Bitwa pod Jezierną: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Poprawiam linki wewnętrzne i wykonuje drobne zmiany typograficzne i techniczne. |
drobne merytoryczne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wojna polsko-rosyjska (1654–1667)}} |
{{Wojna polsko-rosyjska (1654–1667)}} |
||
W dniach {{Data|1655-11-20}} – {{Data|1655-11-22}} pod [[Jezierna|Jezierną]], w czasie odwrotu spod [[Lwów|Lwowa]], cała armia rosyjsko-kozacka [[Bohdan Chmielnicki|Chmielnickiego]], [[Wasyl Buturlin|Buturlina]] i [[Piotr Potemkin|Potemkina]] została otoczona przez potężną armię chana [[Mehmed IV Girej|Mehmeda IV Gireja]] i wojska koronne wojewody [[Piotr Potocki (wojewoda bracławski)|Piotra Potockiego]]. |
W dniach {{Data|1655-11-20}} – {{Data|1655-11-22}} pod [[Jezierna|Jezierną]], w czasie odwrotu spod [[Lwów|Lwowa]], cała armia rosyjsko-kozacka [[Bohdan Chmielnicki|Chmielnickiego]], [[Wasyl Buturlin|Wasyla Buturlina]] i [[Piotr Potemkin|Potemkina]] została otoczona przez potężną armię chana [[Mehmed IV Girej|Mehmeda IV Gireja]] i wspomagające ją wojska koronne wojewody [[Piotr Potocki (wojewoda bracławski)|Piotra Potockiego]]. |
||
Podczas oblężenia Lwowa sytuacja wojsk polsko-litewskich w regionie była bardzo zła, ponieważ po klęsce hetmana wielkiego koronnego Stanisława Potockiego w bitwie pod Gródkiem Jagiellońskim wojska moskiewsko-kozackie dotarły aż po Lublin, a w tym czasie rozpoczął się już Potop szwedzki. Sytuacja zmieniła się, gdy 27 października okazało się, że chan krymski wraz z Tatarami krymskimi, Nogajskimi, Biełgorodzkimi i Oczakowskimi najechał terytoria opanowane przez Kozaków, a wkrótce polski oddział wojewody Piotra Potockiego połączył siły z oddziałami chana. |
|||
Z uwagi na fakt, że główne siły armii rosyjsko-kozackiej znajdowały się w pobliżu Lwowa, stworzono realne zagrożenie dla ziem ukraińskich. Hetman Chmielnicki i wojewoda Buturlin postanowili zakończyć oblężenie [[Lwów|Lwowa]] zadowalając się okupem i wyruszyć w kierunku oddziałów tatarsko-polskich. Do pierwszego starcia doszło 8 listopada, gdy wojska moskiewsko-kozackie były jeszcze w drodze i Tatarzy próbowali bez powodzenia zaatakować oddziały Grigorija Romodanowskiego. 9 listopada 1655 r. armia moskiewsko-kozacka zbliżyła się do Jeziernej i zaczęła przeprawę na drugą stronę rzeki. Pierwszy przekroczyły ją kozackie oddziały Chmielnickiego. |
|||
W dniu 10 listopada, kiedy Kozacy już przeszli i Buturlin zaczął przeprawę, zaatakowali Tatarzy, którzy po całodziennych walkach zostali odparci. W dniu 11 listopada wojska moskiewsko-kozackie stanęły w pobliżu miasta Jeziorna. Chan wysłał parlamentariuszy do Chmielnickiego, żądając zerwania sojuszu z Carstwem moskiewskim i poddania mu wojsk moskiewskich. Wobec odmowy wojska tatarskie zaatakowały ponownie 12 listopada, jednak walki nie przyniosły rozstrzygnięcia. Ponownie rozpoczęto rozmowy. W rezultacie wojska moskiewskie wypuszczono za okupem, a Bohdan Chmielnicki został zmuszony 23 listopada 1655 do podpisania traktatu, zobowiązującego go do udzielenia pomocy zbrojnej Rzeczypospolitej oraz do zerwania [[Ugoda perejasławska|związków z Rosją]]. Wszystkie zdobyte przez Rosjan i Kozaków łupy, także te z [[Lubelszczyzna|Lubelszczyzny]], dostały się w ręce Tatarów. |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* [[Ludwik Kubala]]: [http://dlibra.bibliotekaelblaska.pl/dlibra/docmetadata?id=21493 ''Wojna moskiewska R. 1654–1655''], Warszawa Kraków 1910 (s. 323–330) |
* [[Ludwik Kubala]]: [http://dlibra.bibliotekaelblaska.pl/dlibra/docmetadata?id=21493 ''Wojna moskiewska R. 1654–1655''], Warszawa Kraków 1910 (s. 323–330) |
||
* [[Leszek Podhorodecki]]: ''Chanat Krymski w XV – XVIII wieku'', Warszawa 1987, (s. 192–193). |
* [[Leszek Podhorodecki]]: ''Chanat Krymski w XV – XVIII wieku'', Warszawa 1987, (s. 192–193). |
||
*Eugen Gorb, Jurij Ryabucha, ''Lwów–Jezierna. Kampania kozacko-moskiewska roku 1655'', Wydawca:Inforteditions, ISBN: 9788365982384 |
|||
[[Kategoria:Bitwy wojny polsko-rosyjskiej (1654–1667)|Jezierna]] |
[[Kategoria:Bitwy wojny polsko-rosyjskiej (1654–1667)|Jezierna]] |
Wersja z 12:52, 20 gru 2019
W dniach 10 listopada?/20 listopada 1655 – 12 listopada?/22 listopada 1655 pod Jezierną, w czasie odwrotu spod Lwowa, cała armia rosyjsko-kozacka Chmielnickiego, Wasyla Buturlina i Potemkina została otoczona przez potężną armię chana Mehmeda IV Gireja i wspomagające ją wojska koronne wojewody Piotra Potockiego.
Podczas oblężenia Lwowa sytuacja wojsk polsko-litewskich w regionie była bardzo zła, ponieważ po klęsce hetmana wielkiego koronnego Stanisława Potockiego w bitwie pod Gródkiem Jagiellońskim wojska moskiewsko-kozackie dotarły aż po Lublin, a w tym czasie rozpoczął się już Potop szwedzki. Sytuacja zmieniła się, gdy 27 października okazało się, że chan krymski wraz z Tatarami krymskimi, Nogajskimi, Biełgorodzkimi i Oczakowskimi najechał terytoria opanowane przez Kozaków, a wkrótce polski oddział wojewody Piotra Potockiego połączył siły z oddziałami chana.
Z uwagi na fakt, że główne siły armii rosyjsko-kozackiej znajdowały się w pobliżu Lwowa, stworzono realne zagrożenie dla ziem ukraińskich. Hetman Chmielnicki i wojewoda Buturlin postanowili zakończyć oblężenie Lwowa zadowalając się okupem i wyruszyć w kierunku oddziałów tatarsko-polskich. Do pierwszego starcia doszło 8 listopada, gdy wojska moskiewsko-kozackie były jeszcze w drodze i Tatarzy próbowali bez powodzenia zaatakować oddziały Grigorija Romodanowskiego. 9 listopada 1655 r. armia moskiewsko-kozacka zbliżyła się do Jeziernej i zaczęła przeprawę na drugą stronę rzeki. Pierwszy przekroczyły ją kozackie oddziały Chmielnickiego.
W dniu 10 listopada, kiedy Kozacy już przeszli i Buturlin zaczął przeprawę, zaatakowali Tatarzy, którzy po całodziennych walkach zostali odparci. W dniu 11 listopada wojska moskiewsko-kozackie stanęły w pobliżu miasta Jeziorna. Chan wysłał parlamentariuszy do Chmielnickiego, żądając zerwania sojuszu z Carstwem moskiewskim i poddania mu wojsk moskiewskich. Wobec odmowy wojska tatarskie zaatakowały ponownie 12 listopada, jednak walki nie przyniosły rozstrzygnięcia. Ponownie rozpoczęto rozmowy. W rezultacie wojska moskiewskie wypuszczono za okupem, a Bohdan Chmielnicki został zmuszony 23 listopada 1655 do podpisania traktatu, zobowiązującego go do udzielenia pomocy zbrojnej Rzeczypospolitej oraz do zerwania związków z Rosją. Wszystkie zdobyte przez Rosjan i Kozaków łupy, także te z Lubelszczyzny, dostały się w ręce Tatarów.
Bibliografia
- Ludwik Kubala: Wojna moskiewska R. 1654–1655, Warszawa Kraków 1910 (s. 323–330)
- Leszek Podhorodecki: Chanat Krymski w XV – XVIII wieku, Warszawa 1987, (s. 192–193).
- Eugen Gorb, Jurij Ryabucha, Lwów–Jezierna. Kampania kozacko-moskiewska roku 1655, Wydawca:Inforteditions, ISBN: 9788365982384