Wełniaczek

Wełniaczek
	Kerivoula
	J.E. Gray, 1842
	; Przedstawiciel rodzaju – wełniaczek filipiński (K. whiteheadi)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Vespertilionoidea
Rodzina	mroczkowate
Podrodzina	wełniaczki
Rodzaj	wełniaczek
	Typ nomenklatoryczny
	Vespertilio pictus Pallas, 1767
Synonimy
	Kirivoula: P. Gervais, 1849; Kerivoulha: Kelaart, 1852; Nyctophylax Fitzinger, 1860; Cerivoula: Blanford, 1891;
	Kirivoula: P. Gervais, 1849; Kerivoulha: Kelaart, 1852; Nyctophylax Fitzinger, 1860; Cerivoula: Blanford, 1891;
Gatunki
	28 gatunków – zobacz opis w tekście
	28 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wełniaczek^[6] (Kerivoula) – rodzaj ssaków z podrodziny wełniaczków (Kerivoulinae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowej i południowo-wschodniej Azji oraz Afryce^[7]^[8]^[9].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 28,2–53,6 mm, długość ogona 27,7–61 mm, długość ucha 6,2–18 mm, długość tylnej stopy 4,9–10 mm, długość przedramienia 25–49 mm; masa ciała 2–13 g^[8]^[10].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1842 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym nowym rodzajom i gatunkom ssaków opublikowanym na łamach The Annals and magazine of natural history^[1]. Gray wymienił kilka gatunków – Vespertilio hardwickii Horsfield, 1824, Vespertilio pictus Pallas, 1767, Kerivoula poensis J.E. Gray, 1842, Kerivoula griseus J.E. Gray, 1842 (= Vespertilio pipistrellus von Schreber, 1774) i Vespertilio tenuis Temminck, 1840 – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1941 roku amerykański botanik i zoolog George Henry Hamilton Tate na typ nomenklatoryczny wyznaczył Vespertilio pictus Pallas, 1767 (wełniaczek malowany)^[11].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Kerivoula (Kirivoula, Kerivoulha, Cerivoula): epitet gatunkowy Vespertilio kerivoula F. Cuvier, 1832; prawdopodobnie od kehelvoulha (kehe wawula lub kiri wawula) oznaczającego w języku syngaleskim ‘bananowego nietoperza’^[12]^[13].
Nyctophylax: gr. νυξ nux, νυκτος nuktos ‘noc’; φυλαξ phulax ‘obserwator, strażnik’, od φυλασσω phulassō ‘czuwać’^[14].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[15]^[10]^[7]^[6]:

Kerivoula hardwickii (Horsfield, 1824) – wełniaczek orientalny
Kerivoula depressa G.S. Miller, 1906
Kerivoula malpasi W.W.A. Phillips, 1932
Kerivoula crypta Wroughton & Ryley, 1913
Kerivoula furva Kuo Haochih, Soisook, Ho Yingyi, Csorba, Wang Chunneng & Rossiter, 2017
Kerivoula kachinensis P.J.J. Bates, Struebig, Rossiter, Kingston, Sai Sein Lin Oo & Khin Mya Mya, 2004 – wełniaczek birmański
Kerivoula dongduongana Vuong Tan Tu, Hassanin, Furey & Nguyen Truong Son & Csorba, 2018
Kerivoula krauensis Francis, Kingston & Zubaid, 2007 – wełniaczek malajski
Kerivoula titania Bates, Struebig, Hayes, Furey, Khin Mya Mya, Vu Dinh Thong, Pham Duc Tien, Nguyen Truong Son, D.L. Harrison, Francis & Csorba, 2007 – wełniaczek nimfowy
Kerivoula minuta G.S. Miller, 1898 – wełniaczek najmniejszy
Kerivoula intermedia J. Edwards Hill & Francis, 1984 – wełniaczek mały
Kerivoula papillosa (Temminck, 1840) – wełniaczek brodawkowaty
Kerivoula lenis O. Thomas, 1916 – wełniaczek hinduski
Kerivoula pellucida (Waterhouse, 1845) – wełniaczek przezroczysty
Kerivoula picta (Pallas, 1767) – wełniaczek malowany
Kerivoula whiteheadi O. Thomas, 1894 – wełniaczek filipiński
Kerivoula pusilla O. Thomas, 1894
Kerivoula flora O. Thomas, 1914 – wełniaczek floreski
Kerivoula muscina Tate, 1941 – wełniaczek papuaski
Kerivoula agnella O. Thomas, 1908 – wełniaczek trąbkouchy
Kerivoula myrella O. Thomas, 1914 – wełniaczek melanezyjski
Kerivoula lanosa (A. Smith, 1847) – wełniaczek mniejszy
Kerivoula eriophora (Heuglin, 1877) – wełniaczek samotny
Kerivoula africana Dobson, 1878 – wełniaczek tanzański
Kerivoula smithii O. Thomas, 1880 – wełniaczek równikowy
Kerivoula cuprosa O. Thomas, 1912 – wełniaczek miedziany
Kerivoula phalaena O. Thomas, 1912 – wełniaczek dżunglowy
Kerivoula argentata Tomes, 1861 – wełniaczek sawannowy

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Niepoprawna późniejsza pisownia Kerivoula J.E. Gray, 1842.
↑ Nowa nazwa dla Kerivoula J.E. Gray, 1842 ze względu na puryzm.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b J.E. Gray. Descriptions of some new genera and fifty unrecorded species of Mammalia. „The Annals and magazine of natural history”. 10, s. 258, 1842. (ang.).
↑ P. Gervais: Vespertilion. W: Ch. d’Orbigny: Dictionnaire universel d’histoire naturelle résumant et complétant tous les faits présentés par les Encyclopédies, les anciens dictionnaires scientifiques, les Œuvres complètes de Buffon, et les meilleurs traités spéciaux sur les diverses branches des sciences naturelles; — Donnant la description des êtres et des divers phénomènes de la nature, l’étymologie et la définition des noms scientifiques, et les principales applications des corps organiques et inorganiques à l’agriculture, à la médecine, aux arts industriels, etc. Cz. 13. Paris: Au bureau principal des éditeurs, 1849, s. 213. (fr.).
↑ E.F. Kelaart: Prodromus Faunæ Zeylonicæ; being Contributions to the Zoology of Ceylon. London: Printed for the Author, 1852, s. 24. (ang.).
↑ L. Fitzinger. Die Ausbeute der österreichischen Naturforscher an Säugethieren und Reptilien während der Weltumsegelung Sr. Majestät Fregatte Novara. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 42, s. 390, 1860. (niem.).
↑ T. Blanford: Mammalia. London: Taylor and Francis, 1891, s. 338, seria: Fauna of British India. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 131, 132. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 252–256. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Vespertilionidae (Vesper Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 896–904. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Kerivoula. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-03-13]. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 551–553. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ G.H.H. Tate. Notes on vespertilionid bats of the subfamilies Miniopterinae, Murininae, Kerivoulinae, and Nyctophilinae. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 78 (9), s. 584, 1941. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 357.
↑ Ch. Srinivasulu: South Asian Mammals: An updated Checklist and Their Scientific Names. Boca Raton: CRC Press, 2019, s. 142–143. ISBN 978-1-1386-0926-6. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 467.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-19]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[uwaga1-2] Niepoprawna późniejsza pisownia Kerivoula J.E. Gray, 1842.

[5] Nowa nazwa dla Kerivoula J.E. Gray, 1842 ze względu na puryzm.

[Gray-1] J.E. Gray. Descriptions of some new genera and fifty unrecorded species of Mammalia. „The Annals and magazine of natural history”. 10, s. 258, 1842. (ang.).

[ger-3] P. Gervais: Vespertilion. W: Ch. d’Orbigny: Dictionnaire universel d’histoire naturelle résumant et complétant tous les faits présentés par les Encyclopédies, les anciens dictionnaires scientifiques, les Œuvres complètes de Buffon, et les meilleurs traités spéciaux sur les diverses branches des sciences naturelles; — Donnant la description des êtres et des divers phénomènes de la nature, l’étymologie et la définition des noms scientifiques, et les principales applications des corps organiques et inorganiques à l’agriculture, à la médecine, aux arts industriels, etc. Cz. 13. Paris: Au bureau principal des éditeurs, 1849, s. 213. (fr.).

[kel-4] E.F. Kelaart: Prodromus Faunæ Zeylonicæ; being Contributions to the Zoology of Ceylon. London: Printed for the Author, 1852, s. 24. (ang.).

[Fitzinger-6] L. Fitzinger. Die Ausbeute der österreichischen Naturforscher an Säugethieren und Reptilien während der Weltumsegelung Sr. Majestät Fregatte Novara. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 42, s. 390, 1860. (niem.).

[Blanford-7] T. Blanford: Mammalia. London: Taylor and Francis, 1891, s. 338, seria: Fauna of British India. (ang.).

[Cichocki&inni-8] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 131, 132. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 252–256. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Moratelli&inni-10] R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Vespertilionidae (Vesper Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 896–904. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-11] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Kerivoula. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-03-13]. (ang.).

[amw-12] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 551–553. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[tate-13] G.H.H. Tate. Notes on vespertilionid bats of the subfamilies Miniopterinae, Murininae, Kerivoulinae, and Nyctophilinae. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 78 (9), s. 584, 1941. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/365/mode/1up_357]-14] Palmer 1904 ↓, s. 357.

[sri-15] Ch. Srinivasulu: South Asian Mammals: An updated Checklist and Their Scientific Names. Boca Raton: CRC Press, 2019, s. 142–143. ISBN 978-1-1386-0926-6. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/475/mode/1up_467]-16] Palmer 1904 ↓, s. 467.

[mdd-17] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-19]. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[b]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]