Tadeusz Tyrowicz
Tadeusz Tyrowicz (przed 1937) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość |
polska |
Odznaczenia | |
Tadeusz Tyrowicz (ur. 24 sierpnia 1893 we Lwowie, zm. 19 grudnia 1978 w Krakowie) – polski inżynier, przedsiębiorca i przemysłowiec, major łączności Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 24 sierpnia 1893 we Lwowie[1][2]. Był synem lwowskiego rzeźbiarza Ludwika Tyrowicza (1861-1930) i Józefy z domu Iżykiewicz (1861-1920) oraz starszym bratem bliźniaków bratem Mariana (1901-1989) i Ludwika (1901-1958)[1][3]. Uczył się w szkole realnej we Lwowie[1][4]. Od 1910 do 1914 studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Lwowskiej[5].
Po wybuchu I wojny światowej i przerwaniu studiów służył w szeregach Legionów Polskich[2][5]. W 1915 był żołnierzem oddziału telefonicznego Komendy LP[2]. Mianowany plutonowym[2]. Był internowany w Huszt i w Bustyaháza[4][5]. Następnie, do listopada 1918 ukrywał się w Warszawie[5]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego i od listopada 1918 pracował w Ministerstwie Spraw Wojskowych, a potem w Departamencie Technicznym MSWoj.[5][1]. 8 grudnia 1918 awansowany na stopień oficerski podporucznika łączności[2]. Potem awansowany na kapitana, w 1921 był w 1 batalionie zapasowym telegraficznym[2]. Zweryfikowny w stopniu kapitana łączności ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[6], a następnie awansowany na stopień majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924[7]. W 1923 jako oficer nadetatowy 1 pułku łączności był przydzielony do Centralnych Zakładów Wojsk Łączności w Warszawie[8][9]. Od 1925 do 1927 był kierownikiem CZWŁ[5]. Od 1927 do 1930 sprawował stanowisko szefa inżynierii Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie[5][4]. W tym okresie, według stanu z 1928 jako oficer nadetatowy 1 p.ł. był przydzielony do tamtejszego 6 Okręgowego Szefostwa Łączności[10]. W 1930 na własną prośbę został zwolniony ze stałej służby wojskowej[5][4]. W 1934 jako major rezerwy był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer w dyspozycji dowódcy O. K. VI i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[11].
Był też piłkarzem, podczas wojny grał w barwach Legii, a potem w Lechii Lwów jako napastnik lewoskrzydłowy[12]. Po dokończeniu studiów w 1922 uzyskał dyplom inżyniera komunikacji[4][1]. Po śmierci ojca (1930), został właścicielem rodzinnej firmy „Zakłady kamieniarskie L. Tyrowicz”[4][1]. Kontynuował prace w tej branży, wykonując pomniki cmentarne[13].
Działał w organizacjach rzemieślniczych[4]. W czerwcu 1937 został wybrany prezesem Izby Rzemieślniczej we Lwowie[4][1]. Był członkiem Komitetu Organizacyjnego Obozu Zjednoczenia Narodowego[1]. W wyborach samorządowych z maja 1939 uzyskał mandat radnego Rady Miasta Lwowa startując z Listy Chrześcijańsko-Narodowej jako kandydat Obozu Zjednoczenia Narodowego[14]. We Lwowie zamieszkiwał przy ul. Piekarskiej 95[1].
Po wybuchu II wojny światowej brał udział w działaniach zbrojnych, potem był jeńcem oflagu VI B Dössel[15]. W tym czasie we Lwowie po nastaniu okupacji sowieckiej w połowie września 1939 sąsiadujące ze sobą przedsiębiorstwa kamieniarskie Tadeusza Tyrowicza i Kazimierza Périera (syna Henryka) zostały przekształcone w Kooperatywę Armii Czerwonej[16].
Od 1947 był wieloletnim pracownikiem Zjednoczenia Przemysłu Kamienia Budowlanego[15]. Jako wykładowca pracował w Technikum Górnictwa Odkrywkowego w Krakowie[15]. Opracował wiele podręczników i programów szkolnictwa kamieniarskiego i skalnego[15].
Był żonaty z Michaliną z domu Peter (189-1968)[17][18]. Miał syna[15]. Zmarł 19 grudnia 1978 w Krakowie[12][19]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[15][19].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (po 1945)[15]
- Krzyż Niepodległości (1937)[20][4]
- Krzyż Walecznych (przed 1923)[8][4]
- Złoty Krzyż Zasługi (przed 1938[1][4], po 1945)[15]
- Srebrny Krzyż Zasługi (po 1945)[15]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1][4]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1][4]
- odznaczenia ministra budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych[15]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 763.
- ↑ a b c d e f Tadeusz Tyrowicz. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2023-01-26].
- ↑ Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 180-181. ISBN 83-04-02817-4.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Nowy prezes Izby Rzemieślniczej we Lwowie. „Wschód”. Nr 52, s. 9, 30 czerwca 1937.
- ↑ a b c d e f g h Album inżynierów i techników w Polsce. T. 1, Cz. 1, Politechnika Lwowska. Rys historyczny. Informacje. Lwów: 1932, s. 74. [dostęp 2023-01-26].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 967.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 885.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 957, 966.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 874, 882.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 611, 621.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 353, 974.
- ↑ a b Tadeusz Tyrowicz. baza.rocznikpilkarski.pl. [dostęp 2023-01-26].
- ↑ Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 183. ISBN 83-04-02817-4.
- ↑ Wykaz mandatów w wyborach do Rady miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 123, s. 2, 3 czerwca 1939.
- ↑ a b c d e f g h i j Tadeusz Tyrowicz. Nekrolog. „Dziennik Polski”. Nr 289, s. 6, 21 grudnia 1978.
- ↑ Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 131. ISBN 83-04-02817-4.
- ↑ Kondolencje. „Dziennik Polski”. Nr 194, s. 2, 16 sierpnia 1968.
- ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Michalina Tyrowicz. rakowice.eu. [dostęp 2023-01-26].
- ↑ a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Tadeusz Tyrowicz. rakowice.eu. [dostęp 2023-01-26].
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
- Absolwenci Politechniki Lwowskiej
- Internowani w Bustyaháza
- Internowani w Huszt
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Majorowie łączności II Rzeczypospolitej
- Nauczyciele związani z Krakowem
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Piłkarze Lechii Lwów
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Podoficerowie Legionów Polskich
- Polacy pochodzenia ormiańskiego
- Politycy Obozu Zjednoczenia Narodowego
- Polscy nauczyciele
- Polscy piłkarze
- Polscy rzeźbiarze
- Przemysłowcy II Rzeczypospolitej
- Radni Lwowa (II Rzeczpospolita)
- Urodzeni w 1893
- Zmarli w 1978