Wężymord czarny korzeń

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wężymord czarny korzeń
Ilustracja
Scorzonera hispanica w ogrodzie botanicznym
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Cichorioideae

Rodzaj

wężymord

Gatunek

wężymord czarny korzeń

Nazwa systematyczna
Scorzonera hispanica L.
Sp. pl. 2:791. 1753

Wężymord czarny korzeń, czarne korzonki, skorzonera[3] (wym. /skor-zonera/, nie: /skożonera/) (Scorzonera hispanica L.) – gatunek rośliny warzywnej z rodziny astrowatych. Pochodzi z południowej i środkowej Europy oraz części Azji (Syberia Zachodnia, Kaukaz, Zakaukazie, Dagestan)[4]. Jest uprawiany w niektórych krajach świata.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Roślina dwuletnia.
Liście
Długie, wąskie.
Kwiat
Pęd kwiatowy osiąga wysokość 60–130 cm. Kwiatostan przybiera formę koszyczka o języczkowatych, żółtych kwiatach.
Korzeń
Korzeń spichrzowy dorasta do 30 cm długości, ma ciemnobrunatną lub czarną skórkę, miąższ biały[3].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Korzeń spichrzowy wydzielający sok mleczny jest jadalny, w smaku przypomina szparagi, jednak smak jest mniej delikatny. Jest bardzo sycący i nie posiada włókien. Zawiera sód, potas, magnez, wapń, żelazo, fosfor, chlor, karoten, witaminy: E, B1, B2, C oraz kwas nikotynowy. Rośnie w klimacie umiarkowanym, sadzony wiosną dojrzewa w listopadzie.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa wężymord pochodzi z czasów, gdy w medycynie ludowej używano tego warzywa jako antidotum na jad żmij[5]. Polska nazwa skorzonera (wym. /r-z/) oraz łacińska nazwa rodzajowa Scorzonera pochodzi z włoskiego scorzone (wąż, żmija), hiszpańskiego escorzonera, katalońskiego escurçonera (żmija)[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. a b Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 198.
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
  5. Eliza Mianowska, Jan Wiśniewski, Sprzedawca owoców i warzyw doradza klientom, Zakład Wydawnictw CRS, Warszawa, 1975, s.69
  6. Umberto Quattrocchi: CRC World Dictionary of Plant Names. CRC Press, 1999, s. 2439. ISBN 0-8493-2678-8.