Starorypin Prywatny
53°05′16″N 19°25′53″E/53,087778 19,431389| wieś | |
.jpg) Zabudowania rządcówki | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
417[2] |
| Strefa numeracyjna |
54 |
| Kod pocztowy |
87-500[3] |
| Tablice rejestracyjne |
CRY |
| SIMC |
0869169 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Rypin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu rypińskiego  | |
| 53°05′16″N 19°25′53″E/53,087778 19,431389[1]
| |
Starorypin Prywatny – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie rypińskim, w gminie Rypin, przy trasie linii kolejowej Sierpc–Rypin–Brodnica.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 417 mieszkańców[2]. Jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Rypin.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Starorypin Prywatny od Rządowego oddziela jeden strumień okresowy i jeden stały. Obydwa mają doliny o bardzo stromych zboczach. Pomiędzy nimi znajduje się wąski fragment wysoczyzny, a na nim grodzisko i plac po dawnym klasztorze bożogrobców, będące pozostałościami po dawnym Rypinie. Przed 1323 rokiem bożogrobcy wznieśli tu murowany wczesnogotycki kościół św. Piotra i Pawła oraz Najświętszej Marii Panny. Kościół w XVI wieku był remontowany. Od XVII wieku następowała powolna dewastacja obiektu. W 1777 roku kościół posiadał jeszcze dach. Prawdopodobnie został poważnie uszkodzony podczas wojen napoleońskich. W 1813 roku był już kompletną ruiną. W 1868 roku pozostałości kościoła rozebrano. Ośrodek starorypiński w 1. połowie XIV wieku posiadał ponadto jeszcze łaźnie i kaplicę św. Marii Magdaleny. Zagadkowa pozostaje kwestia wspominanego przez niektórych badaczy kościoła św. Wojciecha.
Pierwsza osada (zarówno gród, jak i klasztor) została zniszczona całkowicie, prawdopodobnie podczas najazdu Krzyżaków w 1329 roku. Osada przygrodowa musiała mieć spore znaczenie, skoro w dokumentach z 1326 roku, występuje jako civitas czyli miasto. Miasto założono od nowa w innym miejscu (dzisiejszy Rypin), a po starej osadzie pozostała nazwa: Starorypin (pochodzi od stary Rypin). Dziś cały kompleks pokryty zaroślami (drzewa i krzewy). Na szczycie grodziska znajduje się obelisk[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129557
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1218 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Zarys historii miasta Rypin. W: Leszek Grubalski: Z dziejów ziemi Dobrzyńskiej (zeszyt 7).
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
