Trałowce typu A

Trałowce typu A

Hr.Ms. B
Kraj budowy	Holandia
Użytkownicy	Koninklijke Marine (4) Dai-Nippon Teikoku Kaigun (3)
Stocznia	marynarki w Willemsoord
Wejście do służby	1930
Wycofanie	1945
Zbudowane okręty	4
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	179 t
Długość	42,8 m
Szerokość	6 m
Zanurzenie	1,5 m
Napęd	2 maszyny parowe o mocy 700 KM, 1 kocioł, 2 śruby
Prędkość	14,5 węzła
Załoga	38
Uzbrojenie	2 karabiny maszynowe

Trałowce typu A – seria czterech holenderskich trałowców przybrzeżnych z okresu międzywojennego i II wojny światowej, zbudowanych dla Koninklijke Marine w stoczni marynarki w Willemsoord z przeznaczeniem do służby w Holenderskich Indiach Wschodnich. Nosiły oznaczenia alfabetyczne od A do D. Trzy z nich zostały zdobyte przez Japonię i wcielone do służby w Cesarskiej Marynarce Japonii, wszystkie zostały zatopione podczas wojny.

Projekt i budowa

Trałowce typu A były pierwszymi trałowcami specjalnej budowy dla marynarki holenderskiej, która wcześniej miała jedynie cztery okręty typu M zaadaptowane z holowników. Zbudowane były specjalnie w celu służby kolonialnej w Holenderskich Indiach Wschodnich. Ich konstrukcja była wzorowana na niemieckich trałowcach przybrzeżnych typu FM z I wojny światowej. Serię czterech jednostek zbudowano w stoczni marynarki w Willemsoord – budowę rozpoczęto w latach 1928–29, wodowano je w 1929 roku, a ukończono w 1930 roku. Otrzymały tylko oznaczenia alfabetyczne od A do D.

Okręty

Trałowce typu A

Nazwa (znak burtowy)	położenie stępki	wodowanie	wejście do służby	los
A	13 września 1928	19 kwietnia 1929	4 sierpnia 1930	→ japoński Cha-113, zatop. 23 czerwca 1945
B	22 września 1928	24 września 1929	4 sierpnia 1930	→ japoński Cha-112, zatop. 4 czerwca 1945
C	19 kwietnia 1929	1929	4 sierpnia 1930	→ japoński Cha-116, zatop. 13 listopada 1944
D	1928	1929	4 sierpnia 1930	samozatopiony 6 marca 1942

Opis konstrukcyjny

Hr.Ms. A od rufy

Okręty miały, podobnie jak niemiecki pierwowzór, podwyższony pokład dziobowy (stwarzający wrażenie częściowo tylko podwyższonego z uwagi na wysokie nadburcia pozostałej części kadłuba). Wyróżniały je ściany nadbudówki dziobowej na jednej płaszczyźnie z burtami. Pośrodku długości okrętu znajdował się cienki pojedynczy komin. Wyporność okrętów wynosiła 179 ton, długość 42,8 m, szerokość 6 m, a zanurzenie 1,5 m. Załoga jest podawana od 31 do 38 osób.

Napędzały je dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy indykowanej 700 KM. Parę dostarczał jeden kocioł wodnorurkowy. Maszyny poruszały dwie śruby. Napęd pozwalał na osiągnięcie prędkości 14,5 węzła. Zapas paliwa płynnego wynosił 35 ton.

Uzbrojenie składało się jedynie z dwóch karabinów maszynowych kalibru 12,7 mm. W japońskiej służbie otrzymały uzbrojenie z armaty kalibru 47 mm, trzech działek przeciwlotniczych kalibru 25 mm Typ 96, przeciwlotniczego karabinu maszynowego kalibru 13,2 mm i ośmiu bomb głębinowych.

Służba

Hr.Ms. D

Po ukończeniu okręty zostały przebazowane do Holenderskich Indiach Wschodnich z pomocą holowników „Friesland” i „Vlaanderen”.

Podczas II wojny światowej wzięły udział w początkowej fazie wojny na Pacyfiku i wszystkie zostały zatopione na początku marca na Jawie. Trałowce A i B zostały zatopione przez japońskie lotnictwo 1 marca 1942 roku w Surabai (według innych źródeł, B został zatopiony 2 marca w Tanjung Priok lub A został uszkodzony 28 lutego w Surabai i samozatopiony 1 marca, a B został samozatopiony tam 2 marca). Trałowce C i D zostały natomiast samozatopione w Surabai 6 marca tego roku, przed zajęciem przez Japończyków (według innych źródeł, D został zniszczony w Surabai 2 marca).

Trałowce A, B i C zostały następnie podniesione przez Japończyków i wcielone do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej Japonii jako pomocnicze ścigacze okrętów podwodnych o oznaczeniach odpowiednio Cha-113 (wcielony 17 stycznia 1943 roku), Cha-112 (wcielony 20 grudnia 1942 roku) i Cha-116 (wcielony 8 kwietnia 1943 roku). Wzmocniono im przy tym uzbrojenie.

Cha-116 (ex C) został zatopiony 13 listopada 1944 roku na zachód od Cavite przez amerykańskie lotnictwo pokładowe zespołu TF 38, Cha-112 (ex B) został zatopiony 4 czerwca 1945 roku na Morzu Jawajskim pod Laut Ketjil przez amerykańskie lotnictwo, a Cha-113 (ex A) został zatopiony 23 czerwca 1945 roku na Morzu Jawajskim pod Talembau przez amerykański okręt podwodny USS „Hardhead” (SS-365).

Bibliografia

• Hansgeorg Jentschura, Dieter Jung, Peter Mickel: Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869–1945. Wyd. IV (1986). Naval Institute Press, 1977. ISBN 0-87021-893-X. (ang.).
• H.T. Lenton: Navies of the Second World War. Royal Netherlands Navy. Londyn: Macdonald & Co, 1968. (ang.).
• Siergiej Patianin, M. Barabanow. Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMS Niderłandow i małych stran Zapadnoj Jewropy (Bielgii, Irlandii, Islandii i Portugalii) [Корабли Второй мировой войны. ВМС Нидерландов и малых стран Западной Европы]. „Morskaja Kampanija”. Nr 2’2006, 2006. Moskwa: OOO Kollekcyja. (ros.).