawadzkiego]].