Chomikomyszka kalifornijska
| Chaetodipus californicus[1] | |||
| (Merriam, 1889) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
chomikomyszka kalifornijska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[11] | |||
 | |||
Chomikomyszka kalifornijska[12] (Chaetodipus californicus) – gatunek ssaka podrodziny szczuroskoczników (Perognathinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae). C. californicus jest roślinożercą. Zamieszkuje tereny w amerykańskim paśmie górskim Sierra Nevada, na wybrzeżu południowej Kalifornii i północną część stanu Kalifornia Dolna w Meksyku[13][11]. Lokalizacja typowa: USA, stan Kalifornia, harbstwo Alameda, Berkeley[14]. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia C. californicus w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych jako gatunek najmniejszej troski (LC – least concern)[11].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1889 roku amerykański zoolog Clinton Hart Merriam nadając mu nazwę Perognathus californicus[2]. Holotyp pochodził z Berkeley, hrabstwie Alameda, w Kalifornii, w Stanach Zjednoczonych[15].
Jest gatunkiem parapatrycznym z chomikomyszką zaroślową[13]. W oparciu o szczegółowe sekwencjonowanie genów nDNA i mtDNA, C. califomicus tworzy grupę siostrzaną z C. fallax[15]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają siedem podgatunków[15].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Chaetodipus: gr. χαιτη khaitē „długie włosy”; rodzaj Dipus E.A.W. Zimmermann, 1780[16].
- californicus: Kalifornia[17].
- bensoni: Seth B. Benson (1905–2005), amerykański teriolog[9].
- bernardinus: San Bernardino, Kalifornia, Stany Zjednoczone[8].
- dispar: łac. dispar, disparis „różny, niepodobny, inny”[17].
- femoralis: późnołac. femoralis „okrycie na udo”, od łac. femur, femoris „udo”[17].
- marinensis: Marina, Kalifornia, Stany Zjednoczone[10].
- mesopolius: gr. μεσοπολιoς mesopolios „pół-szary”, od μεσος mesos „środkowy”; πολιος polios „szary”[6].
- ochrus: gr. ωχρος ōkhros „jasnożółty, blady, ziemisty”[17].
Budowa ciała[edytuj | edytuj kod]
| Wzór zębowy | I | C | P | M | |
|---|---|---|---|---|---|
| 20 | = | 1 | 0 | 1 | 3 |
| 1 | 0 | 1 | 3 | ||
W stosunku do innych gatunków rodzaju Chaetodipus chomikomyszka kalifornijska zaliczana jest do średnich lub dużych jego przedstawicieli. Futro ma szorstkie, w części grzbietowej wybarwione na kolor brązowo-szary z wyraźnym paskiem bocznym. W części brzusznej wybarwiona na kolor żótawobiały. Ogon dwukolorowy, pokryty sierścią. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego[13].
| wymiar | |
|---|---|
| długość ciała z głową | |
| długość ogona | |
| długość ucha (średni wymiar) | |
| długość kończyny tylnej (średni wymiar) | |
| masa ciała |
Kariotyp[edytuj | edytuj kod]
Garnitur chromosomowy tego zwierzęcia tworzą 22 pary (2n=44) chromosomów (FN=54)[13].
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Chomikomyszka kalifornijska wiedzie nocny, naziemny tryb życia. Wykazuje aktywność we wszystkich porach roku[13]. Długość życia tych zwierząt: 2–3 lata[11].
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Po ciąży trwającej około 25 dni chomikomyszka kalifornijska rodzi 4–5 młodych w miocie. Młode odłączają się od matki po osiągnięciu wieku około 3 tygodni. Dojrzałość płciową osiągają w wieku około 3 miesięcy[13].
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
C. californicus zamieszkuje tereny w amerykańskim paśmie górskim Sierra Nevada, na wybrzeżu południowej Kalifornii i północną część stanu Kalifornia Dolna w Meksyku[13][11]. Lokalizacja typowa: USA, stan Kalifornia, harbstwo Alameda, Berkeley[14].
Zasięg występowania w zależności od podgatunku[15][13]:
- C. c. californicus − zachodnia część USA: południowa część Zatoki San Francisco, zachodnio-centralna część stanu Kalifornia,
- C. c. bensoni − zachodnia część USA: południowa część zachodniego wybrzeża, zachodnio-centralna część Kalifornii,
- C. c. bernardinus − zachodnia część USA: pasma górskie San Gabriel i San Bernardino, południowo-zachodnia część Kalifornii,
- C. c. dispar − południowo-zachodnia część USA: wybrzeże Pacyfiku w południowo-zachodniej Kalifornii,
- C. c. femoralis − południowo-zachodnia część USA i północno-zachodni Meksyk: południowe wybrzeże Pacyfiku, południowo-zachodnia część Kalifornii (na południe do pasma Sierra de Juárez), północna część stanu Kalifornia Dolna,
- C. c. marinensis − zachodnia część USA: wybrzeże Pacyfiku w Kalifornii,
- C. c. mesopolius − północno-zachodni Meksyk (Sierra de San Pedro Mártir, północna część stanu Kalifornia Dolna),
- C. c. ochrus − zachodnia część USA: góry Temblor Range, Tehachapi i południowa część Sierra Nevada oraz wschodnio-centralna i południowo-centralna część Kalifornii.
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
C. californicus zasadniczo są roślinożercami. Żerują głównie na nasionach krzewów, roślinach jednorocznych i trawach. Mogą także spożywać mniejsze ilości roślinności zielonej i owady. Pokarm jest zbierany w zewnętrznych, wyściełanych futrem workach policzkowych i przenoszony do nor, gdzie jest magazynowany. Chomikomyszka kalifornijska nie musi pić wody. Organizm przyswaja wystarczającą ilość wody ze spożywanych pokarmów stałych[13].
Siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Chomikomyszka kalifornijska zasiedla tereny gęstych nizinnych i górskich chaparrali na wysokości do ok. 1500 m n.p.m.[13] Rzadziej spotykana jest w obszarach suchych pustynnych lub trawiastych oraz na terenach przybrzeżnych[13][11].
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wymienia C. californicus w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych jako gatunek najmniejszej troski (LC – least concern)[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Chaetodipus californicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Merriam 1889 ↓, s. 26.
- ↑ Merriam 1889 ↓, s. 27.
- ↑ J.A. Allen. Notes on new or little-known North American mammals, based on recent additions to the collection of mammals in the American Museum of Natural History. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 3 (20), s. 281, 1891. (ang.).
- ↑ W.H. Osgood. Revision of the pocket mice of the genus Perognathus. „North American Fauna”. 18, s. 58, 1900. (ang.).
- ↑ a b D.G. Elliot. Descriptions of apparently new species and subspecies of mammals from California, Oregon, the Kenai Peninsula, Alaska, and Lower California, Mexico. „Publication. Field Columbian Museum”. Zoological series. 3 (10), s. 168, 1903. (ang.).
- ↑ W.H. Osgood. Two new pocket mice of the genus Perognathus. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 17, s. 128, 1904. (ang.).
- ↑ a b S.B. Benson. Two New Pocket Mice, Genus Perognathus, from the Californias. „University of California publications in zoology”. 32 (7), s. 449, 1930. (ang.).
- ↑ a b von Bloeker 1938 ↓, s. 197.
- ↑ a b von Bloeker 1938 ↓, s. 199.
- ↑ a b c d e f g Chaetodipus californicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 219. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l D.J. Hafner: Family Heteromyidye (Pocket mice, Kangaroo mice and Kongaroo rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 213–214. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ a b Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Chaetodipus californicus. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 12 lipca 2020]
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 298. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 177, 1904. (ang.).
- ↑ a b c d The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- C.H. Merriam. Preliminary revision of the North American pocket mice. „North American Fauna”. 1, s. 1–36, 1889. (ang.).
- J.C. von Bloeker. Two new pocket mice, genus Perognathus, from west-central California. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 51, s. 197–200, 1938. (ang.).