Thaida
| Thaida | |
| Karsch, 1880 | |
 Samiec T. chepu. 1: siedlisko, 2: sieć, 3: widok przedni prosomy, 4: widok grzbietowy prosomy | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Thaida |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Thaida peculiaris Karsch, 1880 | |
Thaida – rodzaj pająków z rodziny Austrochilidae i podrodziny Austrochilinae. Zasiedla Chile i przyległe tereny Argentyny. Obejmuje dwa opisane gatunki: T. peculiaris i T. chepu.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pająki o długości ciała od 8 do 16 mm[1]. Kształt ich karapaksu jest owalny z niską, wyraźnie ku przodowi zwężoną częścią głowową, a jego ubarwienie żółtawe z ciemniejszymi przepaskami. Jamki karapaksu są Y-kształtne. Ośmioro okrągłych w zarysie oczu rozmieszczonych jest w dwóch rzędach[1][2]. W widoku od góry oczy przednio-środkowe leżą bardziej z przodu niż przednio-boczne, a tylno-środkowe w jednej linii z tylno-bocznymi lub nieco bardziej z tyłu. W widoku od przodu oczy w przednim rzędzie leżą w jednej linii, a tylno-środkowe leżą wyżej od tylno-bocznych. Przednio-środkowa para oczu jest większa niż u rodzaju Austrochilus[1]. Długie i smukłe odnóża mają silne kolce i zwieńczone są trzema ząbkowanymi pazurkami[2]. Owalną, brązową z różnie wykształconym wzorem opistosomę (odwłok) porastają długie, ciemne, sterczące szczecinki. Kądziołki przędne obecne są w liczbie trzech par. Siteczko przędne jest krótkie, szerokie i niepodzielone[1][2].
Nogogłaszczki samców mają wąskie i wydłużone cymbium oraz dość skomplikowanej budowy bulbus[2], przyczepiony krótką hematodochą bazalną do małego, owalnego alweolusa. Tegulum i subtegulum są zespolone, zaopatrzone w małą i ostrą apofizę retrolateralną, otoczoną słabiej zesklerotyzowanym oskórkiem oraz w dodatkową apofizę dystalną. Proksymalnie tegulum-subtegulum łączy się z długim, masywnym konduktorem. Długa, włóczniopodobna apofiza terminalna i krótki, słabszej niż u Austrochilus budowy embolus oddzielone są od konduktora dużą hematodochą dystalną[1].
Samice mają epigynum z małym, przednim skapusem na powierzchni przedniej i niekiedy wyraźną sklerotyzacją tuż za nim. Przednia i tylna para spermatek ma osobne otwory, a pomiędzy nimi leży pionowo zorientowana płytka poprzeczna o uwpuklonym środkowym odcinku przedniej krawędzi. Narządy rozrodcze wewnętrzne z przodu podzielone są na obejmujący płytkę porowatą płat przedni i zaopatrzony w odsiebne, wydłużone rozszerzenie płat środkowy, zaś z tyłu mają formę długiej i spłaszczonej kieszeni[1].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Pająki te konstruują duże, napowietrzne, poziome sieci łowne. Są one dobrze widoczne dzięki białawej barwie przędzy. Zbudowane są z pojedynczej warstwy nici, tworzących nieregularną siatkę. Z jednej strony sieć taka zakrzywia się w lejek, który przechodzi w oprzęd, zakończony np. pod korzeniami drzew, kamieniami lub w długim pęknięciu skalnym. Miejsca te służą pająkowi za kryjówkę w ciągu dnia. Noc spędza zwisając z sieci. Większe ofiary są owijane siecią przed konsumpcją. Oprzędy samic często zawierają po kilka kokonów jajowych[1][3].
W sieciach przedstawicieli rodzaju spotkać można Sofanapis antillanca – drobnego, kleptopasożytniczego pająka z rodziny Anapidae[3].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Thaida jest taksonem neotropikalnym, ograniczonym w swym zasięgu do wilgotnych lasów strefy umiarkowanej w południowym i południowo-środkowym Chile oraz przyległych terenach Argentyny, przy czym w Chile występują oba jego gatunki, a w Argentynie stwierdzono tylko T. peculiaris[4][2][3].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj ten opisany został w 1880 roku przez Ferdinanda Karscha, wówczas dla pojedynczego gatunku: T. peculiaris, opisanego w tej samej pracy[5][4]. W 1967 Pekka T. Lehtinen przeniósł go z lejkowcowatych do Thaididae, synonimizując z nim rodzaj Austrochilus. W 1987 Raymond Forster, Norman I. Platnick i Michael R. Gray wprowadzili stosowany do dziś układ, w którym Thaida i Austrochilus to dwa rodzaje należące do podrodziny Austrochilinae, a ta wraz z podrodziną Hickamniinae tworzy rodzinę Austrochilidae[1][2]. W pracy tej Platnick opisał również drugi gatunek z rodzaju: T. chepu[1][4]. W 2017 Ward Wheeler i współpracownicy opublikowali wyniki wielkoskalowej, molekularnej analizy filogenetycznej, które potwierdzają grupę siostrzaną relację między Austrochilus i Thaida i tym samym monofiletyzm Austrochilinae[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i R. R. Forster, N. I. Platnick, M. R. Gray. A review of the spider superfamilies Hypochiloidea and Austrochiloidea (Araneae, Araneomorphae). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 185, s. 1-116, 1987.
- ↑ a b c d e f R. Jocqué, A.S. Dippenaar-Schoeman: Spider Families of the World. Tervuren: Musée Royal de l'Afrique Central, 2006, s. 84-85.
- ↑ a b c Martín J. Ramírez, Norman I. Platnick. On Sofanapis antillanca (Araneae, Anapidae) as a kleptoparasite of Austrochiline spiders (Araneae, Austrochilinae). „The Journal of Arachnology”. 27, s. 547–549, 1999.
- ↑ a b c Family: Austrochilidae Zapfe,1955. [w:] World Spider Catalogue [on-line]. World Spider Catalog Association, 2018. [dostęp 2018-12-08].
- ↑ F. Karsch. Arachnologische Blätter (Decas I). „Zeitschrift für die Gesammten Naturwissenschaften, Dritte Folge”. 5, s. 373-409, 1880.
- ↑ Ward C. Wheeler i inni, The spider tree of life: phylogeny of Araneae based on target-gene analyses from an extensive taxon sampling. Cladistics, wyd. 6, t. 33, 2017, s. 576-616, DOI: 10.1111/cla.12182.