Ulica Rakowicka w Krakowie

ulica Rakowicka

Grzegórzki
Widok ulicy w kierunku południowym
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Długość	1650 m
Przebieg
ul. Lubicz ul. Kurkowa ul. Topolowa ul. A. Lubomirskiego, ul. Wita Stwosza ul. Olszańska ul. Grochowska ul. bpa. J. Prandoty ul. Domki ul. ks. I. Skorupki Białucha
Położenie na mapie Krakowa ulica Rakowicka
Położenie na mapie Polski ulica Rakowicka
Położenie na mapie województwa małopolskiego ulica Rakowicka
50°04′16,5″N 19°57′17,3″E

Ulica Rakowicka – ulica w Krakowie w dzielnicy II biegnąca od ulicy Lubicz do rzeki Białuchy, przez Wesołą i Warszawskie.

Jej nazwa nawiązuje do wsi Rakowice – ku której biegła od strony centrum miasta – obecnie będącej częścią Krakowa, odległej o około 2 km w kierunku północno-wschodnim.

Historia

Ulica powstała wraz z wytyczeniem Cmentarza Rakowickiego w latach 1800–1803. Początkowo rozpoczynała się od skrzyżowania z ul. Topolową, która przed budową dworca kolejowego Kraków Główny stanowiła połączenie z centrum Krakowa. Na skrzyżowaniu z ul. Topolową znajdowała się neogotycka rogatka miejska.

W 1847 r. ulicę przedłużono wzdłuż Parku Strzeleckiego do ulicy Lubicz. W latach 1912 i 1959 tę nazwę stopniowo nadawano kolejnym odcinkom w kierunku Białuchy.

Służyła jako droga do bastionu IVb Twierdzy Kraków, który powstał w latach 1854–1855 w okolicy Cmentarza.

W 1912 przeprowadzono linię tramwajową na odcinku między ul. Lubicz i Topolową. W 1934 r. wydłużono ją na północ do bramy cmentarza Rakowickiego. Po 1945 r. powstała pętla tramwajowa między ul. Rakowicką a aleją płk. Władysława Beliny-Prażmowskiego.

Obiekty

Zabudowa południowego odcinka pochodzi w większości z lat 1875–1930. Łączą się tu style: historyzująco-secesyjny, neorenesansowy i eklektyczny. Z kolei odcinek na północ od skrzyżowania z ul. Aleksandra Lubomirskiego posiada charakter alei wysadzanej drzewami, otoczonej bardziej urozmaiconą zabudową. Znajdują się tu m.in.:

• otoczony ogrodem neorenesansowy Gmach Główny Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie z 1893, będący pierwotnie Schroniskiem im. Lubomirskich
• Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i klasztor karmelitów bosych
• zabudowania wojskowe: neobarokowe koszary (obecnie z Muzeum 2 Korpusu Zmechanizowanego w Krakowie) oraz gmach zbrojowni z halą produkcyjną
• Cmentarz Rakowicki otwarty w 1803 r.
• budynek dawnej rogatki miejskiej w stylu historyzująco-modernistycznym
• Muzeum Fotografii w dawnym gmachu zbrojowni
• Archiwum Narodowe w Krakowie

Północny fragment (za skrzyżowaniem z ul. biskupa Jana Prandoty) biegnie ponadto wzdłuż cmentarza wojskowego, jednak oddzielony jest od niego pasem ogródków działkowych.

Pod skrzyżowaniem z ul. Aleksandra Lubomirskiego ulicę Rakowicką prostopadle przecina Tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju.

Przez ulicę przebiega trasa Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca.

• 
  Widziana z ul. Lubicz
• 
  Widok ulicy w kierunku północnym
• 
  ul. Rakowicka 2 (ul. Lubicz 26)
  Kamienica (proj. Beniamin Torbe, 1909)
• 
  ul. Rakowicka 3
  Kamienica (proj. Władysław Kleinberger, 1899–1900)
• 
  ul. Rakowicka 4
  Kamienica (proj. Aleksander Biborski, Antoni Dostal, 1910–1911)
• 
  ul. Rakowicka 6
  Kamienica (proj. Antoni Dostal, 1910–1911)
• 
  ul. Rakowicka 9
  Dawny dom i zakład kamieniarski braci Trembeckich (proj. Maksymilian Nitsch, 1875)
• 
  ul. Rakowicka 10
  Wojewódzki Sąd Administracyjny
• 
  ul. Rakowicka 14
  Kamienica (proj. Stanisław Zydroń, Stefan Matuszyński, 1936–1937)
• 
  ul. Rakowicka 14a
  Kamienica (2015–2016)
• 
  ul. Rakowicka 15
  Dawna willa i zakład artystyczno-ślusarski Oremusów (proj. Antoni Łuszczkiewicz, 1878)
• 
  ul. Rakowicka 18
  Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (Karmelitów bosych)
• 
  ul. Rakowicka 19 (ul. Topolowa 16)
  Kamienica (1894–1895)
• 
  ul. Rakowicka 22.
  Muzeum Fotografii.
• 
  ul. Rakowicka 27
  Gmach Główny Uniwersytetu Ekonomicznego
• 
  ul. Rakowicka 29.
  Dawne austriackie koszary artylerii im. Arcyksięcia Leopolda Salwatora
• 
  ul. Rakowicka 43
  Rogatka Miejska (Olszańska)
• 
  Wypustka torowa na ul. Rakowickiej wykonana wraz z budową pętli w 1934 roku. Budowa przedłużenia trasy w kierunku lotniska w Rakowicach-Czyżynach miała ruszyć w 1939 roku, jednak realizację przerwała wojna.
• 
  Ostatni odcinek ulicy przed rzeką Białuchą, widok na północ.

Bibliografia

• Rakowicka, ulica. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 835. ISBN 83-01-13325-2.
• Elżbieta Supranowicz Nazwy ulic Krakowa, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, Kraków 1995, ISBN 83-85579-48-6