Timon (Lacertidae)
| Timon | |||
| Tschudi, 1836[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – jaszczurka perłowa (T. lepidus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Timon | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Lacerta lepida Daudin, 1802 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Timon – rodzaj jaszczurek z rodziny jaszczurkowatych (Lacertidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-zachodniej Europie, północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji[2][3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju Timon należą jedne z największych przedstawicieli Lacertidae, o długości od czubka pyska do kloaki mogącej przekraczać 20 cm. Samce osiągają większe rozmiary od samic[4].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Timon (Thimon): być może od sztuki Williama Shakespeare’a zatytułowanej Tymon Ateńczyk (ang. Timon of Athens)[5].
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Timon jest grupą monofiletyczną, najbliżej spokrewnioną z rodzajem Lacerta[6][7]. Rozdzielenie się tych dwóch linii ewolucyjnych nastąpiło prawdopodobnie około 18,5 mln lat temu, natomiast podział samego rodzaju Timon na dwa główne klady zaszedł około 14,5 mln lat temu[6][7].
Do rodzaju tradycyjnie zaliczano cztery gatunki[4], jednak do rangi odrębnych gatunków podniesione zostały T. kurdistanicus, dawniej uznawany za podgatunek T. princeps, oraz T. nevadensis[6][7]. Do rodzaju należą następujące gatunki[2]:
- Timon kurdistanicus (Suchow, 1936)
- Timon lepidus (Daudin, 1802) – jaszczurka perłowa
- Timon nevadensis (Buchholz, 1963)
- Timon pater (Lataste, 1880)
- Timon princeps (Blanford, 1874)
- Timon tangitanus (Boulenger, 1889)
Kladogram rodzaju według Ahmadzadeha i współpracowników (2016), z podanym szacowanym czasem rozejścia się poszczególnych linii ewolucyjnych (w milionach lat)[7]
| Timon 14,46 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ J.J. von Tschudi. Ueber ein neues Subgenus von Lacerta Cuv. „Isis von Oken”. 29, s. 551, 1836. (niem.).
- ↑ a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Timon. The Reptile Database. [dostęp 2018-12-16]. (ang.).
- ↑ R. Midtgaard, Genus Timon, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-18] (ang.).
- ↑ a b E.N. Arnold, O. Arribas & S. Carranza. Systematics of the Palaearctic and Oriental lizard tribe Lacertini (Squamata: Lacertidae: Lacertinae), with descriptions of eight new genera. „Zootaxa”. 1430, s. 1–86, 2007. ISBN 978-1-86977-098-3. (ang.).
- ↑ Reptilia. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 44. (łac.).
- ↑ a b c F. Ahmadzadeh, M.A. Carretero, D.J. Harris, A. Perera & W. Böhme. A molecular phylogeny of the eastern group of ocellated lizard genus Timon (Sauria: Lacertidae) based on mitochondrial and nuclear DNA sequences. „Amphibia-Reptilia”. 33 (1), s. 1–10, 2012. DOI: 10.1163/156853811X619718. (ang.).
- ↑ a b c d F. Ahmadzadeh, M. Flecks, M.A. Carretero, W. Böhme, F. Ihlow, P. Kapli, A. Miraldo & D. Rödder. Separate histories in both sides of the Mediterranean: phylogeny and niche evolution of ocellated lizards. „Journal of Biogeography”. 43 (6), s. 1242–1253, 2016. DOI: 10.1111/jbi.12703. (ang.).